ភ្នំពេញ៖ សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា នាថ្ងៃទី២៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០នេះ បានចេញសារលិខិតអបអរសាទរទិវាទេសចរណ៍ពិភពលោក ក្រោមប្រធានបទ៖ ទេសចរណ៍ និងការអភិវឌ្ឍជនបទ (Tourism and Rural Development)។
ក្នុងសារលិខិតខាងលើ សម្ដេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានអបអរសាជាថ្មី ដែលឆ្នាំ២០១៩ កន្លងទៅ ពិភពលោកបានទទួលទេសចរអន្តរជាតិរហូតដល់ ១,៥០០ លាននាក់ ក្នុងអត្រាកំណើន ៤% ចូលរួមបង្កើតការងារប្រមាណ ៣៣០ លាននាក់ ត្រូវជា ១០% នៃការងារសរុប បង្កើតចំណូលចូលសេដ្ឋកិច្ចប្រមាណ ១០.៣% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់ពិភពលោក (World GDP) តំណាងឲ្យ ៧% នៃការនាំចេញសរុបរបស់ពិភពលោក និងប្រមាណ ២៩% នៃការនាំចេញសរុបផ្នែកសេវាកម្ម។ នេះបង្ហាញថា វិស័យទេសចរណ៍នៅតែបន្តស្ថិតក្នុងលំដាប់លេខ៣ នៃការនាំចេញ ពិភពលោក បន្ទាប់ពីការនាំចេញប្រេងឥន្ធនៈ និងការនាំចេញផលិតផលគីមី នាំមុខការនាំចេញរថយន្ត និងផលិតផលចំណីអាហារ ។ ដោយឡែក រយៈពេលជាងពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ពោល គឺបន្ទាប់ពីកម្ពុជាបានទទួលសុខសន្តិភាព ស្ថិរភាព នយោបាយ សុវត្ថិភាពពេញផ្ទៃប្រទេស និងការរួបរួមជាតិពីគ្រប់ភាគី ក្រោមនយោបាយ ឈ្នះ-ឈ្នះ ដោយការធ្វើ សមាហរណកម្មអតីតកងកម្លាំងខ្មែរក្រហមក្នុងមហាគ្រួសារខ្មែរ នាឆ្នាំ១៩៩៨ វិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជាមានកំណើនគួរ ជាទីមោទនៈ ដោយកើនពីការទទួលទេសចរអន្តរជាតិចំនួនតែជាង ២៨ម៉ឺននាក់ ឆ្នាំ១៩៩៨ រហូតដល់ ៦,៦លាននាក់ នៅឆ្នាំ២០១៩ និងបានបង្កើតការងារផ្ទាល់ជូនប្រជាពលរដ្ឋជាង ៦៣ម៉ឺននាក់ និងការងារមិនផ្ទាល់រាប់សិបម៉ឺននាក់ ថែមទៀត។ ចាប់ពីដើមឆ្នាំ២០២០ រហូតដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាក៏ដូចជាប្រទេសនានាក្នុងពិភពលោកបានរងផលប៉ះពាល់ពីជំងឺកូវីដ-១៩ផងដែរ។
ស្ថិតនៅក្នុងកាលៈទេសៈដ៏លំបាកនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តាមរយៈគណៈកម្មការជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ-១៩ បានសហការជាមួយអង្គការសុខភាពពិភពលោក និងភាគីពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗ ទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ គ្មានការឆ្លងរីករាលដាលនៅក្នុងសហគមន៍ គ្មានករណីស្លាប់ មានតែករណីវិជ្ជមាននាំចូលតិចតួចដែលបានទទួលការត្រួតពិនិត្យ ព្យាបាល ថែទាំដោយគ្រូពេទ្យជំនាញកម្ពុជា គ្រូពេទ្យស្ម័គ្រចិត្ត ក៏ដូចជាអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធប្រកបដោយភាពហ្មត់ចត់។
លើសពីនេះទៀត រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏បានដាក់ចុះនូវវិធាននានា ដើម្បីជួយសង្គ្រោះអាជីវកម្ម បុគ្គលិកបម្រើការងារ ព្រមទាំងប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្ររងផលប៉ះពាល់ដោយជំងឺកូវីដ-១៩ ផងដែរ។ ក្នុងករណីនេះ សម្តេចតេជោ បានថ្លែងថា” ខ្ញុំពិតជាមានសោកស្តាយក្រៃលែងចំពោះ ការខាតបង់នានារបស់ប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងពិភពលោក ដែលបង្កឡើងដោយសារការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩។ ខ្ញុំព្រះករុណាក៏សូមថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ កោតសរសើរ និងសូមសម្តែងការគាំទ្រដល់អ្នកជំនាញវេជ្ជសាស្ត្រ បុគ្គលិកសុខាភិបាល ក៏ដូចជាបុគ្គលិកជួរមុខដទៃទៀត រួមទាំងបណ្ដាអ្នកស្ម័គ្រចិត្តទាំងអស់ សហគមន៍ជាតិ អន្តរជាតិ និងភាគីពាក់ព័ន្ធនានាសម្រាប់ការចូលរួមប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺនេះ”។
ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនេះ សម្តេច បានកោតសរសើរដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ដែលបាន សហការចូលរួមអនុវត្តដោយយកចិត្តទុកដាក់អនុវត្តតាមវិធានសុវត្ថិភាព និងសុខភាពដែលបានដាក់ចេញដោយ ក្រសួងសុខាភិបាល និងក្រសួងទេសចរណ៍ នាអំឡុងថ្ងៃឈប់សម្រាកសងចូលឆ្នាំខ្មែរកន្លងទៅ ហើយដែលប្រជា ពលរដ្ឋក្នុងប្រទេសប្រមាណ ១,៥លាននាក់ បានដើរកម្សាន្តនៅតាមគោលដៅទេសចរណ៍នានា និងចូលរួមបង្កើត ចំណូលដល់មូលដ្ឋានយ៉ាងតិច ១០០លានដុល្លាអាមេរិក។ ការបើកទេសចរណ៍ក្នុងស្រុកប្រកបដោយការទទួល ខុសត្រូវនេះ ទទួលបានការកោតសរសើរពីអង្គការទេសចរណ៍ពិភពលោក (UNWTO)ផងដែរ។ ដោយឡែក នាថ្ងៃ ឈប់សម្រាកបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌកន្លងទៅ ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាក៏បានធ្វើដំណើរកម្សាន្តដោយប្រកាន់ភ្ជាប់នូវវិធានអនាម័យ និងសុខភាពគួរជាទីពេញចិត្ត។ យើងសង្កេតឃើញថា វិបត្តិកូវីដ-១៩ ធ្វើឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់ទេសចរឱ្យងាកទៅរកការ ដើរកំសាន្តតាមតំបន់ជនបទ សហគមន៍ទេសចរណ៍ តំបន់អេកូទេសចរណ៍ និងតំបន់ធម្មជាតិនានា កាន់តែខ្លាំងឡើង។
ខណៈពេលដែលពិភពលោកកំពុងជួបបញ្ហាប្រឈមនៃការចាកចេញពីតំបន់ជនបទមករស់នៅទីប្រជុំជន និងទីក្រុង ដែលធ្វើឱ្យមូលដ្ឋានទ្រទ្រង់នៃវិស័យកសិកម្ម និងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចមូលដ្ឋានផ្សេងៗទៀត ជួបកង្វះខាតកម្លាំងពលកម្ម និងជំនាញ វិស័យទេសចរណ៍ជនបទ បានចូលរួមទប់ស្កាត់ចំណាកស្រុក តាមរយៈការបង្កើតការងារ ការអភិរក្ស និងលើកកម្ពស់វប្បធម៌ បេតិកភណ្ឌ និងទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណី ការពារនិងថែរក្សាធនធានធម្មជាតិ ព្រមទាំង នាំមក នូវនវានុវត្តន៍ និងគំនិតច្នៃប្រឌិតដល់ប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋាន។ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សូមអរគុណដល់គ្រប់ភាគី ពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ដែលសហការគាំទ្រដល់ក្រសួងទេសចរណ៍ ក្នុងការធ្វើយុទ្ធនាការជំរុញចលនាទេសចរណ៍ក្នុង ស្រុកកន្លងមក។
ដើម្បីធ្វើឱ្យវិស័យទេសចរណ៍ក្លាយជាចលករមួយកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព ចូលរួមធ្វើពិពិធកម្មសេដ្ឋកិច្ច ជាក្បាល ម៉ាស៊ីនបង្កើតការងារដ៏ចម្បង និងមានឥទ្ធិពលមេគុណខ្ពស់ជួយទ្រទ្រង់វិស័យផ្សេងៗទៀតនៅតំបន់ជនបទ សម្តេច សូមអំពាវនាវដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធជាតិ និងអន្តរជាតិដូចតទៅ៖
១. បច្ចុប្បន្នវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជាបានរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងពីវិបត្តិកូវីដ -១៩ ហើយបាននិងកំពុងប៉ះពាល់ ដល់វិស័យសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមផ្សេងៗទៀត។ ការចាប់ផ្តើមឡើងវិញនៃការធ្វើដំណើរកំសាន្តក្នុងស្រុកតាម បណ្តាគោលដៅទេសចរណ៍នានាពេញផ្ទៃប្រទេស ដោយតម្កល់សុវត្ថិភាព និងសុខភាពសាធារណៈជាអាទិភាព ត្រូវបានមើលឃើញថាជាឱកាសនៃការស្តារវិស័យសេដ្ឋកិច្ចជាតិឡើងវិញ។ ដូចនេះ អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធនានា ត្រូវកំណត់យកវិស័យទេសចរណ៍ជាសសរស្តម្ភយុទ្ធសាស្ត្រមួយ ក្នុងគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ដែល ត្រូវមានផែនការអភិវឌ្ឍន៍ជាក់លាក់ស្របតាមសក្តានុពលទេសចរណ៍នៃតំបន់នីមួយៗ ដោយមានការចូល រួមពីសហគមន៍មូលដ្ឋានក្នុងទម្រង់ភាពជាដៃគូរដ្ឋ-ឯកជន-ប្រជាជន (4P.Putic-Private Peope Partnership)។
២. ការអភិវឌ្ឍជំនាញ និងការអប់រំគឺជាគន្លឹះនៃការអភិវឌ្ឍទេសចរណ៍ជនបទ។ ក្នុងន័យនេះ រដ្ឋ ឯកជន ដៃគូ អភិវឌ្ឍន៍ និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានត្រូវបន្តពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្តល់ការបណ្តុះបណ្តាលជំនាញទេសចរណ៍សហគ្រិនភាព ដល់ប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋាន ដែលជាអ្នកបម្រើសេវាកម្មទេសចរណ៍ដោយផ្តោតជាពិសេសលើ ការបង្កើត និងផ្សព្វផ្សាយផលិតផលទេសចរណ៍ថ្មីៗ ស្របតាមបរិបទនៃវិស័យទេសចរណ៍ឌីជីថល និង និន្នាការទីផ្សារទេសចរណ៍។
៣. ការដើរកម្សាន្ត ជាការស្វែងរកបទពិសោធន៍ដែលមិនធ្លាប់ជួប។ ក្នុងន័យនេះ ការយកចិត្តទុកដាក់បន្ថែមលើ ការអភិវឌ្ឍទេសចរណ៍ជនបទ ក៏ជាឱកាសនៃការស្រាវជ្រាវចងក្រងនូវគុណតម្លៃវប្បធម៌ ប្រពៃណីទំនៀម ទម្លាប់ថែមទៀតក្នុងតំបន់ ដើម្បីបង្ហាញនិងផ្តល់បទពិសោធន៍ល្អឯករបស់តំបន់នីមួយៗ ដល់ទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិផងដែរ ហើយដែលនឹងអាចជួយជំរុញបន្ថែមទៀត នូវការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចច្នៃប្រឌិត (Creative Economy) លើសពីផលិតផលទេសចរណ៍ដែលតំបន់ជនបទតែងតែផ្តល់ជូនដូចជា៖ ទេសចរណ៍វប្បធម៌ បេតិកភណ្ឌ ទេសចរណ៍ម្ហូបអាហារ ទេសចរណ៍សុខភាព – ផាសុកភាព ទេសចរណ៍កីឡា និងទេសចរណ៍ ធម្មជាតិ។ ដូចនេះ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានត្រូវសហការជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធ បង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់លើការ រៀបចំអភិវឌ្ឍខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ទេសចរណ៍តំបន់ជនបទ ក៏ដូចជាកញ្ចប់ទស្សនកិច្ចនានា ប្រកបដោយភាព ទាក់ទាញ និងមានការចងចាំល្អ។
ក្នុងដំណាក់កាលចំពោះមុខ ការធានាបាននូវការមិនឆ្លងក្នុងសហគមន៍ ការទប់ស្កាត់ករណីនាំចូល រួមផ្សំនឹង ការប្រតិបត្តិតាមវិធានសុវត្ថិភាព និងអនាម័យ ជាមូលដ្ឋានស្នូលនៃការកសាង ទំនុកចិត្ត និងភាពជឿជាក់ ដល់ភ្ញៀវ ទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ ដែលជាកត្តាមិនអាចខ្វះបានក្នុងដំណើរការនៃការចាប់ផ្តើមឡើងវិញនៃវិស័យទេសចរណ៍ ក្នុងស្រុក និងអន្តរជាតិ ។
សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏បាន អំពាវនាវផងដែរដល់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូប ក្រសួងស្ថាប័ន អាជ្ញាធរ ពាក់ព័ន្ធ ផ្នែកឯកជន និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលជាតិ និងអន្តរជាតិ សូមបន្តចូលរួមគាំទ្រ និងរួមចំណែកឱ្យ កាន់តែសកម្មក្នុងការអភិវឌ្ឍទេសចរណ៍កម្ពុជា តាមរយៈការថែរក្សាសន្តិភាព ស្ថិរភាពនយោបាយ រក្សាសម្បត្តិវប្បធម៌ ប្រពៃណី ការពារបរិស្ថាន លើកកម្ពស់គុណភាពផលិតផល និងសេវាកម្មទេសចរណ៍ រក្សាសន្តិសុខ និងសុវត្ថិភាពជូន ភ្ញៀវទេសចរ ។
ជាទីបញ្ចប់ សម្តេចតេជោ សូមជូនពរឱ្យការរៀបចំ ទិវាទេសចរណ៍ពិភពលោកឆ្នាំ២០២០ ជាផ្លូវការនៅប្រទេសអាហ្សង់ទីន ប្រេស៊ីល ប៉ារ៉ាហ្គាយ អ៊ុយរូហ្គាយ ដោយមានប្រទេសស៊ីលី (Chile) ជាប្រទេសសង្កេតការណ៍ ប្រព្រឹត្តទៅប្រកបដោយភាពជោគជ័យ៕ ដោយ៖កូឡាប