ភ្នំពេញ : អង្គការ សម្ព័នខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស (លីកាដូ) នៅថ្ងៃទី២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩នេះ បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួម ស្ដីពី គុណភាពសំណង់ និង សុវត្ថិភាពកម្មករសំណង់នៅកម្ពុជា ត្រូវតែមានការធានា។ អង្គការ លីកាដូ បានបញ្ជាក់ថា នៅព្រលប់មុនថ្ងៃកើតហេតុ សាក្សីឃើញផ្ទាល់ភ្នែក បានឲ្យដឹងថា មានរថយន្តដឹកកម្មករ ខ្មែរ ប្រុស ស្រីចំនួនពីរគ្រឿង ដែលមានមនុស្សប្រមាណ ៣០ ទៅ ៤០នាក់ ដឹកចូលក្នុងការដ្ឋាន ហើយស្នាក់នៅ ទីនោះ។ គេក៏បានដឹងដែរថា នៅជាន់ផ្ទាល់ដី នៃអគារបាក់ស្រុតមានគ្រួសារកម្មករ និងស្រ្តី ដែលជាភរិយា បានស្នាក់ក្នុងអគារនេះផងដែរ ។
សំណង់នេះត្រូវបានម៉ៅការសាងសង់ ដោយក្រុមហ៊ុនសំណង់ចិន ឈ្មោះ XI GANG TANG GONG GOU JI HAISAO ដែលត្រូវបានគេដឹងជាសាធារណៈថា ក្រុមហ៊ុននេះគ្មានច្បាប់អនុញ្ញាត ឲ្យធ្វើសកម្មភាពសាងសង់ ពីអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចឡើយ។ ការដ្ឋានសំណង់ត្រូវបានធ្វើឡើង នៅលើផ្ទៃដីទំហំ១៥ម៉ែត្រ និង៣០ម៉ែត្រកម្ពស់៧ជាន់ ស្ថិតនៅទីប្រជុំជនខេត្តព្រះសីហនុ ដោយសាងសង់បានសម្រេចជាង៨០% នៃគម្រោង ទោះបីជាសមត្ថកិច្ច ដែនដីធ្វើការ ហាមឃាត់ចំនួនពីរដង រួចមកហើយក៏ដោយ។
កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨ ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់រកឃើញថា មានការដ្ឋានសំណង់ជាច្រើន ក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ ជាសំណង់ពុំមានលិខិតអនុញ្ញាតសាងសង់ ជាហេតុបណ្តាលឱ្យកើតមាន សំណង់ខុសបច្ចេកទេស ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ សោភ័ណភាព និង គុណភាពសំណង់ ។
លោក សុខ គីន ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់ និងព្រៃឈើកម្ពុជា (BWTUC) មានប្រសាសន៍ថា៖“ការអភិវឌ្ឍទីក្រុង ត្រូវតែគិតដល់បរិស្ថាន សុខុមាលភាព និងសុវត្ថិភាព សាធារណៈដែលទាំងនេះ ជាតួនាទីរបស់រដ្ឋ។ ការបំពានលើបម្រាម ឬសេចក្តីណែនាំ របស់អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច គឺជាការល្មើសច្បាប់ ដែលត្រូវតែផ្តន្ទាទោសយ៉ាងតឹងរ៉ឹង អ្នកសមគំនិត និងអ្នកប្រព្រឹត្តត្រូវទទួលទោសដូចគ្នា”។
កម្មករមួយក្រុមបានឲ្យដឹងថា ក្រុមហ៊ុននេះខ្ជីខ្ជាក្នុងការអនុវត្តនូវនិយាមសុវត្ថិភាព និងសុខភាព។ យ៉ាងហោចណាស់ជនរងគ្រោះ ជិត៦០នាក់ ជាមួយនឹងក្រុមគ្រួសារ ដែលជាកម្មករបានយកអគារដែលកំពុង សាងសង់ធ្វើជាកន្លែងស្នាក់អាស្រ័យនៅប្រចាំថ្ងៃផង និងសាងសង់ផង ជាក់ស្តែងនៅម៉ោងកើតហេតុគឺជា ម៉ោងដែលកម្មករទាំងនោះ កំពុងសម្រាកនៅឡើយ ។
ក្រោយថ្ងៃកើតហេតុមួយថ្ងៃ រដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតនូវគណៈកម្មការត្រួតពិនិត្យគុណភាព សំណង់ ខេត្តព្រះសីហនុ ដែលមានគោលបំណងក្នុងការត្រួតពិនិត្យបទដ្ឋានបច្ចេកទេស បទដ្ឋានគតិយុត្ត ស្តង់ដារ សំណង់ ស្តង់ដារសុវត្ថិភាព និងគុណភាពសំណង់នៅតាមការដ្ឋានសំណង់នៅខេត្តព្រះសីហនុ ដើម្បីបង្ការ និងទប់ស្កាត់នូវគ្រោះមហន្តរាយបែបនេះទៀត ។
អ្នកទទួលខុសត្រូវសាងសង់ និងម្ចាស់សំណង់មិនត្រូវឲ្យរួចផុតពីបទ ព្រហ្មទណ្ឌដោយគ្រាន់តែចេញសំណង ដល់ជនរងគ្រោះនោះឡើយ
លោក ឃុន ថារ៉ូ អ្នកគ្រប់គ្រងកម្មវិធីការងារនៃសង់ត្រាល់។
លោក ឃុន ថារ៉ូ អ្នកគ្រប់គ្រងកម្មវិធីការងារ នៃអង្គការមជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និង សិទ្ធិមនុស្ស (សង់ត្រាល់) មានប្រសាសន៍ថា៖ [ការអនុវត្តបទដ្ឋានសុវត្ថិភាព នៅតាមការដ្ឋានសំណង់នីមួយៗ ត្រូវតែធានាឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព ការយកទីតាំងការដ្ឋានសំណង់ធ្វើជាកន្លែងស្នាក់នៅផង និងសាងសង់ផង គឺជាហានិភ័យសម្រាប់ជីវិតមនុស្ស ជាពិសេសកម្មករសំណង់ និងក្រុមគ្រួសាររបស់គាត់។ អ្នកទទួលខុសត្រូវសាងសង់ និងម្ចាស់សំណង់មិនត្រូវឲ្យរួចផុតពីបទ ព្រហ្មទណ្ឌដោយគ្រាន់តែចេញសំណងដល់ជនរងគ្រោះនោះឡើយ] ។
ហេតុការណ៍បាក់រលំអគារ នៅពេលកំពុងសាងសង់បែបនេះ មិនមែនជាលើកទីមួយឡើយ នៅកម្ពុជា។ កាលពីពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០១៨ ក៏មានករណីបាក់ប្លង់សេជាន់ទី២៣ នៃខុនដូ Mekong View៦ ដែលបណ្តាលឲ្យមនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ ៥នាក់រងរបួសនិងបាត់ខ្លួន២នាក់។ កាលពីពាក់កណ្តាលខែសីហា ឆ្នាំ២០១៨ ក៏មានករណីបាក់រលំអគារ មានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងខណ្ឌឫស្សីកែវ ខណៈពេលដែលកម្មករ កំពុងបម្រើការងារក្នុងពេល ដែលទ្បានដឹកប៉េតុងបាញ់ប៉េតុងចាក់ពិតាន នៅអគារជាន់ទីមួយ ហើយចៃដន្យមិនមានអ្នករងគ្រោះថ្នាក់នោះទេ។ នៅក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣ ក៏មានករណីបាក់ពិតាន នៅរៀងចក្រផលិតស្បែកជើង Wing Star Shoes ស្ថិតក្នុងខេត្ត កំពង់ស្ពឺ និងបានសម្លាប់កម្មការិនី អាយុ១៥ឆ្នាំម្នាក់ និងកម្មករអាយុ ២៤ឆ្នាំ ម្នាក់។ នៅក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ២០១៦ ក៏មានករណីការបាក់រលំ ស្ពាននៅក្នុង រោងចក្រ Top World Garment ។
ជារឿយៗក្នុងគម្រោងសំណង់នីមួយៗ មានក្រុមហ៊ុនម៉ៅការបន្តជាច្រើន ដែលប្រើកម្លាំងពលកម្ម ប្រុស ស្រី ដោយគ្មានការផ្តល់លក្ខខណ្ឌការងារសមរម្យ បំពានសិទ្ធិជាមួលដ្ឋានរបស់កម្មករដែលបានកំណត់ ក្នុងច្បាប់ស្តីពីការងារ និងមិនបំពេញកាតព្វកិច្ចធានាខាងសុវត្ថិភាព សុខភាពដល់កម្មករឡើយ ។
ដោយមើលឃើញនូវហេតុការណ៍ដ៏រន្ធត់នេះហើយ ដើម្បីចូលរួមជាដំណោះស្រាយ និងបង្ការ
សុវត្ថិភាព ដើម្បីលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព។ ក្នុងនាមតំណាង សហព័ន្ធ សហជីព សមាគម និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិ ដែលធ្វើការលើវិស័យសិទ្ធិការងារ សិទ្ធិមនុស្ស សូមធ្វើការអំពាវនាវ ដល់រាជរដ្ឋាភិបាល និងអ្នកពាក់ព័ន្ធអភិវឌ្ឍន៍វិស័យឯកជន មានវិធានការដូចខាងក្រោម៖
១. ផ្អាកជាបន្ទាន់នូវគម្រោងសាងសង់ទាំងអស់ នៅខេត្តព្រះសីហនុ រង់ចាំឱ្យមានការត្រួត ពិនិត្យ វាយតម្លៃពីស្ថាប័នជំនាញ ដើម្បីឲ្យប្រាកដថា គម្រោងសាងសង់នីមួយៗមានច្បាប់អនុញ្ញាត និងមានគុណភាពតាម ស្តង់ដារសុវត្ថិភាព។ វិធានការនេះ ក៏ត្រូវតែអនុវត្តន៍ផងដែរ ចំពោះសំណង់នានា ក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលសង័្សយថាមិនមានច្បាប់អនុញ្ញាតត្រឹមត្រូវ និងសាងសង់តាមបទដ្ឋានសុវត្ថិភាពសំណង់ត្រឹមត្រូវ ។
២.ជំរុញឲ្យមានការចុះធ្វើអធិការកិច្ចការងារ ជាប្រចាំឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព និងតម្លាភាព ដើម្បីពិនិត្យមើលអំពីលក្ខខណ្ឌសុវត្ថិភាពនិងបទដ្ឋានការងារ របស់កម្មករសំណង់ នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។
៣. សូមផ្តល់សំណងការខូចខាតដល់អ្នករងគ្រោះ ឲ្យបានសមរម្យរួមទាំងអ្នករស់ក្នុងបន្ទុកគ្រួសារជនរងគ្រោះ ។
៤. ស្រាវជ្រាវរកជនល្មើសមកផ្តន្ទាទោស ទៅតាមច្បាប់ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា អ្នកសមគំនិត ត្រូវទទួលទោសដូចអ្នកប្រព្រឹត្តផ្ទាល់ដែរ អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ត្រូវតែទទួលខុសត្រូវលើ គ្រោះថ្នាក់ ទទួលទោសដូចអ្នកប្រព្រឹត្តផ្ទាល់ដែរ។
៥. បញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវសកម្មភាពម៉ៅការ បន្តដែលគ្មានអាជ្ញាប័ណ្ណ និងធានាការអនុវត្តន៍បទដ្ឋាននិយាមសុវត្ថិភាព គ្រប់ការដ្ឋានសំណង់។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះចូលរួមគាំទ្រដោយ៖
១. សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (សមាគមអាដហុក- ADHOC) (កម្ពុជា)
២.សមាគមធាងត្នោត (STT) (កម្ពុជា)
៣.សមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា (CYN) (កម្ពុជា)
៤.សម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា (CATU) (កម្ពុជា)
៥.សហព័ន្ធសហជីពឯករាជ្យ (NTUFEE) (កម្ពុជា)
៦.គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និង យុត្ថិធម៌ នៅកម្ពុជា (ខុមហ្វ្រែល) (កម្ពុជា)
៧.សមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC) (កម្ពុជា)
៨.សហព័ន្ធសហជីពកម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា (CFSWF) (កម្ពុជា)
៩.សហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់ និងព្រៃឈើកម្ពុជា (BWTUC) (កម្ពុជា)
១០.សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA) កម្ពុជា
១១.សហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា (CTWUF) (កម្ពុជា)
១២.មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (ម.ស.ម.ក) (កម្ពុជា)
១៣.សហព័ន្ធសហជីពជាតិនៃឧស្សាហកម្មវាយនភណ្ឌ័កាត់ (NIFTUC) (កម្ពុជា)
១៤.សហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ (L.R.S.U) (កម្ពុជា)
១៥.អង្គការ មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និង សិទ្ធិមនុស្ស (សង់ត្រាល់) (កម្ពុជា)
១៦.សម្ព័ន្ធសហជីពកម្មករដើម្បីការងារ (UCL) (កម្ពុជា)
១៧.សហជីពសេរីកម្មករនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (FTUWKC) (កម្ពុជា)
១៨.សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស (លីកាដូ) (កម្ពុជា)
១៩. អង្គការការពារសិទ្ធិជនជាតិភាគតិច (MIRO) (កម្ពុជា)
២០.អង្គការ អាក់សិនអេដ (ActionAid) (កម្ពុជា)
២១.អង្គការ ក្លាហាន (Klahaan Organization) (កម្ពុជា)
២២.មជ្ឈមណ្ឌលសាមគ្គីភាពការងារ (SC/ACILS) (កម្ពុជា)
២៣.សហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់និងព្រៃឈើអន្តរជាតិ (BWI) (អាស៊ីប៉ាស៊ីភិច)
២៤.សហព័ន្ធសហជីពវិស័យសាធារណៈអន្តរជាតិ (PSI) (អន្តរជាតិ)
២៥.អង្គការ (NaZemi, Czech Republic) (សាធារណៈរដ្ឋស្សិច)
២៦.អង្គការ សូលីដា (Solidar Suisse) (ស្វីស)
២៧.កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន (YRDP) (កម្ពុជា)
២៨.អង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CHRAC) (កម្ពុជា)
២៩.សហភាពការងារកម្ពុជា (CLC) (កម្ពុជា)
៣០.មជ្ឈមណ្ឌលធនធានតាមដានត្រួតពិនិត្យអាស៊ី (AMRC) (ហុងកុង)
៣១.អង្គការ Globalization Monitor (ហុងកុង)
៣២. Borderless Movement (ហុងកុង)
៣៣. Labour Education and Service Network (ហុងកុង)
៣៤. Yokohama Action Research (ជប៉ុន)
៣៥. China Labour Bulletin, Hong Kong (ហុងកុង)
៣៦. JTNC Watch (ជប៉ុន)
៣៧. China Labour Bulletin (ហុងកុង)
៣៨. Maquila Solidarity Network (MSN) (កាណាដា)
៤៩. Civil Rights Defenders (CRD) (ស៊ុយអែត)
៤០. Future In Our Hands (FIOH) (ណូវែស)
៤១. Local Initiative for OHS Network (ឥណ្ឌូនេស៊ី)
៤២. Asia Floor Wage Alliance (AFWA) (អាស៊ី)
៤៣. Sedane Labour Centre LIPS (ឥណ្ឌូនេស៊ី)
៤៤. Serikat Pekerja Nasional (SPN) ឥណ្ឌូនេស៊ី
៤៥. Serikat Buruh Indonesia (GSBI) ឥណ្ឌូនេស៊ី
៤៦. Federasi Buruh Lintas Pabrik (FBLP) ឥណ្ឌូនេស៊ី
៤៧. Konfederasi Aliansi Serikat Buruh (KASBI) ឥណ្ឌូនេស៊ី
៤៨. Trade Union Rights Center (TURC) ឥណ្ឌូនេស៊ី
៤៩. Social Action for Community and Development (SACD) ឥណ្ឌូនេស៊ី
៥០. Korean House for International Solidarity (កូរ៉េ)
៥១. Clean Clothes Campaign (South East Asia) (អាស៊ីខាងត្បូង)
៥២. Clean Clothes Campaign (East Asia) (អាស៊ីអាគ្នេយ៏)
៥៣. Norwegian People’s Aid (NPA) (ណូវេស)
៥៤. MAP Foundation (ថៃ)
៥៥. Workers Assistance Center, Inc. (ហ្វីលីពីន)
៥៦. FOCUS on Global South (ថៃ)
៥៧. Fair Action (ស៊ុយអែត)
៥៨. Garment and Allied Workers Union-North India (ឥណ្ឌា)
៥៩. National Free Trade Union, Sri Langka (ស្រីលង្កា)
៦០. Dabindu Collective, Sri Langka (ស្រីលង្កា)
៦១. TWFI (HMS) (ឥណ្ឌា)
៦២. Garment Labour Union (GLU) (ស្រីលង្កា)
៦៣. Free Trade Zones & General Services Employees Union (FTZ&GSEU) (ស្រីលង្កា)
៦៤. Workers Empowerment (ហុងកុង)
៦៥. អង្គការសមធម៌កម្ពុជា (EC) (កម្ពុជា)
៦៦. Magnus Kjellson, អ្នកតស៊ូមតិសិទ្ធិការងារ (ស៊ុយអែត)
៦៧. Karins Ström, អ្នកតស៊ូមតិសិទ្ធិការងារ (ស៊ុយអែត)
៦៨. Pheareak Ly, អ្នកតស៊ូមតិសិទ្ធិការងារ (កម្ពុជា)
៦៩. Pech Polet, អ្នកតស៊ូមតិសិទ្ធិមនុស្ស (កម្ពុជា)
៧០. Sen Chanthou, អ្នកតស៊ូមតិសិទ្ធិមនុស្សកម (កម្ពុជា)
៧១ Chrek Sophea , អ្នកតស៊ូមតិសិទ្ធិមនុស្ស (កម្ពុជា)
៧២. Chroeung Saphoeurt, អ្នកតស៊ូមតិសិទ្ធិមនុស្ស (កម្ពុជា)
៧៣. Rita Olivia Tambunan, អ្នកតស៊ូមតិសិទ្ធិមនុស្សឥណ្ឌូនេស៊ី (កម្ពុជា)
៧៤. សហគមន៍ដីធ្លីបឹងប្រាំ (កម្ពុជា)
៧៥. សហគមន៍ស្តីក្រោមរហាលសួង (កម្ពុជា)
៧៦. សហគមន៍បុសស្អំ (កម្ពុជា)
៧៧. សហគមន៍អន្លង់រុន (កម្ពុជា)
៧៨. សហគមន៍អណ្តូងកន្តួត (កម្ពុជា)
៧៩.សហគមន៍ដីធ្លីភូមិក្តឹបថ្ម (កម្ពុជា)
៨០.សហគមន៍ដីធ្លីភូមិអូរស្វាយ (កម្ពុជា)
៨១. សហគមន៍ដីធ្លីភូមិសិលាខ្មែរ (កម្ពុជា)
៨២. សហគមន៍ដីធ្លីភូមិស្ទឹងបត់ (កម្ពុជា)
៨៣. សហគមន៍ដីធ្លីផ្លូវរថភ្លើងភូមិផ្សារកណ្តាល (កម្ពុជា)
៨៤. សហគមន៍ដីធ្លីភូមិតាត្រៃ (កម្ពុជា)
៨៥. សហគមន៍ស្រែប្រាំង (កម្ពុជា)
៨៦. សហគមន៍ដីធ្លីជីខក្រោម (កម្ពុជា)
៨៧. សហគមន៍ដីធ្លីជីខលើ (កម្ពុជា)
៨៨. សហគមន៍នេសាទកោះស្រឡៅ (កម្ពុជា)
៨៩. សហគមន៍នេសាទសម្រស់កោះស្តេច (កម្ពុជា)
៩០. សហគមន៍ដីធ្លីកោះស្តេច (កម្ពុជា)
៩១. សហគមន៍ព្រៃឈើពេជ្រចង្វាល្អឆើត (កម្ពុជា)
៩២. សហគមន៍ធនធានព្រៃឈើស្ទឹងខ្សាច់ស(កម្ពុជា)
៩៣. សហគមន៍ព្រៃឈើដីធ្លីទួលសំរោង (កម្ពុជា)
៩៤. សហគមន៍ភ្នំនាងកង្រី (កម្ពុជា)
៩៥. សហគមន៍អភិរក្សអភិវឌ្ឍន៍ធនធានជលផល (កម្ពុជា)
៩៦. សហគមន៍នេសាទ (កម្ពុជា)
៩៧. សហគមន៍នេសាទព្រៃពាយ (កម្ពុជា)
៩៨. សហគមន៍ភ្នំត្នោត (កម្ពុជា)
៩៩. សហគមន៍កំពង់សាមគ្គី (កម្ពុជា)
១០០. សហគមន៍សាមគ្គីភ្នំជាំម្លូរ (កម្ពុជា)
១០១. សហគមន៍ត្រពាំងសង្កែ (កម្ពុជា)
១០២. Clean Clothes Campaign (South Asia) (អាស៊ីខាងត្បូង)
១០៣. Clean Clothes Campaign (International Office) (ការិយាល័យអន្តរជាតិ)៕ ដោយ៖កូឡាប
