ភ្នំពេញ ៖ សម្តេចអគ្គមហាពញាចក្រី ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភា បានជំរុញឲ្យស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញត្តិ រដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា ត្រូវបង្កើនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នាបន្ថែមទៀត ក្នុងការពិនិត្យសិក្សា និងវិភាគសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះឱ្យបានល្អិតល្អន់ ស៊ីជម្រៅ និងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ដើម្បីធ្វើឱ្យប្រាកដថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ប្រេងកាត ដែលនឹងអនុម័តនៅពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ ស្របទៅនឹងបរិបទ និងសង្គមកម្ពុជា ជាពិសេសការមិនប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន និងទទួលបានផលប្រយោជន៍ជាអតិប្បរមាដល់សង្គម និងប្រជាពលរដ្ឋ។
ជាមួយគ្នានេះ ក៏ត្រូវពិនិត្យ និងយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ចំពោះនិរន្តរភាព និងផលប្រយោជន៍យូរអង្វែងដែលកើតចេញពីវិស័យប្រេងកាត ដោយត្រូវធ្វើឱ្យប្រាកដថា វិស័យនេះមិនត្រឹមតែផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់ការរីកចម្រើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែត្រូវធ្វើយ៉ាងណាឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបានចូលរួម ទទួលបាននូវចំណេះដឹង បទពិសោធន៍ពីការរុករក ការទាញយកផល និងការធ្វើអាជីវកម្មប្រេងកាត ដោយឯករាជ្យក្នុងកម្រិតណាមួយនៅពេលអនាគត។
សម្តេចអគ្គមហាពញាចក្រី ហេង សំរិន បានលើកឡើងដូច្នេះ នៅក្នុងឱកាសសម្តេចអញ្ជើញជាអធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ បើកសិក្ខាសាលាស្តីពីការស្វែងយល់អំពីសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងប្រេងកាត និងផលិតផលប្រេងកាត ដែលរៀបចំឡើងដោយគណៈកម្មការសាធារណការ ដឹកជញ្ចូន ទូរគមនាគមន៍ ប្រៃសណីយ៍ ឧស្សាហកម្ម រ៉ែ ថាមពល ពាណិជ្ជកម្ម រៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់នៃរដ្ឋសភា សហការជាមួយក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល នៅព្រឹកថ្ងៃទី៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៩។
លោកស្រីនិន សាផុន ប្រធានគណៈកម្មការសាធារណការ ដឹកជញ្ចូន ទូរគមនាគមន៍ ប្រៃសណីយ៍ ឧស្សាហកម្ម រ៉ែ ថាមពល ពាណិជ្ជកម្ម រៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់នៃរដ្ឋសភា បានគូសបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណដំណាក់កាលទី៤ និងកម្មវិធីនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៦នៃរដ្ឋសភា បានផ្តោតអាទិភាពលើការជំរុញការអភិវឌ្ឍធនធានរ៉ែ ប្រេង និងឧស្ម័ន ដើម្បីប្រែក្លាយធនធានទាំងនេះ ឲ្យទៅជាប្រភពថ្មី និងសំខាន់មួយទៀតសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ពិសេសបន្ថែមសន្ទុះថ្មីសម្រាប់ធានាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់ជាប់ៗគ្នា ឈានទៅសម្រេចចក្ខុវិស័យនៅឆ្នាំ២០៣០ និងឆ្នាំ២០៥០។ លោកជំទាវបានគូសបញ្ជាក់ថា រាជរដ្ឋាភិបាល ពិសេសក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល បានរៀបចំតាក់តែងសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះឡើង ដោយបានគិតហ្មត់ចត់អំពីបច្ចុប្បន្នភាព សេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ និងសង្គម ព្រមទាំងអនាគតនៃប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាជំនាន់ក្រោយ។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងប្រេងកាត និងផលិតផលប្រេងកាត ចែកចេញជា៩ជំពូក និង៧២មាត្រា និងឧបសម្ព័ន្ធចំនួន០១។ លោក ស៊ុយ សែម រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល បានលើកឡើងថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ត្រូវបានតាក់តែងឡើង ដោយមានការជួយគាំទ្រផ្នែកបច្ចេកទេសពីអ្នកជំនាញការច្បាប់នៃធនាគារអភិវឌ្ឍន៍នៅឆ្នាំ១៩៩៦ និងមានការពិនិត្យបន្ថែមទៀតពីអ្នកជំនាញការច្បាប់មកពីក្រុមហ៊ុនជប៉ុន Idemitsu Oil and Gas។ ចាប់ពីឆ្នាំ២០០៦ អតីតអាជ្ញាធរប្រេងកាតកម្ពុជាបានយកសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ មកកែសម្រួលឡើងវិញ ដោយមានការពិគ្រោះយោបល់ជាមួយអ្នកជំនាញបច្ចេកទេស និងច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិនានា។ ក្រោយអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជា បានធ្វើសមាហរណកម្ម មកក្រោមក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល ក្នុងឆ្នាំ២០១៣មក សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ត្រូវបានកែសម្រួលបន្ថែម ដោយបញ្ចូលបរិបទថ្មីៗមួយចំនួន ផ្អែកលើបទពិសោធន៍ពីបណ្តាប្រទេសនានា។
រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល លោក ស៊ុយ សែម បានលើកឡើងថា កម្ពុជាមានប្លុកប្រេងកាតដែលអាចបូមបានចំនួន ២៥កន្លែងនៅក្នុងដែនសមុទ្រ និងដែនគោក ខណៈមានការអះអាងដំណក់ប្រេងដំបូងអាចទាញយកមកប្រើប្រាស់នៅចុងឆ្នាំ២០១៩។
លោក ស៊ុយ សែម បានលើកឡើងថា ក្នុងទស្សវត្សរ៍ ឆ្នាំ១៩៧០ ក្រុមជំនាញប្រេងកាតរបស់បារាំង បានចាប់ផ្តើមរុករកធនធានប្រេងកាត ដោយបានខួងអណ្តូងចំនួន៣កន្លែងនៅដែនសមុទ្រកម្ពុជា ប៉ុន្តែសកម្មភាពនេះ ត្រូវបានផ្អាកទៅវិញដោយសារតែសង្គ្រាម។ លុះដល់ឆ្នាំ១៩៨៧ ការសិក្សា ស្រាវជ្រាវបានចាប់ផ្តើមឡើងវិញ ក្រោមកិច្ចសហប្រតិបតិ្តការជាមួយអ្នកជំនាញប្រេងកាត អតីតសហភាពសូវៀត ហើយគូសផែនទីបែងចែកប្លុកស្វែងរុករកប្រេងកាត ទូទាំងប្រទេស កម្ពុជា។
បើតាមលោករដ្ឋមន្ត្រី ការគូសផែនទីប្រេងកាតនេះផ្អែកទាំងស្រុងលើលក្ខខណៈភូគព្ភសាស្ត្រទាំងដែនគោក និងដែនដែនសមុទ្រ ហើយមកដល់បច្ចុប្បន្នកម្ពុជាមានប្លុកប្រេងកាតចំនួន២៥។ ក្នុងនោះដែនសមុទ្រ ៦ប្លុក ដែនគោក ១៩ប្លុក និង៤តំបន់នៅដែនសមុទ្រត្រួតគ្នារវាងកម្ពុជា-ថៃ។
លោក ស៊ុយ សែម បានឱ្យដឹងទៀតថា ដោយសារឃើញប្លុកប្រេងកាតនៅកម្ពុជា មាន នោះ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩១ ក៏មានការដេញថ្លៃប្លុកប្រេងកាតនៅដែនសមុទ្រកម្ពុជាលើកដំបូង ដោយកម្ពុជាបានផ្តល់សិទ្ធិរុករកនៅដែនសមុទ្រឱ្យក្រុមហ៊ុនចំនួន៣។ ជាមួយគ្នានេះ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៦ រាជរដ្ឋាភិបាល បានអនុញ្ញាត និងផ្តល់សិទ្ធិឱ្យសាជីវកម្មប្រេងកាតជប៉ុន ធ្វើ ការវាស់ស្ទង់តាមអាកាស ដើម្បីវាយតម្លៃស្ថានភាពភូគព្ភសាស្ត្រជុំវិញតំបន់ទន្លេសាប និង តំបន់ ទន្លេ មេគង្គ។ បន្ទាប់មកនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៧ រាជរដ្ឋាភិបាល ក៏បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងប្រេងកាត ឱ្យក្រុមហ៊ុនប្រេងកាតអន្តរជាតិមួយចំនួន នៅតំបន់ទាមទារដែនសមុទ្រត្រួតគ្នាកម្ពុជា-ថៃ។
លោករដ្ឋមន្ត្រី ស៊ុយ សែម ក៏បានបង្ហាញពីសាវតារនៃការរុករកប្រេងកាតនៅកម្ពុជាផងដែរ។ លោករដ្ឋមន្ត្រីបានបញ្ជាក់ថា សកម្មភាពសិក្សារុករកប្រេងកាតនៅកម្ពុជាកាន់តែដំណើរការ ច្រើនឡើងវិញទាំងនៅក្នុងដែនសមុទ្រ និងដែនគោក។ ជាពិសេសនៅក្នុងឆ្នាំ២០០២ រាជរដ្ឋាភិ បាលបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងប្រេងកាតនៅប្លុក «A» ជាមួយក្រុមហ៊ុន Chevron ដើម្បីធ្វើការស្វែង រុករកប្រេងកាតនៅដែនសមុទ្រកម្ពុជា និងក្នុងឆ្នាំ២០០៦ រាជរដ្ឋាភិបាល បានអនុញ្ញាត និងផ្តល់សិទ្ធិឱ្យក្រុមហ៊ុន Petroleum Geo-Services ធ្វើការវាស់ស្ទង់ 2D Seismic ទាំងដែនគោក និងដែនសមុទ្រ និងបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀង ប្រេងកាតជាមួយក្រុមហ៊ុនមកពីប្រទេសថៃ ចិន ជប៉ុន វៀតណាម និងឥណ្ឌូណេស៊ី ដើម្បីធ្វើការស្វែងរុករក ដែលក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ សុទ្ធតែជាក្រុមហ៊ុនជំនាញ និងមានបទពិសោធន៍ និងសមត្ថភាពហិរញ្ញវត្ថុក្នុងសកម្មភាព សិក្សាស្វែងរុករកប្រេងកាតនៅកម្ពុជា។
សម្តេចប្រធានរដ្ឋសភាបានលើកឡើងថា រហូតមកទល់ពេលនេះ ប្រទេសមួយចំនួននៅក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក ដែលមានធនធានប្រេងកាតទទួលបានពរជ័យពីការទាញយកផលដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គម ហើយក៏មានប្រទេសមួយចំនួន ក៏ត្រូវរងបណ្តាសារពីការវិនិយោគលើវិស័យនេះផងដែរ។ ដូច្នេះនេះជាបទពិសោធន៌ដ៏សំខាន់ដែលកម្ពុជាត្រូវបង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ចំពោះហានិភ័យនានា ដែលអាចនឹងកើតមានឡើងដោយចៃដន្យពីការវិនិយោគលើវិស័យនេះ។ ត្រូវចាំថា ធនធានរ៉ែជាធនធានមួយដែលងាយនឹងរីងស្ងួត ហើយងាយនឹងទទួលរងនូវផលប៉ះពាល់។ ដូចនេះ ទាំងអស់គ្នាត្រូវតែពិចារណាឱ្យបានល្អិតល្អន់ និងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ដើម្បីជៀសវាងឱ្យខានតែបានពីផលអវិជ្ជមានដែលអាចកើតមានឡើងពីវិស័យនេះ។
សម្តេចអគ្គមហាពញាចក្រី ហេង សំរិន បានមានប្រសាសន៍បន្តថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ ស្តីពីការគ្រប់គ្រងប្រេងកាត និងផលិតផលប្រេងកាត មានសារៈសំខាន់ និងចាំបាច់សម្រាប់កម្ពុជា ជាពិសេសសម្រាប់រាជរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិទី៦ នៃរដ្ឋសភា ក្នុងការពង្រីកមូលដ្ឋានកំណើនសេដ្ឋកិច្ច តាមរយៈការជំរុញការអភិវឌ្ឍធនធានរ៉ែ ប្រេង និងឧស្ម័ន ដើម្បីប្រែក្លាយធនធាននេះឱ្យទៅជាប្រភពថ្មី និងសំខាន់មួយទៀត សម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា សំដៅឈានទៅសម្រេចបាននូវចក្ខុវិស័យរបស់ខ្លួន ក្នុងការប្រែក្លាយប្រទេសកម្ពុជាឱ្យទៅជាប្រទេសមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នូវឆ្នាំ២០៣០ និងប្រទេសចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០។
សម្តេចអគ្គមហាពញាចក្រី ហេង សំរិន បានផ្តល់ជាអនុសាសន៍បន្ថែមថា បន្តពង្រឹង និងលើកកម្ពស់តួនាទីត្រួតពិនិត្យរបស់សភា ដើម្បីធានាថា ការអភិវឌ្ឍ និងការគ្រប់គ្រងវិស័យប្រេងកាត ត្រឹមត្រូវ និងស្របតាមនិយាមបច្ចេកទេស និងការគ្រប់គ្រងប្រកបដោយគណនេយ្យភាព តម្លាភាព និងមានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ ដែលនឹងអាចនាំមកនូវផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចជាអតិបរមា ដែលនឹងជួយបង្កើនល្បឿនអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិឱ្យកាន់តែលឿនមួយកម្រិតថែមទៀត។ អគ្គលេខាធិការដ្ឋានសភាទាំងពីរត្រូវចូលរួមសិក្សា ពិនិត្យ និងផ្តល់យោបល់ ព័ត៌មានលម្អិតបែបវិភាគ និងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ជូនសមាជិក សមាជិកាសភាទាំងពីរ ដើម្បីឱ្យពួកគាត់មានមូលដ្ឋានគ្រឹះច្បាស់លាស់ ត្រឹមត្រូវ ក្នុងការវិភាគ វាយតម្លៃ មុននឹងឈានទៅអនុម័តលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះឱ្យមានសង្គតភាព និងល្អប្រសើរ។
ជាមួយគ្នានេះ សម្តេចប្រធានរដ្ឋសភាបានកោតសរសើរ និងវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាលដែលបានខិតខំ និងយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យប្រេងកាត ជាពិសេសការសម្រេចបាននូវសេចក្តីព្រាងច្បាប់ដ៏សំខាន់មួយនេះ ដើម្បីដាក់ជូនរដ្ឋសភាអនុម័តនាពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ។ សម្តេចមានជំនឿមុតមាំថា សិក្ខាសាលានាឱកាសនេះ នឹងមានការជជែក ពិភាក្សា និងផ្លាស់ប្តូរយោបល់គ្នាទៅវិញទៅមក ព្រមទាំងរកឃើញនូវចំណុចសំខាន់ៗ និងគំនិតល្អៗ ដែលនឹងអាចយកទៅប្រើប្រាស់ជាមូលដ្ឋានឈានទៅអនុម័តលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពី “ការគ្រប់គ្រងប្រេងកាត និងផលិតផលប្រេងកាត” នាពេលខាងមុខនេះ ឱ្យកាន់តែមានលក្ខណៈល្អប្រសើរ គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ឆ្លើយតបនឹងបំណងប្រាថ្នារបស់ប្រជាពលរដ្ឋ៕ ដោយ៖កូឡាប
