ភ្នំពេញ ៖ នៅថ្ងៃទី ១០ ខែ តុលា ឆ្នាំ ២០១៩ នេះ ក្នុងកិច្ចប្រជុំថ្ងៃសមាជិកឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់ចូលរួមប្រជុំជាមួយ លោក វ៉ា គឹមហុង ថ្នាក់ដឹកនាំប្រតិភូរបស់អាជ្ញាធរជាតិទទួលបន្ទុកកិច្ចការព្រំដែន ក្នុងក្របខ័ណ្ឌឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់ អំពីបរិបទនៃការកំណត់ព្រំដែនគោករវាងកម្ពុជានិងវៀតណាម ក្នុងក្របខ័ណ្ឌឧត្តមក្រុមប្រឹក្សពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់ នៅទីស្ដីការនាយករដ្ឋមន្ត្រី វិមានសន្តិភាព។
បើតាមសមាជិកឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់ ពីគណបក្សខ្មែរក្រោក លោក សុខសុវណ្ណ វឌ្ឍនាសាប៊ុង បានសួរសំណួរចំនួន៣ សំណួរ ទាក់ទងនឹងផ្ទៃដីប្រទេសកម្ពុជា ខណៈដែលកំពុងតែមានការលើកឡើងពីនេះ ពីនោះនៅលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក។ ចំណែកលោកពេជ្រ ស្រស់ សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះនិងផ្តល់យោបល់ ដែលបានសួរទៅលោក វ៉ា គីមហុង ក្នុងកិច្ចប្រជុំសួរដេញដោលរឿងព្រំដែន ចំនួន៨សំណួរផងដែរ។
លោក សុខសុវណ្ណ វឌ្ឍនាសាប៊ុង បានលើកជាសំណួរសួរថា៖
សំណួរទី១ ៖ យើងខ្ញុំសុំបង្ហាញតួលេខច្បាស់លាស់ចំពោះទំហំផ្ទៃក្រឡាដីរបសប្រទេសកម្ពុជា ព្រោះពលរដ្ឋដឹងថា ផ្ទៃដីសរុបគឺ ១៨១ ០៣៥ គីឡូមែត្រក្រឡា ។ ចម្លើយ ៖លោក វ៉ា គឹមហុង បានឆ្លើយថា គឺប្រទេសកម្ពុជាមានផ្ទៃដីសរុប ១៨១ ០៣៥ គីឡូមែត្រក្រឡា ដោយមិនបូកបញ្ចូលនិងដែនសមុទ្រនោះទេ ។ រាល់ទិន្នន័យផ្សេងទៀតគឺមិនយកជាការ ។
សំណួរទី២ ៖ បើកំណត់យកផ្ទៃដីសរុប ១៨១ ០៣៥ គីឡូមែត្រក្រឡាជាផ្ទៃដីសរុបរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ! តើយកមូលដ្ឋានអ្វីកំណត់បើព្រំដែនមិនទាន់ឯកភាពគ្នាផង ចុះប្រសិនពេលឯកភាពបោះបង្គោលព្រំដែនរួច ពេលវាស់បែរជាបាត់ដីក្រោម ផ្ទៃដីសរុប ១៨១០៣៥ គីឡូមែត្រ ក្រឡា តើនរណាទទួលខុសត្រូវ។ ចម្លើយ ៖ លោក វ៉ា គឹមហុង បានឆ្លើយថា ផ្ទៃសរុប ១៨១០៣៥ នេះគឺសម្ដេចតេជោបានឯកភាពឲ្យប្រើ ហើយប្រសិនជាវាស់ជាក់ស្ដែងទៅបានប៉ុន្មាន “ចាំគិតតាមក្រោយទៀត”។
សំណួរទី៣ ៖ តើរាជរដ្ឋាភិបាលមានគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍និងរៀបចំរបងព្រំដែនដែរឬទេ? ចម្លើយ ៖ គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍គឺរដ្ឋាភិបាលគ្រោងធ្វើផ្លូវទាំងអស់តាមបណ្ដោយព្រំដែន។
ជាមួយគ្នានេះដែរ ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាកោះត្រល់លោក វ៉ា គឹមហុង បាននិយាយក្នុងអង្គប្រជុំបង្ហាញជាសញ្ញាថា “បើយោងតាមច្បាប់សមុទ្រយើងអាចប្ដឹងបាន ប្រសិនជាមានរដ្ឋាភិបាលក្រោយណាមួយដែលចង់ប្ដឹងសើរើ តែរឿងឈ្នះចាញ់ជារឿងផ្សេងទៀត”។
ជាចុងក្រោយលោក សុខសុវណ្ណ វឌ្ឍនាសាប៊ុង សូមបងប្អូនពលរដ្ឋជៀសវាងឲ្យបាននូវការញុះញង់នានា ផ្ទៃដីកម្ពុជា គឺ ទំហំ ១៨១០៣៥ គីឡូមែត្រក្រឡា ដោយមិនទាន់បូកបញ្ចូលទំហំដែនសមុទ្រទេ ។ ព័ត៌មានក្រៅពីនេះជាពាក្យចចាមអារ៉ា។
ចំណែកលោកពេជ្រ ស្រស់ ក៏បានចោទជាសំណួរទៅលោកវ៉ា គឹមហុង ក្នុងកិច្ចប្រជុំរវាងប្រតិភូគណបក្សយុវជនកម្ពុជា ជាមួយនឹងអាជ្ញាធរជាតិទទួលបន្ទុកកិច្ចការព្រំដែន នៅក្នុងឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់។
សំណួររបស់លោកពេជ្រ ស្រស់ គឺ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំផ្តល់បទបង្ហាញពិគ្រោះស្វែងយល់អំពីបញ្ហា ព្រំដែននៃប្រទេសកម្ពុជា ជាមួយ
ប្រទេសជិតខាង ក្នុងក្របខ័ណ្ឌឧត្តមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្តល់យោបល់ លោក ពេជ្រ ស្រស់ ប្រធានប្រតិភូគណបក្សយុវជនកម្ពុជា មានសំណួរចំនួន ៨ ផងដែរ សួរទៅកាន់អាជ្ញាធរជាតិទទួលបន្ទុកកិច្ចការព្រំដែនដូចខាងក្រោម៖
១.តើការវាស់វែងព្រំដែនកម្ពុជា ជាមួយប្រទេសជិតខាង តើយើងយកផែនទីដែលតម្កល់នៅអង្គការសហប្រជាជាតិ ឬយ៉ាងណា?
២.តើការយកសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ២០០៥ មកអនុវត្តន៍លើកិច្ចការព្រំដែននេះ តើប្រទេសកម្ពុជា អាចបាត់បង់ដីដែរឬទេ?
៣.ចំពោះការផ្លាស់ប្ដូរដីគ្នារវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម តើអាជ្ញាធរជាតិទទួលបន្ទុកកិច្ចការព្រំដែន អាចធានាបានទេ ថាកម្ពុជាមិនបាត់ដី?
៤.ក្រោយពីការបោះបង្គោលព្រំដែនរួច តើប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសជិតខាងពាក់ព័ន្ធនឹងធ្វើកំណត់ត្រា ស្នើដល់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីតម្កល់ទុកជាឯកសារដែរឬទេ?
៥.តើអាចរក្សាទុកបង្គោលចាស់បានដែរឬទេ? ហើយយើងបោះបង្គោលថ្មីនៅក្បែរនោះដើម្បីរក្សាសំណើចាស់ទុកជាប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា បានទេ?
៦.តើប្រទេសដែលពាក់ព័ន្ធជាមួយប្រទេសកម្ពុជា លើការបោះបង្គោលកំណត់ព្រំដែន យកផែនទីប្រភេទមួយណា មកប្រើប្រាស់ ហើយសន្ធិសញ្ញាបន្ថែមនៅឆ្នាំ ២០០៥ តើប្រើប្រាស់តែជាមួយប្រទេសវៀតណាមឬយ៉ាងណា? បើប្រើប្រាស់តែមួយប្រទេសនឹង មូលហេតុអ្វី ?
៧.តើយើងត្រូវធ្វើការចរចាដូចម្តេចចំពោះការបោះបង្គោល ដែលនៅសេសសល់១៦% និងមានការវិវត្តន៍ដូចម្តេច?
៨.តើជំហរបស់ភាគីកម្ពុជាជុំវិញ តំបន់ដាក់ដាំ-ដាក់ហូត ដូចម្តេចដែរ ស្របពេលសម្តេចតេជោ ពង្រឹងជំហយកផែនទីបារាំងជាគោលការណ៍?
បើតាមចម្លើយជាការបកស្រាយរបស់អាជ្ញាធរជាតិទទួលបន្ទុកកិច្ចការព្រំដែន ចំពោះសំណួរទាំង៨ របស់លោក ពេជ្រ ស្រស់ ដូចខាងក្រោម៖
១.ការវាស់វែងនិងកំណត់ព្រំដែនកម្ពុជា ជាមួយប្រទេសជិតខាង គឺយើងយកផែនទីដែលបានមកពីការផ្ទៀងផ្ទាត់គ្នា នៃផែនទីឧបសម្ព័ន្ធរវាង៤ ប្រទេស គឺកម្ពុជា-ឡាវ កម្ពុជា-វៀតណាម កម្ពុជា-ថៃនិងកម្ពុជា-ចិន ដែលដូចគ្នាជាមួយផែនទី ដែលបានតម្កល់នៅអង្គការសហប្រជាជាតិ។
២.ការយកសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ២០០៥ មកអនុវត្តន៍លើកិច្ចការព្រំដែននេះ គឺប្រទេសកម្ពុជា មិនបានបាត់បង់ដីនោះទេ គឺមានតែបានផលចំណេញមកវិញ ដូចជាការកំណត់ព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរ តាមខ្សែទឹកជ្រៅ គឺពាក់កណ្តាលម្នាក់ នៃច្បាប់អន្តរជាតិ ដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរអាចប្រើប្រាស់ទឹកបានដោយមិនចាំបាច់ទិញទឹកពីមុន ដែលកម្ពុជាប្រើប្រាស់សន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ១៩៨៥កន្លងមក។
៣.ចំពោះការផ្លាស់ប្ដូរដីគ្នារវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម អាជ្ញាធរជាតិទទួលបន្ទុកកិច្ចការព្រំដែនអាចធានាបាន ថាកម្ពុជាមិនបានបាត់ដីនោះទេ ពោលគឺកម្ពុជាបានធ្វើការដោះដូរតំបន់ចំនួន៣៤ តំបន់ជាមួយវៀតណាមដោយសន្តិវិធី និងព្រមព្រៀងគ្នាទាំងស្រុង។
៨.ក្រោយពីការបោះបង្គោលព្រំដែនរួច ប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសជិតខាងពាក់ព័ន្ធនងធ្វើកំណត់ត្រាអំពីការឯកភាពគ្នា ក្នុងការបោះបង្គោលព្រំដែន ស្នើដល់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីតម្កល់ទុកជាឯកសារ ដោយស្របតាមមាត្រាទី១០២ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។
៥.យើងអាចរក្សាទុកបង្គោលចាស់ៗបានតែមិនបាន១០០% នោះទេដោយបង្គោលខ្លះបានបាត់ហើយយើងបោះបង្គោលថ្មី នៅក្បែរនោះ ដើម្បីរក្សាសំណើចាស់ទុកជាប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជាបាន។
៦.ចំពោះការបោះបង្គោលកំណត់ព្រំដែនកម្ពុជា ជាមួយ ប្រទេសជិតខាងដែលពាក់ព័ន្ធទាំងនោះយកផែនទី យកមកប្រើប្រាស់នោះ គឺមានការព្រមព្រៀងគ្នាទាំងសងខាង និងបានបោះពុម្ពផែនទីនៅប្រទេសបារាំងដូចគ្នា ចំពោះឡាវ ហើយការយកផែនទីមកប្រើប្រាស់ ជាមួយវៀតណាម គឺកម្ពុជាបានយកផែនទីឧបសម្ព័ន្ធនៃសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ២០០៥ និងបោះពុម្ពផែនទី នៅប្រទេសបារាំងដូចគ្នា ដោយផ្ទៀងផ្ទាត់ជាមួយគ្នាផងដែរ ហើយយើងយកផែនទី នោះមកប្រើប្រាស់គឺមិនបានបាត់ដីនោះទេ។
៧. ចំពោះការបោះបង្គោលព្រំដែនរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ដែលនៅសេសសល់១៦%ទៀត គឺប្រទេសយើងទាំងពីរ មិនទាន់ឯកភាពគ្នានោះទេ ដោយតំបន់នោះភាគច្រើនសុទ្ធតែប្រជាជនវៀតណាមនិងកំពុងចរចាគ្នា ឲ្យមានការឯកភាពគ្នាលើគោលការណ៍អន្តរជាតិផងដែរ។
៨.ចំពោះជំហរបស់ភាគីកម្ពុជាជុំវិញ តំបន់ដាក់ដាំ-ដាក់ហ្វត គឺដីនៅតំបន់នោះពីមុនជាតំបន់កូសាំងស៊ីន គ្រប់គ្រង ហើយក្នុងចំណោម៣ចំណុច នៃគោលការណ៍ គឺវៀតណាមមានពីរចំណុច គឺ(១)ប្រជាជនវៀតណាម បានកាន់កាប់លើដីជាក់ស្តែងផ្ទាល់ (២)វៀតណាមមានផែនទី រីឯកម្ពុជាមានមួយចំណុច គឺមានច្បាប់។ ដូច្នេះ ចំពោះបញ្ហានេះអាជ្ញាធរជាតិទទួលបន្ទុកកិច្ចការព្រំដែនទុកឲ្យ សម្តេចតេជោ ជាអ្នកសម្រេច និងបន្តនីតិវិធីបន្តទៀត៕ដោយ៖កូឡាប