ភ្នំពេញ ៖ លោក ផៃ ស៊ីផាន រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជាប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល បានឱ្យដឹងថា កិច្ចប្រជុំពេញអង្គគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ក្រោមអធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានសម្រេចអនុម័ត និងកែសម្រួលពាក្យពេចន៍មួយចំនួនលើ “សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីមូលបត្ររដ្ឋ”។
«សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីមូលបត្ររដ្ឋ» ត្រូវបានរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអនុម័តទាំងស្រុងហើយ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ដឹកនាំដោយសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ទី៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០នេះ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជាប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល បានឱ្យដឹងថា «សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីមូលបត្ររដ្ឋ» នេះ ត្រូវបានអនុម័ត ដោយកែសម្រួលពាក្យពេចន៍មួយចំនួន។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បានគូសបញ្ជាក់ថា កិច្ចប្រជុំពេញអង្គគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ក្រោមអធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានចាប់ផ្តើមពិភាក្សាលើ “សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីមូលបត្ររដ្ឋ” ដែលមានខ្លឹមសារសង្ខេបដូចខាងក្រោម៖ មូលបត្ររដ្ឋ គឺជាឧបករណ៍ហិរញ្ញវត្ថុសំខាន់មួយ សម្រាប់បម្រើឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការកៀរគរហិរញ្ញប្បទាន ទាំងក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុក ពីវិស័យឯកជនសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម។ នៅឆ្នាំ១៩៩៣ ដែលជាឆ្នាំដំបូងនៃការចាប់ផ្តើមខ្ចីឥទានសម្បទានពីដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ក្រៅប្រទេសមក ការគ្រប់គ្រងបំណុលសាធារណៈរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល គឺមានភាពប្រយ័ត្នប្រយែងច្បាស់លាស់ និងហ្មត់ចត់ ដោយផ្អែកលើគោលការណ៍គន្លឹះ មានចំនួន៤៖ – ខ្ចីឥណទានក្នុងទំហំសមស្របដែលស្ថានភាពថវិកា និងសេដ្ឋកិច្ចអាចទ្រាំទ្របាន – ខ្ចីតែឥណទានដែលមានកម្រិតសម្បទាន ឬលក្ខខណ្ឌអនុគ្រោះខ្ពស់ – ខ្ចីសម្រាប់វិស័យអាទិភាពទ្រទ្រង់ចីរភាពនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងវិស័យផលិតភាពសេដ្ឋកិច្ចឬផលិតភាពផលិតកម្ម – ប្រើប្រាស់ឥណទានប្រកបដោយតម្លាភាព គណនេយ្យភាព ប្រសិទ្ធិភាព និងស័ក្តិសិទ្ធិភាពខ្ពស់បំផុត។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បានបញ្ជាក់ថា យុទ្ធសាស្ត្រស្តីពីការគ្រប់គ្រងបំណុលសាធារណៈឆ្នាំ២០១៩-២០២៣ នៅតែបន្តអនុវត្តគោលការណ៍គន្លឹះទាំង៤ខាងលើ ហើយកម្ពុជាមាននូវសមត្ថភាពខ្ចីខ្ពស់ជាងមុន និងមានឱកាសខ្ចីបានថោក ដោយមាននូវដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ជាច្រើនត្រៀមផ្តល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ។ ឈរលើកត្តាអនុគ្រោះនៃ “លទ្ធផលខ្ចីខ្ពស់ជាមួយនឹងអត្រាការប្រាក់ថោក” នេះជាការបោះផ្សាយមូលបត្ររដ្ឋ។
បរិការណ៍បច្ចុប្បន្ន ដោយពិនិត្យឃើញនូវបញ្ហាប្រឈមពីកត្តាខាងក្រៅ និងខាងក្នុងមួយចំនួនដែលអាចបង្កផលប៉ះពាល
ជាយថាហេតុលើស្ថានភាពបំណុលសាធារណៈ ជាមួយនឹងគោលដៅនៃការធ្វើពិពិធកម្មប្រភពហិរញ្ញប្បទាន សម្របទៅតាមភាពរីកចម្រើននៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ព្រមទាំងសម្លឹងឆ្ពោះទៅរកការប្រែក្លាយពីប្រទេសដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតទាប (Lower-middle income economy) ទៅជាប្រទេសមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ (Upper-middle income economy)នាពេលខាងមុខ ការចាប់ផ្តើមសាកល្បងបោះផ្សាយមូលបត្ររដ្ឋដើម្បីកៀរគរទុនពីផ្សារមូលបត្រក្នុង និងក្រៅប្រទេស មកបំពេញសេចក្តីត្រូវការធនធាន និងហិរញ្ញប្បទានដែលកើនឡើងជាងរៀងរាល់ថ្ងៃនេះ បានក្លាយជាកាលានុវត្តភាព និងអាទិភាពថ្មីសម្រាប់កម្ពុជា។
លោកបន្តថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់មូលបត្ររដ្ឋ(ថ្មី)នេះ ជាមូលដ្ឋានគតិយុត្តគ្រប់ជ្រុងជ្រោយមួយ និងស្របតាមតម្រូវការនៃតថភាពជាក់ស្ដែង ក៏ដូចជាបទប្បញ្ញត្តិពាក់ព័ន្ធដែលមានជាធរមាន សម្រាប់អនុញ្ញាតប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ហិរញ្ញវត្ថុជាមូលបត្ររដ្ឋនេះ ក្នុងការកៀរគរហិរញ្ញប្បទានបន្ថែមពីវិស័យឯកជន ដើម្បីពង្រឹងការគ្រប់គ្រងតម្រូវការសាច់ប្រាក់ ឆ្លើយតបបានទៅនឹងតម្រូវការហិរញ្ញប្បទានសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គម ព្រមទាំងចូលរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍទីផ្សារមូលបត្រ និងទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ លក្ខណៈពិសេសនៃច្បាប់ស្តីពីមូលបត្ររដ្ឋ(ថ្មី)។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់ថ្មីនេះ មានវិសាលភាពអនុវត្តចំពោះការបោះផ្សាយ ការជួញដូរ និងការគ្រប់គ្រងមូលបត្ររដ្ឋដែលបោះផ្សាយទាំងក្នុង និងក្រៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដោយបោះផ្សាយមូលបត្ររដ្ឋជាសិទ្ធិអំណាចផ្តាច់មុខរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ នៅក្រោមច្បាប់ស្តីពីប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈឆ្នាំ២០០៨ ដូចនេះ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ថ្មីនេះ គឺបានផ្តល់សិទ្ធិអំណាចតាមរយៈការចាត់ឱ្យមានការផ្សាយលក់មូលបត្ររដ្ឋ។ ត្រូវកំណត់ដោយប្រកាសនូវវិធីសាស្ត្រ និងយន្តការនៃការបោះផ្សាយ និងការដាក់លក់មូលបត្ររដ្ឋ ទម្រង់និងដំណើរការពាក់ព័ន្ធនឹងការគ្រប់គ្រងមូលបត្ររដ្ឋដែលត្រូវបោះផ្សាយ អ្នកចូលរួមដោយផ្ទាល់ និងអ្នកដែលមានសិទ្ធិក្នុងការចូលរួមក្នុងទីផ្សារដំបូង ការកត់ត្រាអ្នកធ្វើបរិវិសកម្ម ការរក្សាទុកមូលបត្ររដ្ឋនៅប្រតិបត្តិកររក្សាទុកណាមួយនិងការចុះបញ្ជីជួញដូរមូលបត្ររដ្ឋនៅទីផ្សារមូលបត្រប្រតិស្រុត ការទូទាត់ប្រាក់ដើម និងអត្រាគូប៉ុងនៃមូលបត្ររដ្ឋ និងធាតុសំខាន់ផ្សេងៗទៀត។ មូលបត្ររដ្ឋអាចត្រូវបានបោះផ្សាយជារូបិយវត្ថុជាតិ ឬជារូបិយបណ្ណបរទេស តាមការកំណត់ដោយប្រកាសក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់ថ្មីនេះ បានធ្វើការកែសម្រួលនូវយន្តការពាក់ព័ន្ធនឹងការបោះផ្សាយនិងការជួយដូរមូលបត្ររដ្ឋ ដែលត្រូវកំណត់ដោយប្រកាសក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ តាមករណីជាក់ស្ដែងនីមួយៗដោយមិនតម្រូវកំណត់អនុក្រឹត្យនោះទេ ដោយហេតុថា ច្បាប់ស្តីពីប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ(ឆ្នាំ២០០៨)បានប្រគល់សិទ្ធិ និងអំណាច លើការគ្រប់គ្រងចំណូល-ចំណាយសាធារណៈ និងការបោះផ្សាយមូលបត្ររដ្ឋនេះ ហើយការចេញត្រឹមប្រកាស ក្រោយពីបានគោលការណ៍ ដើម្បីកំណត់ពីយន្តការជាក់ស្ដែងនានា។
ច្បាប់នេះមានគោលបំណងផ្តល់នូវក្របខ័ណ្ឌរួមសម្រាប់គ្រប់គ្រងការបោះផ្សាយ ការជួញដូរ និងការគ្រប់គ្រងមូលបត្ររដ្ឋ ប្រកបដោយតម្លាភាព គណនេយ្យភាព ប្រសិទ្ធភាព និងស័ក្តិសិទ្ធិភាព ព្រមទាំងធានាបាននូវចីរភាពនៃការគ្រប់គ្រងបំណុលសាធារណៈសំដៅរួមចំណែក៖ – ពង្រឹងការគ្រប់គ្រងតម្រូវការសាច់ប្រាក់របស់រាជរដ្ឋាភិបាល – ឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការហិរញ្ញប្បទាន សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គម – អភិវឌ្ឍទីផ្សារមូលបត្រ និងទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា – គាំទ្រគម្រោងអាទិភាព និងចាំបាច់ផ្សេងទៀត។ ច្បាប់នេះអនុវត្តចំពោះការបោះផ្សាយ ការជួញដូរ និងការគ្រប់គ្រងមូលបត្ររដ្ឋនៅក្នុង និងក្រៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា៕ដោយ៖កូឡាប
