ភ្នំពេញ៖ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០ នេះ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងមេដឹកនាំអាស៊ានដទៃទៀត បានបើកកិច្ចប្រជុំពិសេសស្តីពីបញ្ហាបង្កឡើងដោយជំងឺកូវីដ១៩ ដែលកិច្ចប្រជុំនេះធ្វើឡើងតាមរយៈប្រព័ន្ធវីដេអូពីចម្ងាយ (Video Conference)។
ក្នុងកិច្ចប្រជុំតាមវីដេអូ Conference ថ្នាក់ដឹកនាំអាស៊ានបានលើកឡើងពីបញ្ហាចម្បងៗនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ដែលកំពុងជះឥទ្ធិពល និងធ្វើអោយប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់អាស៊ានយ៉ាងច្រើន។
សម្តេចតេជោ បានមានប្រសាសន៍ថា ជាការពិត ផលប៉ះពាល់ពីជំងឺកូវីដ១៩ បានមកដល់លឿន និងមានទំហំធំ ហើយកំពុងរីករាលដាលពីវិស័យមួយទៅវិស័យមួយ។ ជាក់ស្តែង ការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ បាននិងកំពុងបង្កឲ្យមានផលប៉ះពាល់កាន់តែខ្លាំង ដល់ការអភិវឌ្ឍអាស៊ានជារួម ដោយមិនត្រឹមតែលើប្រព័ន្ធសុខាភិបាល ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏បានប៉ះពាល់ដល់វិស័យទេសចរណ៍ ពាណិជ្ជកម្ម ហិរញ្ញវត្ថុ ឧស្សាហកម្ម ក៏ដូចជាជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ។ ឆ្លៀតឱកាសនេះ ខ្ញុំរួមជាមួយប្រជាជន និងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សូមសម្តែងនូវការចូលរួមរំលែកទុក្ខដ៏ក្រៀមក្រំបំផុត ជូនចំពោះរដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជន នៃប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន ដែលទទួលរងនូវការបាត់បង់ជីវិតប្រជាជន ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩។
សម្រាប់កម្ពុជា យើងអាចវាយតម្លៃបានថា ស្ថានភាពជំងឺកូវដី១៩ កំពុងស្ថិតនៅក្នុងដំណាក់កាលនៃការឆ្លងជាចង្កោមតូចៗ ដែលមួយផ្នែកធំនៃការឆ្លង គឺជាការនាំចូលជំងឺពីខាងក្រៅ។ ដូចប្រទេសដទៃនៅអាស៊ាន កម្ពុជាបានដាក់ចេញនូវវិធានការជាច្រើន ប្រកបដោយភាពម៉ឺងម៉ាត់ ដាច់ខាត និងហ្មតចត់បំផុត ដើម្បីទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ ដោយបានចែកជាបីសមរភូមិ ទី១ ការទប់ស្កាត់មិនឲ្យមានការបន្តនាំជំងឺចូលមកកម្ពុជា ទី២ការទប់ស្កាត់នូវការរីករាលដាលនៅក្នុងប្រទេស និងទី៣ ការព្យាបាលអ្នកដែលបានឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩។
សម្តេចតេជោ បានថ្លែងថា នាពេលកន្លងមក វិធានការនានាប្រយុទ្ធនឹងជំងឺកូវីដ១៩ សម្រាប់ប្រទេសទាំងអស់ ភាគច្រើន គឺផ្តោតទៅលើការអនុវត្តនៅផ្ទៃក្នុងប្រទេស។ ក្នុងបរិការណ៍សកលភាវូបនីយកម្ម និងសមាហរណកម្មតំបន់ ខ្ញុំយល់ថា ការប្រយុទ្ធនឹងជំងឺកូវីដ១៩នេះ គឺមិនអាចដោះស្រាយត្រឹមកម្រិតប្រទេសនីមួយៗ បានឡើយ ព្រោះភាពជោគជ័យនៃការប្រយុទ្ធនឹងជំងឺនេះ ទាមទារឲ្យមានការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ លើគ្រប់វិស័យ ឲ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ និងទូលំទូលាយ។ និយាយជារួម អាស៊ានត្រូវតែរួមដៃគ្នា និងប្រែក្លាយ ការប្រយុទ្ធនឹងជំងឺកូវីដ ១៩ ទៅជាសមរភូមិ។
កម្ពុជាសូមវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះការឯកភាព គ្នាបង្កើត “មូលនិធិអាស៊ានសម្រាប់ឆ្លើយតបទៅនឹងជំងឺកូវីដ ១៩ ” ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការចាំបាច់នានា រួមមានក្នុងផ្នែកបរិក្ខារ និងផ្នែកសុខាភិបាល ជាដើម។
សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានលើកឡើងថា អាស៊ានត្រូវគិតគូរជាយុទ្ធសាស្ត្រ ក្នុងការស្តារ និងជំរុញការងើបឡើងវិញ នូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ច បន្ទាប់ពីវិបត្តិកូវីដ១៩ ត្រូវបានបញ្ចប់។ កម្ពុជាយល់ថា អាស៊ានត្រូវពន្លឿនការអនុវត្តផែនការ និងយន្តការនានាដែលមានស្រាប់ ឲ្យបានលឿន ក៏ដូចជាជំរុញការធ្វើសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចតំបន់ ។ លុបបំបាត់របាំងមិនមែនពន្ធ និងបង្កើនកិច្ចសម្រួលពាណិជ្ជកម្ម។ បន្ថែមពីនេះ យើងក៏ត្រូវជំរុញការអនុវត្តគំនិតផ្តួចផ្តើមនានា សម្រាប់សមាហរណកម្មអាស៊ាន ដោយផ្តោត លើ ១)ការលើកកម្ពស់សហគ្រាសមីក្រូ តូច និងមធ្យម (MSMEs) និងការបង្កើតធុរកិច្ចថ្មីផ្អែកលើនាវនុវត្តន៍បច្ចេកវិទ្យា(Start -ups) ២)ការលើកកម្ពស់កិច្ចសហការរវាងវិស័យឯកជន និងសាធារណៈ ក្នុងក្របខ័ណ្ណសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល និង៣) ការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស និងជំនាញវិជ្ជាជីវៈឌីជីថល៕ដោយ៖កូឡាប
ខាងក្រោមនេះ គឺជាសុន្ទរកថាសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ថ្លែងក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានពិសេសលើកទី៣៦ បើកកិច្ចប្រជុំពិសេស ស្តីពីបញ្ហាជំងឺកូវីដ១៩ តាមរយៈ Video Conference។
