ភ្នំពេញ៖អង្គការលីកាដូ នៅថ្ងៃទី១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ បានផ្សាយព័ត៌មានថា សហគមន៍និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួ១០០ សូមសំណូមពរដោយទទូចឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ធ្វើការនិរាករណ៍ច្បាប់ស្ដីពីសមាគមនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលឱ្យបានឆាប់រហ័ស។
កិច្ចប្រជុំលើកទី៤ថ្ងៃនេះរវាង ក្រសួងមហាផ្ទៃ និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុកមួយចំនួន បានបញ្ចប់ទៅដោយមិនមានលទ្ធផលជាវិជ្ជមាន ចំពោះការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីសមាគមនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលឱ្យមានភាពល្អប្រសើរនោះទេ។ នេះគឺជាសកម្មភាពចុងក្រោយមួយនៃសកម្មភាពផ្សេងៗទៀតដែលបង្ហាញថា រដ្ឋាភិបាលខ្វះឆន្ទៈក្នុងការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់នេះ ដែលមិនត្រឹមតែប៉ះពាល់ដល់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ប៉ះពាល់ដល់សមាគម និងក្រុមសហគមន៍មូលដ្ឋានផងដែរ។
មន្ត្រីរាជរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនបានលើកឡើងថា គំនិតយោបល់ផ្សេងៗគ្នារបស់ក្រុមសង្គមស៊ីវិលរាប់ពាន់ស្ថាប័ន គឺជាហេតុផលដែលមិនអាចធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់នេះបាន។ យើងខ្ញុំយល់ឃើញថា ភាពខុសប្លែកគ្នានៅក្នុងរចនាសម្ព័ន្ធដឹកនាំ គោលបំណង និងតំណាងរបស់ក្រុមផ្សេងៗ សមាគម និងអង្គការ គឺជាភាពរឹងមាំនៃសង្គមស៊ីវិលមួយដែលមានលក្ខណៈសេរី ចម្រុះមជ្ឈដ្ឋាន និងឯករាជ្យ។ ដោយអះអាងពីតម្រូវការនៃគំនិតយោបល់រួមជាឯកច្ឆន្ទរបស់ក្រុមសង្គមស៊ីវិល ក្រសួងមហាផ្ទៃគឺកំពុងតែបង្ហាញពីការខ្វះឆន្ទៈរបស់ខ្លួននៅពីក្រោយភាពមិនអាចទៅរួចនៃការធ្វើវិសោធនកម្មនេះ។
ក្នុងនាមសមាជិកសង្គមស៊ីវិល ដែលបម្រើផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា និងឈរជាសសរទ្រូង ក្នុងការពង្រឹងវិស័យរដ្ឋ និងឯកជន យើងខ្ញុំមានការព្រួយបារម្ភជាខ្លាំងចំពោះផលប៉ះពាល់នៃច្បាប់នេះទៅលើ សមាគមនិងសហគមន៍មូលដ្ឋាន។ ស្ថាប័នទាំងនេះ ដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការលើកកម្ពស់សំឡេងប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋានឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព នៅពេលការសម្រេចចិត្តធ្វើឡើងពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងដីធ្លី និងជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ហើយច្បាប់ស្ដីពីសមាគមនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលនេះ មានការរឹតត្បិតហួសហេតុពេកចំពោះសមត្ថភាពរបស់ស្ថាប័នទាំងនេះក្នុងការបង្កើតអង្គការ។ ក្រុមសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការនៅកម្រិតមូលដ្ឋានបានរាយការណ៍ជារឿយៗថា អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបានប្រើប្រាស់ច្បាប់ស្ដីពីសមាគមនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីរឹតត្បិតសកម្មភាពរបស់អ្នកទាំងនោះ។
មុនពេលអនុម័តច្បាប់ស្ដីពីសមាគមនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៥ ច្បាប់នេះបានទទួលរងការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់ក្រុមសហគមន៍មូលដ្ឋាន សហជីព អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជាអង្គការសហប្រជាជាតិ។ ម្ដងហើយម្ដងទៀត រាជរដ្ឋាភិបាល ត្រូវបានជំរុញឱ្យបោះបង់ចោលច្បាប់នេះដោយសារ មានការដាក់ទោសទៅលើក្រុមដែលមិនបានចុះបញ្ជី និងការចុះបញ្ជីពឹងផ្អែកទាំងស្រុងទៅលើដំណើរការនៃការិយាល័យធិបតេយ្យដោយមិនច្បាស់លាស់និងស្មុគស្មាញ។ ច្បាប់នេះផ្ដល់សិទ្ធិអំណាចហួសហេតុពេកឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីគ្រប់គ្រងក្រុមអង្គការ និងសមាគម ដែលប្រើប្រាស់សិទ្ធិធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ក្នុងការសម្ដែងមតិ និងបង្កើតអង្គការខ្លួនឯងដោយសេរី។
គ្មានភាពចាំបាច់ដើម្បីមានច្បាប់ស្ដីពីសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលនេះទេ។ ក្រមរដ្ឋប្បវេណីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមានចែងពីបទបញ្ញត្តិ ដើម្បីគ្រប់គ្រងសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលរួចរាល់ហើយ។ ហើយរាល់បទល្មើសផ្សេងៗក៏មានចែងនៅក្នុងក្រមព្រហ្មទណ្ឌនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាផងដែរ។ ច្បាប់បន្ថែមថ្មីនេះគឺគ្រាន់តែជាឧបករណ៍បម្រើដល់ការរារាំង គំរាមកំហែង និងរឹតត្បិតសង្គមស៊ីវិល ដែលបានរាយការណ៍ជាញឹកញាប់និងរហូតមក អំពីការតាមដាន និងការគំរាមកំហែងក្រោមហេតុផលនៃច្បាប់មួយនេះតែប៉ុណ្ណោះ។
យើងខ្ញុំ យល់ស្របជាមួយនឹងការទាមទាររបស់ក្រុមហ៊ុនអន្តរជាតិរាប់សិបផ្សេងទៀត ដែលបានអំពាវនាវទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកាលពីខែមុន ឱ្យធ្វើការនិរាករណ៍ ច្បាប់ស្ដីសមាគមនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលជាបន្ទាន់ ដើម្បីឱ្យក្រុមសង្គមស៊ីវិលកម្ពុជាអាចដំណើការដោយមិនមានភាពភ័យខ្លាចពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងរឹតត្បិត។ យើងខ្ញុំ ជឿជាក់ថាក្រុមសង្គមស៊ីវិល សហគមន៍មូលដ្ឋាន និងសមាគមក្នុងស្រុក គួរត្រូវបានអនុវត្តការងារឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសកម្ពុជាដោយគ្មានការរឹតត្បិត និងរំលោភបំពាន ក៏ដូចជាការជ្រៀតជ្រែកពីសំណាក់ច្បាប់ស្ដីពីសមាគមនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលនេះ។
ច្បាប់នេះគឺមិនចាំបាច់ ហើយគ្រាន់តែជាឧបករណ៍ដើម្បីរឹតត្បិតសេរីភាពក្នុងការជួបជុំការបង្កើតអង្គការ និងការសម្ដែងមតិផ្សេងៗរបស់សមាជិកសង្គមស៊ីវិលកម្ពុជាតែប៉ុណ្ណោះ។ ហេតុដូច្នេះហើយយើងខ្ញុំ ដែលមានរាយនាមដូចខាងក្រោម សូមសំណូមពរដោយទទូចឱ្យលុបចោលច្បាប់ស្ដីពីសមាគមនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលនេះ ឱ្យបានឆាប់រហ័ស៕ ដោយ៖កូឡាប