លើពិភពលោកនេះ មានរឿងច្រើនដែលវិទ្យាសាស្ត្របកស្រាយពុំបាន ហេតុនេះឯងធ្វើឲ្យគេងាកទៅជឿលើអារុកអារក្សអ្នកតា។ ជាអាទិភាពដូចជារឿងដុំថ្មនៅប្រទេស រ៉ូម៉ានី (Romania)។
នៅទីនោះមានដុំថ្មមានជីវិតដែលហៅថា Costeti, ហើយប្រជាជននៅតំបន់ហៅថា Trovants, ចំណែកអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនាតំបន់បានត្រឹមតែលើកឡើងថា ដុំថ្មនេះជាការគួបផ្សំរវាងស៊ីម៉ង់ត៍ និងក្រួស។ ដុំថ្មទាំងនេះត្រូវបានចាត់ទុកថា “ផលិតផល” នៃការរញ្ជួយដីកាលពី ៦លានឆ្នាំមុន ហើយដោយរូបភាពចម្លែកប្លែកខុសគេរបស់វា បានទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ។
ដុំថ្មទាំងនេះអាចធំឡើងៗ វាប្តូររូបភាពទ្រង់ទ្រាយក្រោយពេលភ្លៀងម្តងៗ។ ម្យ៉ាងទៀត វានៅបានបន្តបង្កើត “កូនចៅ”។ ដុំថ្មខ្លះដែលមានទំហំ ២-៣ម៉ែត្រ តែក្រោយពេលភ្លៀង វារីកដល់ទៅ១០ម៉ែត្រឯណោះ។
ខាងលើវាជារឿងចម្លែក ប៉ុន្តែប្រការដែលពលរដ្ឋនៅតំបន់មានការភ័យខ្លាច គឺដោយសារវាចេះមានចលនា ទោះបីពុំមែនជាការរត់តែវាគឺពិតជាចលនាមែន ហើយអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមុននេះក៏បានសាកល្បងបកស្រាយថា ដោយសារដុំថ្មនេះវារីកមាឌ ទើបធ្វើឲ្យគេគិតថា មានចលនាយ៉ាងនេះ។
ក៏មានការបកស្រាយផ្សេងទៀត អំពីបាតុភាពដុំថ្មធ្វើចលនា ៖ មូលហេតុទាក់ទងដល់មេដែករបស់ផែនដី, ខ្លះទៀតថា ចេញពីអានុភាពអាថ៌កំបាំងរបស់ប្រជុំជននេះ។
ចុងក្រោយដើម្បីមានបំណកស្រាយសមស្រប ពួកអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រធ្វើការអារបំបែកចេញដុំថ្មនោះ ហើយគេរកឃើញថា ដុំថ្មទាំងនេះកើតឡើងពីស៊ីម៉ង់ត៍ និងរ៉ែអំបិល ម្យ៉ាងទៀត វាក៏មានជាស្រទាប់ៗសម្រាប់សម្គាល់អាយុលូតលាស់ដូចជាដើមឈើ។ ទទឹមនោះអាស្រ័យដោយសមាសធាតុបង្កើតវាមានរ៉ែអំបិល ដែលជាហេតុបង្កឡើងនូវបាតុភាព”ដុំថ្មហើម” ក្រោយពេលភ្លៀង។
ឆ្នាំ ២០០៤ រ៉ូម៉ានី បានបង្កើតសារមន្ទីរ Trovants ដើម្បីការពារដុំថ្មទាំងនេះ។ តែក្រោយមកពួកអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រក៏បានរកឃើញថា ដុំថ្មទាំងនេះពុំមែនតែនៅរ៉ូម៉ានីទេ វាមាននៅ រុស្ស៊ី កាហ្សាក់ស្តង់ កុងហ្គោ និងសាធារណរដ្ឋ ឆែក។
ទោះយ៉ាងណា ការដែលវាហើមឬលូតលាស់ គេអាចបកស្រាយបានចំពោះរូបភាពរីកមាឌក្រោយពេលភ្លៀងរបស់វា ប៉ុន្តែទាស់ត្រង់មូលហេតុថ្មទាំងនោះចេះតែធំឡើងៗ ហើយមានចលនាបន្លាស់ទីនោះ នៅពុំមានការបកស្រាយពន្យល់អាចទទួលយកបាននៅឡើយទេ។ ដូច្នេះប្រសិនបើប្រិយមិត្តណាមួយមានឯកសារដែលស្រាយបញ្ជាក់រឿងនេះ សូមមេត្តាជួយចែករំលែកផង បំណងការយល់ដឹងរួមរបស់សង្គម៕ សូយន
