ភ្នំពេញ៖ សម្តេចតេជោ ណែនាំឲ្យក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និង ទូរគមនាគមន៍ ជាពិសេសជាមួយនាយកដ្ឋានប្រឆាំងបទល្មើសបច្ចេកវិទ្យានៃក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីទប់ស្កាត់ការបំពានច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិអ្នកនិពន្ធ និងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែល តាមរយៈការយកស្នាដៃ វប្បធម៌ចាស់ៗយកមកក្លែងបន្លំជាមួយនឹងការបញ្ចូលរូបភាពមិនសមរម្យនានាដោយពុំមានច្បាប់អនុញ្ញាត ។
នៅរសៀលថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២០នេះ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានអញ្ជើញជាអធិបតីដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់នៅក្នុងពិធីអបអរសាទរទិវា «វប្បធម៌ជាតិ ៣មីនា» លើកទី២២ ,ពិធីបិទមហោស្រពសិល្បៈយុវជនទូទាំងប្រទេសឆ្នាំទី៦ និងជួបជុំសំណេះសំណាលពិសាបាយសាមគ្គីជាមួយសិល្បករ សិល្បការិនីជិត៤ពាន់នាក់ ដែលប្រារព្ធឡើង នៅមជ្ឈមណ្ឌលកោះពេជ្រ។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា «ខ្ញុំសូមអំញវនាវដល់ជនរួមជាតិទាំងអស់ ជាពិសេសបងប្អូនកូនក្មួយសិល្បករ-សិល្បការិនី និងអ្នកនិពន្ធស្នាដៃនានា ត្រូវបញ្ឈប់ ជាបន្ទាន់នូវគ្រប់ទម្រង់នៃការរំលោភបំពានយ៉ាង ធ្ងន់ធ្ងរលើច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិអ្នកនិពន្ធ និងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែល តាមរយៈការយកស្នាដៃចម្រៀង ស្នាដៃភាពយន្ត ស្នាដៃរូបភាព ស្នាដៃអក្សរសាស្ត្រ ស្នាដៃអក្សរសិល្បិ៍ និងស្នាដៃវប្បធម៌ដទៃៗទៀត ទាំងស្នាដៃ ដែលមានមរតកសាសន៍ និងគ្មានមរតកសាសន៍មក ផលិតឡើងវិញ ដោយពុំបានសុំការអនុញ្ញាតពី ម្ចាស់សិទ្ធិឬពីក្រសួង វប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ»។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានកោតសរសើរចំពោះឤជ្ញាធរដែនដី រាជធានី-ខេត្ត ដែលបានផ្តល់ការ គាំទ្រតាមរយៈគ្រប់មន្ទីរវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ រួមជាមួយក្រុមសិល្បៈយុវជនទាំង ២៥ រាជធានី-ខេត្ត ព្រមទាំងនិស្សិតមកពីសកលវិទ្យាល័យនីមួយៗសរុប ៧២៥ នាក់ បានចូលរួមប្រកួតប្រជែងស្នាដៃសិល្បៈនិងចំណេះដឹងផ្នែកវប្បធម៌ ហើយក៏សូមចូលរួមអបអរសាទរចំពោះ ក្មួយៗ ដែលទទួលបាន ជ័យលាភីពីកម្មវិធីប្រកួតប្រជែងក្នុង «មហោស្រព សិល្បៈ យុវជនទូទាំងប្រទេសឆ្នាំទី ៦» និងក្នុង «កម្មវិធី ប្រកួតប្រជែងសមត្ថភាពចំណេះដឹងផ្នែកវប្បធម៌»នៅពេលនេះ ។
សម្តេតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានមានប្រសាសន៍ថា បាវចនា «អរគុណសន្តិភាព»និងការអភិវឌ្ឍលើគ្រប់វិស័យ ជាមួយនឹងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់ ជាប់ៗគ្នាក្នុងរយៈពេល ២ទសវត្សរ៍ ចុងក្រោយនេះ ធ្វើឱ្យវិស័យវប្បធម៌មានការអភិវឌ្ឍរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័សគួរជាទីមោទនៈ។ ការប្រារព្ធទិវាវប្បធម៌ជាតិជារៀងរាល់ឆ្នាំក្នុងរយៈពេលជាង២០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ បានឆ្លុះ បញ្ចាំងអំពីឤរ្យធម៌ដ៏រុងរឿងនៃមហានគរខ្មែរ នាសម័យអង្គរ ហើយក៏ជាកិត្តិយសរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងប្រទេសជាតិ ដែលមានកំណើតនៅលើដែនដីនៃវប្បធម៌ដ៏សម្បូរបែបនៅឤស៊ីឤគ្នេយ៍ ដែលបុព្វបុរសខ្មែរបានបន្សល់ទុកពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយទៀត។
សម្តេចតេជោបន្តថា ដើម្បីបន្តការងារអភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍវប្បធម៌ជាតិរូបី និងអរូបីប្រកបដោយតម្លាភាព សម្តេចតេជោបានផ្តល់អនុសាសន៍ណែនាំ ដល់ក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ និងភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ដូចខាងក្រោម ៖
១)ក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ រួមជាមួយក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ និងឤជ្ញាធរដែនដី គ្រប់ជាន់ថ្នាក់ត្រូវបន្តយក ចិត្តទុកដាក់ថែរក្សាការពារ និងបង្ក្រាបរាល់ បទល្មើសឱ្យបានទាន់ ពេលវេលា និងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនៅតាម ទីតាំងតំបន់ ប្រាសាទ រមណីយដ្ឋាន ប្រវត្តិស្រាស្ត វត្តឤរាម សំណង់ប្រវត្តិសាស្ត្រ និងសំណង់ ដែលមានឤយុកាលរាប់រយឆ្នាំនៅតាម មូលដ្ឋាននៅ ទូទាំងប្រទេស ។ ត្រូវបន្តរួមគ្នាធ្វើបញ្ជីសារពើភណ្ឌគ្រប់ទីតាំងនៃ បេតិកភណ្ឌរូបី ទាំងនោះឱ្យបានសព្វគ្រប់ ដើម្បីចៀសវាងការ រំលោភបំពាន ហើយត្រូវបន្តទាមទារយកមកវិញ នូវបដិមានានា របស់ជាតិ ដែលបានបាត់បង់កន្លងមកក្នុងអំឡុងសម័យសង្គ្រាម ។
២)ត្រូវរួមគ្នាបន្តការងារអភិរក្សបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌អរូបី ទាំងឡាយរបស់ជាតិដែលបានបាត់បង់ និងត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ ស្វែងរកមរតកមនុស្សរស់ បន្ថែមទៀត ដែលជាឃ្លាំង ចំណេះដឹង ក្នុងការបន្តវេនទៅយុវជនជំនាន់ក្រោយ ។
៣)ត្រូវបន្តកិច្ចសហការជាមួយក្រសួងទេសចរណ៍ ធ្វើការផ្សព្វផ្សាយនូវសក្តានុពល ទេសចរណ៍វប្បធម៌ជាតិឱ្យបានកាន់តែទូលំទូលាយក្នុងគ្រប់រូបភាពសម្រាប់ទេសចរជាតិ និង អន្តរជាតិ ដើម្បីលើកតម្លៃវប្បធម៌ជាតិ រួមចំណែកជំរុញកំណើន សេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងកាត់បន្ថយ ភាពក្រីក្រ ។
៤)សូមគាំទ្រចំពោះកិច្ចសហការរបស់ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ និងក្រសួង ព័ត៌មាន ដែលបានធ្វើឱ្យវិស័យ ភាពយន្តភាគខ្មែរបាននិងកំពុងមានភាពរីកចម្រើន គួរឱ្យកត់ សម្គាល់ តាមរយៈការកំណត់ម៉ោងមាសសម្រាប់ធ្វើការចាក់ផ្សាយភាព- យន្តភាគខ្មែរនាពេល កន្លងមក ។ ជាមួយគ្នានេះ ឤជ្ញាធរដែនដី គ្រប់ជាន់ថ្នាក់ត្រូវសហការជួយសម្រួលផ្តល់ទីតាំង ក្នុងដែនដីរបស់ខ្លួន ដើម្បីសម្រួលដំណើរការនៃការថត និងផលិតខ្សែភាព- យន្តគ្រប់ប្រភេទ ។
៥)ត្រូវបន្តកិច្ចសហការជាមួយក្រសួងការបរទេស និង សហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ បំផុសសកម្មភាពគ្រប់ស្ថានទូត និង ស្ថានកុងស៊ុលកម្ពុជាប្រចាំនៅបរទេសរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍វប្បធម៌ ខ្មែរឱ្យបានទៀងទាត់ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌ជាតិ ជាមួយនឹងការពង្រឹង នយោបាយវប្បធម៌ការទូតូ ហើយត្រូវបំផុស ឱ្យសហគមន៍ខ្មែរនៅបរទេសចូលរួមរៀបចំកម្មវិធី ទិវាវប្បធម៌ជាតិ ឱ្យបានអធិកអធម និងទូលំទូលាយ ។
៦)ត្រូវរួមគ្នាសហការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយឤជ្ញាធរដែនដី តាមមូលដ្ឋាននានា ថែរក្សា ការពារនូវប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ និង ទីតាំងគោរពបូជារបស់បងប្អូនជនជាតិដើមភាគតិច ដែលជាផ្នែក មួយនៃវប្បធម៌ដ៏យូរលង់របស់ប្រជាជាតិយើងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ។
៧)ត្រូវបន្តសហការជាមួយក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និង ទូរគមនាគមន៍ ជាពិសេសជាមួយនាយកដ្ឋានប្រឆាំងបទល្មើសបច្ចេកវិទ្យានៃក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីទប់ស្កាត់ការបំពានច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិអ្នកនិពន្ធ និងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែល តាមរយៈការយកស្នាដៃ វប្បធម៌ចាស់ៗយកមកក្លែងបន្លំជាមួយនឹងការបញ្ចូលរូបភាពមិនសមរម្យនានាដោយពុំមានច្បាប់អនុញ្ញាត ។
៨)អំពាវនាវដល់ជនរួមជាតិទាំងអស់ ជាពិសេស បងប្អូនកូនក្មួយសិល្បករ-សិល្បការិនី និងអ្នកនិពន្ធស្នាដៃនានា ត្រូវបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវគ្រប់ទម្រង់នៃការរំលោភបំពានយ៉ាង ធ្ងន់ធ្ងរលើច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិអ្នកនិពន្ធ និងសិទ្ធិប្រហាក់ប្រហែល តាមរយៈការយកស្នាដៃចម្រៀង ស្នាដៃភាពយន្ត ស្នាដៃរូបភាព ស្នាដៃអក្សរសាស្ត្រ ស្នាដៃអក្សរសិល្បិ៍ និងស្នាដៃវប្បធម៌ដទៃៗទៀត ទាំងស្នាដៃដែលមានមរតកសាសន៍ និងគ្មានមរតកសាសន៍មកផលិតឡើងវិញ ដោយពុំបានសុំការអនុញ្ញាតពីម្ចាស់សិទ្ធិឬពីក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ ។
៩-)កោតសរសើរចំពោះការចូលរួម របស់សប្បុរសជនមួយចំនួន ដូចជាលោកជំទាវឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ម៉ែន សំអន លោកជំទាវ ម៉ៅ ម៉ាល័យ កែ គីមយ៉ាន លោកជំទាវ សៀង ចាន់ហេង និងលោកជំទាវ ស៊ុយ ស៊ីផាន រួមទាំងសប្បុរសជន ជាច្រើនទៀត ដែលបានបរិច្ចាគធនធានថវិកាផ្ទាល់ខ្លួន រួមចំណែក ជាមួយក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ដើម្បីអភិរក្សប្រាសាទ និងព្រះវិហារបុរាណមួយចំនួននាពេលកន្លងមក ។
សម្តេចតេជោបន្តទៀតថា ដើម្បីឱ្យវប្បធម៌ជាតិដែលជាដួងព្រលឹង និងជាអត្តសញ្ញាណជាតិ និងជាឧបករណ៍ សម្រាប់កិច្ចសន្ទនា ការផ្សះផ្សា សង្គមនិងជាស្ពាននៃការតភ្ជាប់រវាងប្រជាជាតិមួយទៅប្រជាជាតិ មួយទៀតកាន់តែមានការរីកចម្រើន និងមានភាពល្បីល្បាញនៅ បណ្តាឆ្នាំក្រោយៗទៀត សម្តេចតេជោក៏បានណែនាំមួយចំនួនដូចខាងក្រោម ៖
ទី១- ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈត្រូវបន្តសហការ យ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ក្រសួង- ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ឤជ្ញាធរដែនដី អង្គការជាតិ-អន្តរជាតិ និង វិស័យឯកជន ព្រមទាំងអង្គការមហាជននិងសមាគមសិល្បៈនានា ដើម្បីរៀបចំ «មហោស្រព សិល្បៈយុវជនទូទាំងប្រទេស»និង បំផុសស្មារតី «ទិវាវប្បធម៌ជាតិ» ឱ្យបានកាន់តែសកម្ម និង ផុសផុលទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេសក្នុងបុព្វហេតុរួម គឺការអភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍសម្បត្តិវប្បធម៌ជាតិ អនុលោមតាមគោលនយោបាយជាតិ ស្តីពីវិស័យវប្បធម៌ដោយរដ្ឋជាអ្នកគាំទ្រគាំពារ ដៃគូឯកជន ជាអ្នក អនុវត្ត ។
ទី២-ត្រូវបន្តនិងបង្កើតនូវយន្តការថ្មីៗ ដើម្បីឱ្យកូនខ្មែរ ឤចមានលទ្ធភាពបង្កើត ស្នាដៃសិល្បៈ វប្បធម៌ថ្មីៗរបស់ខ្លួន តាម រយៈការបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលដល់យុវជន នៅតាម វិទ្យាល័យ សកលវិទ្យាល័យ និងអង្គការ/សមាគមសិល្បៈទូទៅ ដើម្បីពង្រឹង គុណភាព អ្នកបង្កើតស្នាដៃថ្មីៗ តាមទម្រង់ក្បួនខ្នាតនៃវប្បធម៌ជាតិ ដោយចៀសវាងការលួចចម្លងទាំងស្រុង នូវស្នាដៃសិល្បៈអ្នកដទៃ និងបរទេស ។ ជាមួយគ្នានេះ ត្រូវបន្តរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍វប្បធម៌ នានាឱ្យបានច្រើននៅតាមបណ្តាខេត្តនៅទូទាំងប្រទេស ជាពិសេស នៅខេត្តសៀមរាប ។
ទី៣- ត្រូវបង្កើតភាពជាដៃគូជាមួយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និង ប្រព័ន្ធសារព័ត៌មានឯកជន តាមរយៈទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់ ក្រសួង-ស្ថាប័នរដ្ឋ និងគណនីយហ្វេសប៊ុកផ្ទាល់ខ្លួន របស់អ្នក វប្បធម៌គ្រប់ៗរូប ហើយត្រូវបន្តផ្សព្វផ្សាយចែករំលែកនូវខ្លឹមសារ រូបភាពនិងវីដេអូនានា ដើម្បីរំលឹក និងអបអរ «ទិវាវប្បធម៌ជាតិ» និងព្រឹត្តិការណ៍វប្បធម៌ ដែលមានអត្ថប្រយោជន៍ ផ្សេងៗទៀត ជាមួយនឹងស្មារតីស្រឡាញ់វប្បធម៌ជាតិ ឱ្យបានទូលំទូលាយដល់ ប្រជាពលរដ្ឋ កម្ពុជា ជាពិសេសស្រទាប់យុវជនដែលជាអ្នកបន្តវេន និងជាសរសទ្រូងនៃប្រទេសជាតិ ៕ដោយ៖កូឡាប
