ភ្នំពេញ៖ អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ រួមជសមួយអង្គការមូលនិធិថែទាំសុខភាពអ្នកជម្ងឺអេដស៍ និងតំណាងស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល ស្ថានទូត អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលជាតិ អន្តរជាតិ ក្រុមយុវជន ប្អូនៗដែលមកពីសហគមន៍អ្នករស់នៅជាមួយមេរោគអេដស៍ បានប្រារព្ធទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ថ្ងៃទី០១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ នៅទីលានកោះពេជ្រ។
លោកស្រីវេជ្ជ ហួយ ស៊ីខេង ប្រធានគ្រប់គ្រងកម្មវិធីអង្គការមូលនិធិថែទាំសុខភាពអ្នកជម្ងឺអេដស៍ បានថ្លែងថា អង្គការមូលនិធិថែទាំសុខភាពអ្នកជំងឺអេដស៍ទាំងមូលនៅក្នុង ប្រទេសចំនួន ៤៣ ដែលអង្គការ AHF កំពុងធ្វើប្រតិបត្តិការ នឹងធ្វើការរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ជាមួយ កម្មវិធីផ្សេងៗពេញមួយសប្តាហ៍ដើម្បីអបអរសាទរទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍។
ដោយឡែកនៅប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលកិតិ្តយស ដោយមានកិច្ចសហការជាមួយ អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍រៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ «ទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺ អេដស៍» ក្នុងឆ្នាំ២០១៩នេះ ។
ជាមួយអបអរសាទរទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ ឆ្នាំ២០១៩ នៅថ្ងៃទី១ ខែធ្នូ អង្គការមូលនិធិថែទាំសុខភាពអ្នកជំងឺអេដស៍ (AHF) នឹងធ្វើការអំពាវនាវសាជាថ្មីទៅថ្នាក់ដឹកនាំទូទាំងពិភពលោកដើម្បីបន្ត «រក្សាសន្យា» ដល់មនុស្សដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយសារមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍ ជាមួយការក្រើនរំលឹកដល់ពិភពលោកទាំងមូលថា ការប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍និងមេរោគអេដស៍នៅមិនទាន់បានបញ្ចប់នៅឡើយទេ ហើយនៅមានការងារជាច្រើនទៀតដែលត្រូវធ្វើក្នុងការប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍និងមេរោគអេដស៍នេះ ។
យោងតាមស្ថិតិចុងក្រោយរបស់អង្គការ UNAIDS មានមនុស្សចំនួន ៣៧.៩លាននាក់នៅជុំវិញពិភពលោកកំពុងរស់នៅជាមួយមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍ ហើយសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៨ មានមនុស្សប្រមាណ ១.៧លាននាក់បានឆ្លងមេរោគអេដស៍ថ្មី និង ៧៧ម៉ឺននាក់ បានស្លាប់ដោយសារជំងឺផ្សេងៗដែលពាក់ព័ន្ធនឹងជំងឺអេដស៍។ ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន ខណៈពេលដែលមនុស្សរាប់លានកំពុងទទួលការព្យាបាលដោយឱសថប្រឆាំងមេរោគអេដស៍ គឺមានមនុស្សរាប់លាននាក់ផ្សេងទៀតកំពុងត្រូវការជួយសង្គ្រោះជាបន្ទាន់ផងដែរ។
ក្នុងនាមអង្គការមូលនិធិថែទាំសុខភាពអ្នកជំងឺអេដស៍កម្ពុជា លោកស្រី សូមអំពាវនាវថាៈ«ជាមួយនឹងសម្មិទ្ធផលជោគជ័យទាំងអស់មិនត្រូវឈប់ត្រឹមនេះទេ – ត្រូវធ្វើគ្រប់យ៉ាងដែលអាចធ្វើទៅបាន ដើម្បីធ្វើការបន្តទៀត ព្រោះថានៅមានជីវិតមនុស្សរាប់លាននាក់ទៀតដែលត្រូវការជួយសង្គ្រោះ និងយកចិត្តទុកដាក់ពីបញ្ហាមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍។ ការរក្សាសន្យាក្នុងការប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍កាន់តែមានសារៈសំខាន់ ដើម្បីអាចការបញ្ចប់មេរោគអេដស៍ពីពិភពលោកហើយ យើងត្រូវការចាំបាច់សហការពីសហគមន៍ សុខភាពសាធារណៈ រដ្ឋាភិបាល និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដើម្បីចូលរួមធ្វើការជាមួយគ្នា»។
អង្គការមូលនិធិថែទាំសុខភាពអ្នកជំងឺអេដស៍ (AHF) មានមោទនភាពដែលបានរួមចំណែកជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជាមួយការគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងពីរដ្ឋាភិបាល និងការងារជាដៃគូជាមួយអង្កការក្រៅរដ្ឋាភិបាល សង្គមស៊ីវិល និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនានាបាន និងកំពុងបន្តការងារយ៉ាងពេញទំហឹងក្នុងការជួយសង្គ្រោះជីវិត ព្យាបាល និងថែទាំដល់អ្នករស់នៅជាមួយមេរោគអេដស៍»។
លោក ឈឹម ឃិនដារ៉េត អគ្គលេខាធិកា អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ បានថ្លែងថា ព្រឹត្តិការណ៍ទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ ឆ្នាំ២០១៩ នៅទីលានកោះពេជ្រថ្ងៃនេះ មានកម្មវិធីជាច្រើនដូចជា៖ សន្និសីទសារព័ត៌មាន ការប្រគំតន្ត្រីដោយកំពូលតារាចម្រៀងល្បីៗ ការដង្ហែរក្បួនឃោសនាការប្តេជ្ញាប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ ការធ្វើតេស្តឈាមរកមេរោគអេដស៍និងការចែកស្រោមអនាម័យដោយឥតគិតថ្លៃជាដើម ដើម្បីទាក់ទាញជាសកលការបន្តយកចិត្តទុកដាក់ពីបញ្ហាអេដស៍ ។
បើតាមរបាយការណ៍របស់អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ បានឲ្យដឹងថា អត្រាប្រេវ៉ាឡងអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ មានការថយចុះជាបន្តបន្ទាប់តាំងពី ១,៧% នៅឆ្នាំ១៩៩៨ មកនៅ០,៨% នៅឆ្នាំ២០១០ និងមកនៅត្រឹមតែ ០,៦% នៅឆ្នាំ២០១៨។ តាមការសិក្សាតាមបែបវិទ្យាសាស្ត្រ នៅប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងឆ្នាំ២០១៩ អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ មានចំនួនប្រមាណ ៧៣.០០០នាក់។ អ្នកបានទទួលសេវាថែទាំ និងព្យាបាលជំងឺអេដស៍ មាន៥៩.៥២៦នាក់ (ក្នុងឆ្នាំ២០១៨) និងមានប្រមាណជាង ៦០.០០០នាក់ ក្នុងឆ្នាំ២០១៨នេះ ។
អ្នកឆ្លងថ្មីមានការជ័យចុះប្រមាណជា៦២ ចាប់ពីឆ្នាំ២០១០ មកដល់ឆ្នាំ២០១៨ ដែលតាមការប៉ាន់ប្រមាណអ្នកឆ្លងថ្មីក្នុងឆ្នាំ២០១៨នេះ មានចំនួន៨៨០នាក់។ អ្នកស្លាប់ដោយមេរោគអេដស៍ ក៏មានការថយចុះប្រមាណជា ៤៨% ផងដែរ ចាប់ពីឆ្នាំ២០១០មក ដែលការស្លាប់នៅឆ្នាំ២០១៨កន្លងមកនេះ មានប្រមាណជា ១ញ០០ នាក់។ ការរាយការណ៍ពីការមាក់ងាយ និងរើសអើងពីខាងក្រៅមានកាផ្លាក់ចុះ ជាពិសេសការបដិសេធមិនផ្តល់ការងារ ពី៤៦%នៅឆ្នាំ២០១០ មកនៅតែប្រមាណ២% នៅឆ្នាំ២០១៩ និងការបំពានជាពាក្យសំដី ពី១៤%នៅឆ្នាំ២០១០ មកនៅតែប្រមាណ២% នៅឆ្នាំ២០១៨។ ប៉ុន្តែការមាក់ងាយ និងរើសអើងដោយខ្លួនឯង ជាពិសេសអារម្មណ៍អៀនខ្មាស នៅតែជាបញ្ហាគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៅឡើយ ដោយមានអត្រា៧១,៥% នៅឆ្នាំ២០១០ មកនៅ ៦២,៧%នៅឆ្នាំ២១៩ ។ ភាពជោគជ័យលើការឆ្លើយតបនឹងមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍នៅប្រទេសកម្ពុជា គឺធ្វើឡើងដោយមានការចូលរួមទាំងអស់គ្នា តាមអនុសាសន៍ដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុតរបស់ សម្តេចតេជោនាយកដ្ឋមន្ត្រី គឺ ទាំងអស់គ្នាចូលរូបជាចរន្តជាតិមួយ ក្នុងការទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍ ដែលមកដល់ពេលនេះជាលទ្ធផល ប្រទេស កម្ពុជាទទួលបានជោគជ័យ គួរជាទីមោទនៈ រួមមាន៖
នៅឆ្នាំ២០០៦ សម្តេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន ប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជាបានទទួលគោរម្យងារ ពីអង្គការសហប្រជាជាតិ ជា “ឥស្សរជនឆ្នើមថ្នាក់ជាតិ នៃវេទិកាភាពជាអ្នកដឹកនាំតំបន់អាស៊ី-បាស៊ីហ្វិកឆ្លើយតបមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍នៅកម្ពុជា។
នៅឆ្នាំ២០០៩ សម្តេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌីត ក៏បានទទួលនូវពានរង្វាន់វេទិកាភាពជាអ្នកដឹកនាំប្រចាំតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកស្តីពីមេរោគអេដស៍ ជំងឺអេដស៍ និងការអភិវឌ្ឍនៅកម្ពុជា” គឺ អង្គការសហប្រជាជាតិជាថ្មីទៀត។
ឆ្នាំ២០១០ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានទទួល ពានរង្វាន់ពីអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងការសម្រេចគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍លើការងារប្រយុទ្ធនឹងមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍។
នៅឆ្នាំ២០១៧ អង្គការ UNIIDS បានប្រកាសទទួលស្គាល់ប្រទេសកម្ពុជាក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួន៧ នៅក្នុងពិភពលោក (រួមមាន ចក្រភពអង់គ្លេស អ៊ីស្លង់ ដាណឺម៉ាក ស៊ុយអែតសឹង្ហបុរី និងបុតស្វាណា) ថាជាប្រទេសដែលអាចសម្រេចបាននូវវគោលដៅ ៩០ ៩០ ៩០ នាឆ្នាំ២០២០ មុនកាលកំណត់៕ ដោយ៖កូឡាប
