«មន្ត្រីពីគណៈកម្មការអឺរ៉ុប (European Commission) និងវិធានការសេវាកម្មខាងក្រៅ (External Action Service)បានមកបំពេញបេសកកម្មនៅកម្ពុជា ពីថ្ងៃទី០៣-១០ ខែមិថុនា ដែលជាផ្នែកមួយនៃការតាមដាន និងលារវាយតម្លៃ នៅក្រោមនីតិវិធីដែលអាចឈានដល់ការដកហូតជាបណ្តោះអាសន្ននៃការអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មរបស់កម្ពុជា នៅក្រោមគម្រោងពាណិជ្ជកម្ម «អ្វីគ្រប់យ៉ាង លើកលែងតែសព្វាវុធ EBA» បន្ទាប់ពីមានការព្រួយបារម្ភលើកំណត់ត្រារំលោភសិទ្ធិមនុស្សស្នូល និងអនុសញ្ញា ស្តីពីសិទ្ធិការងារ។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសកាលពីថ្ងៃទី១១មិថុនា២០១៩ ។
គណៈកម្មការអឺរ៉ុបមកបំពេញបេសកកម្មនៅកម្ពុជា ពីថ្ងៃទី០៣-១០ ខែមិថុនា ដោយជួបពិភាក្សាការងារជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលៗរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីស្វែងយល់ដោយផ្ទាល់ពីស្ថានភាពប្រទេសកម្ពុជា
បើតាមសេចក្តីប្រកាស បេសកកម្មនេះពិនិត្យមើលបញ្ហាចម្បងនៃការព្រួយបារម្ភនៅកម្ពុជា រួមទាំងការរំលោភជាសក្តានុពល នៃ៖ សិទ្ធិនយោបាយ សេរីភាពខាងការបញ្ចេញមតិ និងសេរីភាពសមាគម សិទ្ធិរៀបចំ និងការតថ្លៃសមូភាព និងការរឹបអូសយកទ្រព្យសម្បត្តិរបស់គ្រួសារដែលបង្កឡើងដោយដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ជាពិសេស ក្នុងវិស័យស្ករអំពៅ។
រយៈពេលនៃការតាមដាន និងការវាយតម្លៃនេះ នឹងបញ្ចប់នៅពាក់កណ្តាលខែសីហា។ បន្ទាប់ពីកាលបរិច្ឆេួទនោះ សហភាពអឺរ៉ុប នឹងចេញរបាយការណ៍មួយ ស្តីពីការរកឃើញ និងសេចក្តីសន្និដ្ឋានរបស់ខ្លួន។ កម្ពុជានឹងមានពេលមួយខែ ដើម្បីឆ្លើយតបចំពោះរបាយការណ៍នោះ។
ទិសដៅរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ត្រូវដោះស្រាយការព្រួយបារម្ភផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិការងារ។ សហភាពអឺរ៉ុបប្តេជ្ញាធ្វើការជាមួយអាជ្ញាធរកម្ពុជា ដើម្បីសម្រេចទិសដៅនេះ។ កម្ពុជាត្រូវតែបង្ហាញឲ្យឃើញនូវការកែលម្អពិតប្រាកដ ជឿទុកចិត្តលើបញ្ហាជាការព្រួយបារម្ភ ដើម្បីបញ្ចៀសការដកហូតការអនុគ្រោះ EBA»។
សូមបញ្ជាក់ថា កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ កន្លងទៅ សហភាពអឺរ៉ុប បានប្រកាសចាប់ផ្តើមដំណើរការនីតិវិធីដែលអាចនាំឱ្យមានការផ្អាកជាបណ្តោះអាសន្ន នូវប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ Everything But Arms (EBA)។ ប្រព័ន្ធ EBA អាចនឹងលុបចោលប្រសិនបើ រកឃើញថាប្រទេសទទួលផលនេះ មិនគោរពសិទិ្ធមនុស្ស និងសិទ្ធិការងារសំខាន់ៗ។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីជូនដំណឹងរបស់គណៈកម្មការអឺរ៉ុប ចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩។
កិច្ចព្រមព្រៀង អនុគ្រោះ ពន្ធ ឬ EBA (Everything But Arms) ជាកិច្ចព្រមព្រៀងដែលសហភាព អឺរ៉ុប បានផ្តល់ ឲ្យ កម្ពុជា និង ប្រទេស អភិវឌ្ឍ តិចតួច ផ្សេងទៀតនៅលើពិភពលោក នូវ ឱកាស នាំ គ្រប់ ផលិតផល ទាំងអស់ (លើកលែងតែ អាវុធ) ចូលទៅក្នុង ទីផ្សារ រួម តែមួយ របស់ សហភាព អឺរ៉ុប ដោយ មិន ជាប់ ពន្ធគយ និង មិន ជាប់ កូតា។
ការផ្តួចផ្តើមគំនិតនេះ មិនមានន័យថា សហភាពអឺរ៉ុបចាប់ផ្តើមព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធភ្លាមៗ ឬជាស្វ័យប្រវត្តិនោះឡើយ គ្រាន់តែជាពេលវេលាដែលចាប់ផ្តើមបើកនីតិវិធីពិគ្រោះ យោបល់ជាផ្លូវការតែប៉ុណ្ណោះ។ កម្ពុជាមានរយៈពេល៦ខែក្នុងការជជែកតវ៉ា និងលើកហេតុផលផ្សេងៗពន្យល់ទៅគណៈកម្មការអឺរ៉ុប។
ប្រសិនបើគណៈកម្មការអឺរ៉ុបមិនទទួលយកការពន្យល់របស់កម្ពុជា ហើយនៅតែសម្រេចព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះមែន គឺត្រូវប្រើរយៈពេលចំនួន ១៨ខែ គិតចាប់ពីថ្ងៃចាប់ផ្តើម (១២ កុម្ភៈ ២០១៩) រហូតដល់ការចូលជាធរមាន។ ពោលទំនិញរបស់កម្ពុជានៅតែបន្តនាំចូលទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុបដោយមិនជាប់ពន្ធរយៈពេលជាង ១ឆ្នាំទៀត មុននឹងមានការសម្រេចជាថ្មី។
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចាត់ទុកថា ការសម្រេចចិត្តអឺរ៉ុបនេះ ជារឿងភាពអយុត្តិធម៌បំផុត ព្រោះនេះ បង្ហាញឲ្យឃើញថា សហភាពអ៊ឺរ៉ុបបានបដិសេធដោយចំហរ អំពីវឌ្ឍនភាពគួរឲ្យកត់សម្គាល់ដែលប្រទេសកម្ពុជាសម្រេចបាន។
ទោះជាយ៉ាងណា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏បានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេច ព្រមទាំងដាក់ចេញនូវយន្តការផ្សេងៗទៀត ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ផងដែរ។
EBA គឺជាគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់សហគមន៍អឺរ៉ុបដើម្បីជួយបណ្តាប្រទេសក្រីក្រឲ្យនាំចូលទំនិញទៅទីផ្សារអឺរ៉ុបដោយមិនបាច់បង់ពន្ធ ហើយកម្មវិធីអនុគ្រោះពន្ធនេះ អាចត្រូវបានដកចេញវិញ ក្នុងករណីមានការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ។
យោងតាមតួលេខផ្លូវការ ទំនិញដល់ទៅ ៤០ភាគរយនៃទំនិញទាំងអស់ ដែលនាំចេញពីកម្ពុជាទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ គឺបាននាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារសហគមន៍អឺរ៉ុប។
បន្ទាប់ពីទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១៩ និងថ្ងៃទី២០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩ កន្លងទៅ អឺរ៉ុបបាននិយាយថា ខ្លួនសង្ឃឹមថា នឹងមានការរីកចម្រើនដោយនិរន្តរភាពនិងការវិវត្តន៍ដ៏រឹងមាំក្នុងវិស័យពាក់ព័ន្ធដែលស្ថិតក្រោម EBA ហើយសង្ឃឹមថា កម្ពុជានឹងចាត់វិធានការចាំបាច់ជាបន្ទាន់ដើម្បីរក្សាការទទួលផលប្រយោជន៍ពីប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA នេះ។
នៅពេលនោះ សហគមន៍អឺរ៉ុបក៏បាននិយាយផងដែរថា ទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជាគឺជាឱកាសដំបូងសម្រាប់កិច្ចពិភាក្សាក្នុងអំឡុងពេលតាមដាននិងវាយតម្លៃបន្ទាប់ពីអឺរ៉ុបបានប្រកាសនូវនីតិវិធីដែលអាចនាំឱ្យមានការដក EBA ជាបណ្តោះអាសន្នពីកម្ពុជា៕ ដោយ៖កូឡាប
