ភ្នំពេញ៖ លេខាធិការដ្ឋានឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្តល់យោបល់ នៅថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩ បានឲ្យដឹងថា
រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានកំណត់ ទម្រង់រៀបចំរដ្ឋ (Form of State Establishment)
តាមលក្ខណៈសម្បត្តិជា រាជានិយមបែបប្រជាធិបតេយ្យសភា (Parliamentary Monarchy) ហើយ របបនយោបាយ
(Political Regimen) គឺ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស (Multi-Party System)
រាជានិយមបែបប្រជាធិបតេយ្យសភា ជាទម្រង់រៀបចំរដ្ឋបែបទំនើបរបស់កម្ពុជា ក្នុងរបបនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ពហុបក្ស ដែលកំពុងអនុវត្តន៍សព្វថ្ងៃ គឺ ៖ ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា ទ្រង់គ្រងរាជសម្បត្តិ ប៉ុន្តែទ្រង់ពុំកាន់អំណាចឡើយ (មាត្រា៧នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ)។ បានសេចក្តីថា ព្រះមហាក្សត្រ មិនជាប់ព្រះកាយនឹងអំណាចនយោបាយទេ ដោយព្រះអង្គបំពេញតួនាទីជា ព្រះប្រមុខរដ្ឋអព្យាក្រឹត្យ ដើម្បីធានានូវប្រក្រតីភាព ចំពោះការប្រព្រឹត្តទៅ នៃប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងរដ្ឋតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យសភានិយម ដែលចាត់ចែងទទួលខុសត្រូវរៀងៗខ្លួន ដោយរាជរដ្ឋាភិបាល, រដ្ឋសភា/ព្រឹទ្ធសភា និងតុលាការ តាម គោលការណ៍បែងចែកអំណាចរដ្ឋបញ្ញត្តិក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ដើម្បី ការពារនូវសេចក្តីគោរព ដល់ ព្រះមហាក្សត្រ ជា ព្រះប្រមុខរដ្ឋអព្យាក្រឹត្យគឺនីតិរដ្ឋធម្មនុញ្ញ បាន បញ្ញត្តិបម្រាមចំពោះការប្រមាថប៉ះពាល់ ដល់ អង្គព្រះមហាក្សត្រ (មាត្រា៧នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ)។ បញ្ញត្តិបម្រាមនេះ គឺទប់ស្កាត់និន្នាការនយោបាយ ដែលប៉ុនប៉ងទាញ អង្គព្រះមហាក្សត្រ ឲ្យទ្រង់ចូលក្នុង ប្រព័ន្ធនយោបាយពហុបក្ស។
ប៉ុន្តែជាក់ស្តែង និន្នាការរបស់លោក សម រង្ស៊ី តែងតែសម្តែង ការមិនពេញចិត្តចំពោះរបបរាជានិយម
បែបប្រជាធិបតេយ្យសភា រហូតដល់ប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ ដោយសារព្រះអង្គប្រកាន់ខ្ជាប់អព្យាក្រឹត្យភាព
និងមិនធ្វើតាមការទាមទារនៃនិន្នាការខ្លួន។ នេះ គឺជាគោលជំហនយោបាយរបស់លោក សម រង្ស៊ី និង
បក្ខពួក ដែលឈរលើនិន្នាការនយោបាយ សាធារណរដ្ឋបែបសភានិយម ឬប្រធានាធិបតីនិយម ដើរផ្ទុយនឹង
រាជានិយមបែបប្រជាធិបតេយ្យសភារបស់កម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន។ ហេតុនេះហើយ ទើបលោក សម រង្សី ដឹកនាំ
ចលនាឧទ្ទាម មិនគោរពតួនាទី អព្យាក្រឹត្យរបស់អង្គព្រះមហាក្សត្រ តាំងពីដើមរៀងមក។
ការប្រមាថ អង្គព្រះមហាក្សត្រ ពីសំណាក់លោក សម រង្ស៊ី ថ្មីៗនេះ បង្ហាញច្បាស់ណាស់ថា លោក សម រង្ស៊ី បាន និងកំពុងចិញ្ចឹមចិត្តធ្វើ ចលនានយោបាយផ្លាស់ប្តូរ របបរាជានិយមបែបប្រជាធិបតេយ្យ
សភារបស់កម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន មកជារបបសាធារណរដ្ឋបែបសភានិយម ឬប្រធានាធិបតីនិយម តាមខ្សែញ៉ាក់
របស់ចៅហ្វាយនាយបរទេស ក្នុងគ្រប់រូបភាព គឺជាការប្រឆាំងនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ប្រឆាំងនឹងភាពសុខដុម
រមនារបស់សង្គមជាតិខ្មែរ ដែលប្រកាន់យករបបរាជានិយម បែបប្រជាធិបតេយ្យសភា ក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃ
របបនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ពហុបក្ស។
ដោយមិនអាចអត់ឱនបាន ទើបគណបក្សនានាដែលកំពុង មានសកម្មភាពរស់រវើកក្នុងប្រព័ន្ធពហុបក្សនៅកម្ពុជា ប្រតិកម្មតបនឹងពាក្យសម្តីរបស់លោក សម រង្សី តាមរយៈការបកស្រាយបំភ្លឺក្នុងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងតាមរយៈការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ដាច់ដោយឡែកពីគ្នា តាមឆន្ទៈរៀងៗខ្លួនរបស់សាមីគណបក្ស៕ដោយ៖កូឡាប
លេខាធិការដ្ឋានឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្តល់យោបល់ សូមផ្សាយជូនប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅ និងគ្រប់និន្នាការ
ទាំងនៅក្នុងប្រទេស ទាំងនៅក្រៅប្រទេស នូវ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ របស់គណបក្សនានា ដែលបានចេញជាបន្តបន្ទាប់ដូចតទៅ ៖