ភ្នំពេញ៖ ស្របនឹងតម្រូវការនៃគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍វិស័យផ្លូវដែកកម្ពុជា លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី បានស្នើឲ្យក្រុមហ៊ុនឧស្សាហកម្មផ្លូវដែកឥណ្ឌូណេស៊ី មកជួបពិភាក្សាជាមួយស្ថាប័ន និងក្រុមហ៊ុនពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីធ្វើការសិក្សាលទ្ធភាពវិនិយោគនៅកម្ពុជា ហើយលោកថា ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគរវាងប្រទេសទាំងពីរ នៅមានទំហំតូចនៅឡើយ បើប្រៀបធៀបជាមួយប្រទេសមួយចំនួននៅក្នុងតំបន់។ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ពាណិជ្ជកម្មទំនិញសរុបរវាងប្រទេសទាំងពីរមានតែ ៥៥៨ លានដុល្លារអាមេរិក មានការកើនឡើងចំនួន៣% ក្នុងនោះការនាំចេញរបស់កម្ពុជាទៅឥណ្ឌូណេស៊ីមានតែ ៣៣ លានដុល្លារអាមេរិក និងនាំចូលពីឥណ្ឌូណេស៊ីចំនួន ៥២៥ លានដុល្លារអាមេរិក។ ចំពោះវិនិយោគវិញនៅមានកម្រិតតិចតួចនៅឡើយ។
នៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចការងាររយៈពេល៤ថ្ងៃ នៅសាធារណរដ្ឋឥណ្ឌូណេស៊ី លោក ស៊ុន ចាន់ថុល ទេសរដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសាធារណការនិងដឹកជញ្ជូន បានដឹកនាំគណៈប្រតិភូកម្ពុជា ជួបពិភាក្សាការងារជាមួយចៅហ្វាយក្រុងស៊ូរ៉ាបាយ៉ា (Surabaya) និងចៅហ្វាយខេត្តឈ្វាខាងកើត (East Java) និងក្រុមហ៊ុនរដ្ឋធំៗ របស់ឥណ្ឌូណេស៊ី។
នៅថ្ងៃទី១៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩ គណៈប្រតិភូកម្ពុជា បានមកធ្វើទស្សនកិច្ចនិងពិភាក្សាការងារជាមួយក្រុមហ៊ុនឧស្សាហកម្ម INKA (Indonesian Railway Industry) ដែលជាក្រុមហ៊ុនឧស្សាហកម្មផ្លូវដែករដ្ឋដ៏ធំ របស់សាធារណរដ្ឋឥណ្ឌណេស៊ី ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៨១ និងជាក្រុមហ៊ុនផលិតរថភ្លើង គ្រឿងបង្គំធំ លក់ និងផ្តល់សេវាមុនគេបង្អស់នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដើម្បីពិនិត្យលទ្ធភាពពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យដឹកជញ្ជូនផ្លូវដែក។
លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី បានថ្លែងទៅកាន់ថ្នាក់ដឹកនាំក្រុមហ៊ុន និងអ្នកចូលរួមទាំងអស់ថា នេះជាលើកទី១ ដែលលោកបានមកឃើញផ្ទាល់ភ្នែក និងសូមសម្តែងការស្ងប់ស្ងែង ពីភាពរីកចម្រើនមិននឹកស្មានដល់ នៃឧស្សហកម្មផលិតរថភ្លើងឥណ្ឌូណេស៊ី ដែលមានសមត្ថភាពពង្រីកអាជីវកម្មជាមួយប្រទេស អូស្ត្រាលី បង់ក្លាដេស ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន សឹង្ហបូរី ថៃ និងអាហ្រ្វិក ។ ស្របនឹងតម្រូវការនៃគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍វិស័យផ្លូវដែកកម្ពុជា លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី បានស្នើឲ្យក្រុមហ៊ុនឧស្សាហកម្មផ្លូវដែកឥណ្ឌូណេស៊ី មកជួបពិភាក្សាជាមួយស្ថាប័ន និងក្រុមហ៊ុនពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីធ្វើការសិក្សាលទ្ធភាពវិនិយោគនៅកម្ពុជា។ មានមតិតបទៅនឹងប្រសាសន៍របស់លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី លោកប្រធានក្រុមហ៊ុនបានសម្តែងនូវអំណរគុណ ដល់គណៈប្រតិភូកម្ពុជា ដែលបានចាប់អារម្មណ៍មកធ្វើទស្សនកិច្ច និងពិភាក្សាការងារនៅក្រុមហ៊ុនរបស់លោក និងបានសន្យាថានឹងបញ្ជូនគណៈប្រតិភូ មកពិនិត្យលទ្ធភាពពង្រីកកិច្ចហប្រតិបត្តិការ លើវិស័យផ្លូវដែកនៅកម្ពុជានាពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ។
នៅវេលាព្រឹកថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩ គណៈប្រតិភូកម្ពុជា បានចូលជួបសម្តែងការគួរសម និងពិភាក្សាការងារជាមួយលោកស្រី Tri Rismaharini ចៅហ្វាយក្រុង Surabaya និងជាស្ត្រីទី១ ដែលទទួលបាននូវសន្លឹកឆ្នោតជ្រើសតាំងជាចៅហ្វាយក្រុង Surabaya ។ លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រីបានជម្រាបលោកស្រីចៅហ្វាយក្រុងអំពីស្ថានភាព និង ភាពរីកចម្រើននៅកម្ពុជា ក្រោមការដឹកនាំដ៏ឆ្លៀសវៃ របស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ហើយការអភិវឌ្ឍវិស័យហេដ្ឋរចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូន គឺជាវិស័យអាទិភាពមួយនៅក្នុងវិស័យអាទិភាពចម្បងៗ របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងបានស្នើភាគីឥណ្ឌូណេស៊ី ក៏ដូចជា ក្រុមហ៊ុនដែលមានទីតាំងនៅក្នុងទីក្រុងនេះ ពិនិត្យលទ្ធភាពធ្វើកិច្ចហប្រតិបត្តិការ និងវិនិយោគនៅកម្ពុជា។ ជាមួយនេះ ភាគីទាំងពីក៏បានពិភាក្សាផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៍ អភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទីក្រុង សុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ ប្រព័ន្ធទឹកកខ្វក់ និងហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់រក្សាអនាម័យ និងបរិស្ថានទីក្រុងផងដែរ។ លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រីបានសម្តែងនូវអំណរគុណ ចំពោះការទទួលរាក់ទាក់យ៉ាងកក់ក្តៅដល់គណៈប្រតិភូកម្ពុជា ពីសំណាក់លោកស្រីចៅហ្វាយក្រុង ក៏ដូចជា លើកទឹកចិត្តឲ្យក្រុមហ៊ុនឥណ្ឌូណេស៊ី ទៅវិនិយោគនៅកម្ពុជា។ លោកក៏បានថ្លែងអំណរគុណផងដែរ ចំពោះការផ្តល់នូវបទពិសោធន៍ល្អៗ ដល់គណៈប្រតិភូកម្ពុជា ហើយលោកបានសន្យានាំយកនូវបទពិសោធន៍ល្អៗ និងមានប្រសិទ្ធភាពទាំងនេះទៅផ្សព្វ ផ្សាយជូនស្ថាប័ន និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធរបស់កម្ពុជា។
នៅវេលារសៀលថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩ គណៈប្រតិភូកម្ពុជា បានធ្វើទស្សនកិច្ច និងពិភាក្សាការងារនៅ ក្រុមហ៊ុនកំពង់ផែ PAL Indonesia ដែលជាក្រុមហ៊ុនកំពង់ផែរដ្ឋធំជាងលំដាប់ទី២ របស់ឥណ្ឌូណេស៊ីបន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុនកំពង់ផែក្រុងហ្សាការតា និងត្រូវបានបង្កើតតាំងពីជំនាន់រដ្ឋការឥណ្ឌូណេស៊ី ត្រួតត្រាដោយប្រទេសហូឡង់នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៣៩។ PAL Indonesia គឺជាក្រុមហ៊ុនកំពង់ផែលំដាប់ពិភពលោក ដែលមានក្រុមហ៊ុនសាខាជាច្រើន ហើយក្រៅពីមាននាទីជាកំពង់ផែ ក្រុមហ៊ុននេះមានអាជីវកម្មចម្បងៗ មួយចំនួនទៀត ដូចជា អាជីវកម្មផលិតនាវាដឹកទំនិញ ផលិតនាវាចម្បាំង និងនាវាមុជទឹកចម្បាំង (Submarine) នាវាសណ្តោង ផលិតនាវាផលិតថាមពលអគ្គីសនី ផលិតគ្រឿងឧបករណ៍សម្រាប់កំពង់ផែ និងចំណតនាវា វិស្វកម្មទូទៅ និងផ្តល់សេវាថែទាំ ជួសជុល និងរុះរើនាវា។ល។ លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រីបានថ្លែងប្រាប់លោកប្រធានក្រុមហ៊ុន និងអ្នកចូលរួមថា លោកមានការចាប់អារម្មណ៍ក្រៃលែងចំពោះទំនើបកម្ម និងសេវាកម្មដ៏ល្អរបស់កំពង់ផែ PAL Indonesia និងស្នើឲ្យភាគីឥណ្ឌូណេស៊ីពិភាក្សាជាមួយកំពង់ផែកម្ពុជា ដើម្បីបង្កើតនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យកំពង់ផែរវាងភាគីទាំងពីរ។ លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រីក៏បានសម្តែងនូវក្តីសង្ឃឹមផងដែរ ពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកអាជីវកម្ម នាវារវាង ភាគីទាំងពីរទៅអនាគត។
នៅវេលារសៀលថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩ ដដែល គណៈប្រតិភូកម្ពុជាបានចូលរួមពិធីលាងសាយភោជ រៀបចំដោយលោកអភិបាលរងខេត្តឈ្វាខាងកើត។ បន្ទាប់ពីលោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី ផ្តល់នូវសំណេរនិងចុះហត្ថលេខាលើសៀវភៅក្រាំងមាស របស់សាលាខេត្តមក លោកចៅហ្វាយខេត្តរង បានថ្លែងសុន្ទរកថាស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅ និងថ្លែងអំណរគុណចំពោះលោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី ស៊ុន ចាន់ថុល និងសមាជិកគណៈប្រតិភូទាំងអស់ ដែលបានធ្វើទស្សនកិច្ចនៅខេត្តឈ្វាខាងកើត។ លោកបានថ្លែងថា ខេត្តឈ្វាខាងកើត គឺជាខេត្តធំមួយដែលមានប្រជាជនចំនួន៤០លាននាក់ និងមានឧស្សាហកម្មធំៗជាច្រើន គឺជាសក្តានុពលដ៏ល្អសម្រាប់បង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរ ពិសេស លើវិស័យហេដ្ឋរចនា សម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូន និងតភ្ជាប់ ហើយសង្ឃឹមក្រោយពីដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ ទំនាក់ទំនងនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់ភាគីទាំងពីរ នឹងត្រូវបានលើកកម្ពស់។ ថ្លែងសុន្ទរកថានាពេលនោះ លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី បានសម្តែងនូវអំណរគុណចំពោះលោកស្រីចៅហ្វាយខេត្ត និងលោកចៅហ្វាយខេត្តរង ដែលបានស្វាគមន៍យ៉ាងកត់ក្តៅ និងរៀបចំទទួលការធ្វើទស្សនកិច្ចរបស់គណៈប្រតិភូកម្ពុជា ប្រកបដោយជោគជ័យ។ ជាមួយនេះ លោកទេសរដ្ឋមន្រ្តីបានថ្លែងថា ក្រោមការដឹកនាំប្រកបដោយគតិបណ្ឌិត និងឆ្លៀសវៃរបស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រទេសកម្ពុជាទទួលបាននូវសុខសន្តិភាព និងវឌ្ឍនភាពលើគ្រប់វិស័យ ពិសេស វិស័យហេដ្ឋរចនាសម្ព័ន្ធនិងដឹកជញ្ជូន។ កម្ពុជាទទួលបានកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ៧% នៅក្នុងយៈពេល២ ទសវត្សរ៍កន្លងមក និងនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៨ មានកំណើន ៧,៥% ហើយកម្ពុជាសង្ឃឹមថា នឹងទទួលបានកំណើន៧% នៅក្នុងយៈពេលមធ្យមខាងមុខ។ លោកបន្តថា ភាពរីកលូតលាស់សេដ្ឋកិច្ច ជាមួយនឹងការចូលរួមអនុវត្តន៍កិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចទូលំទូលាយតំបន់ (RCEP) ដែលអាចនឹងចរចាបញ្ចប់នៅចុងឆ្នាំ២០១៩ នេះ ប្រទេសទាំងពីរដែលជាសមាជិកនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ នឹងទទួលបាននូវអត្ថប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចកាន់តែធំធេងបន្ថែមទៀត។ ប៉ុន្តែ លោកបានថ្លែងថា ភាពរីកចម្រើនសេដ្ឋកិច្ចខាងលើ នឹងមិនអាចកើតឡើងបានល្អឡើយ ប្រសិនបើគ្មានការអភិវឌ្ឍវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូន និងការតភ្ជាប់នោះទេ។ ដូច្នេះ ប្រទេសទាំងពីរ ចាំបាច់ត្រូវបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ លើវិស័យហេដ្ឋរចនាសម្ព័ន្ធ ឲ្យបានកាន់តែប្រសើរថែមទៀត ដើម្បីចាប់យកឱកាសទាំងនេះ។
នៅវេលាព្រឹកថ្ងៃទី២១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩ គណៈប្រតិភូកម្ពុជា បានទទួលជួបការសម្តែងការគួរសម និងស្វែងយល់អំពីឱកាសពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគនៅកម្ពុជា ពីតំណាងក្រុមហ៊ុនធំៗ របស់ឥណ្ឌូណេស៊ីនៅទីក្រុង Surabaya ។ លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី ស៊ុន ចាន់ថុល បានធ្វើបទបង្ហាញស្តីពីវឌ្ឍនភាព និងឱកាសពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគនៅកម្ពុជា។ លោកក៏បានពិភាក្សាជាមួយតំណាងក្រុមហ៊ុនទាំងអស់ អំពីភាពមិនសូវជឿនលឿននៃទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ លោកបានកត់សម្គាល់ថា ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគរវាងប្រទេសទាំងពីរ នៅមានទំហំតូចនៅឡើយ បើប្រៀបធៀបជាមួយប្រទេសមួយចំនួននៅក្នុងតំបន់។ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ពាណិជ្ជកម្មទំនិញសរុបរវាងប្រទេសទាំងពីរមានតែ ៥៥៨ លានដុល្លារអាមេរិក មានការកើនឡើងចំនួន៣% ក្នុងនោះការនាំចេញរបស់កម្ពុជាទៅឥណ្ឌូណេស៊ីមានតែ ៣៣ លានដុល្លារអាមេរិក និងនាំចូលពីឥណ្ឌូណេស៊ីចំនួន ៥២៥ លានដុល្លារអាមេរិក។ ចំពោះវិនិយោគវិញនៅមានកម្រិតតិចតួចនៅឡើយ។ លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រីមានប្រសាសន៍ថា ប្រទេសទាំងពីរមានសក្តានុលពលធំធេង សម្រាប់បង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ប៉ុន្តែ កន្លងមកទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគ ក៏ដូចជា ការតភ្ជាប់រវាងប្រទេសទាំងពីរនៅមានកម្រិត រួមជាមួយការទទួលបាននូវព័ត៌មានមិនល្អ ពីប្រទេសកម្ពុជា ដែលបានបង្កឲ្យមិនសូវមានវិនិយោគ និងទេសចរពីឥណ្ឌូណេស៊ី មកកាន់កម្ពុជា។ ដូច្នេះ លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី បានលើកទឹកចិត្តឲ្យតំណាងក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ ធ្វើដំណើរមកកម្ពុជា ដើម្បីស្វែងរកឱកាសនិងដៃគូអាជីវកម្មនិងវិនិយោគ។ ក្រោយពីបានស្តាប់ និងពិភាក្សាជាមួយកម្ពុជា តំណាងក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ បានយល់ពីសភាពការណ៍នៅកម្ពុជា និងសន្យាថានឹងមកពិនិត្យលទ្ធភាព សម្រាប់ពង្រីកអាជីវកម្មនិងវិនិយោគនៅកម្ពុជា៕ដោយ៖កូឡាប
