ភ្នំពេញ៖ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តី បានថ្លែងថា ក្នុងឱកាសទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ថ្ងៃទី ០១ ធ្នូ២០២០ ទូលព្រះបង្គំ ខ្ញុំព្រះករុណា ខ្ញុំក្នុងនាម រាជរដ្ឋាភិបាលនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា សូមចូលរួមជាមួយពិភពលោកទាំងមូលដើម្បីប្រារព្ធទិវាពិភព លោក ប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ដែល នឹង ប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃអង្គារ ទី១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០នេះ ក្រោមប្រធានបទ“សាមគ្គីភាពជាសកល និងការទទួលខុសត្រូវរួមគ្នា” ។ ទិវានេះប្រារព្ធឡើងក្នុងគោលបំណងរួមគ្នាជាសកលដើម្បីបង្ហាញនូវការគាំទ្រដល់អ្នកផ្ទុក និងអ្នករងផលប៉ះពាល់ពី មេរោគអេដស៍ ហើយនិងរំឭកដល់អ្នកដែលបានបាត់បង់ជីវិតដោយសារជំងឺអេដស៍។
សម្តេចតេជោ បានថ្លែងថា ក្នុងឱកាសទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ ធ្នូ ២០២០ ទូលព្រះបង្គំ ខ្ញុំព្រះករុណា ខ្ញុំក្នុងនាម ១ រាជរដ្ឋាភិបាលនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា សូមចូលរួមជាមួយពិភពលោកទាំងមូលដើម្បីប្រារព្ធទិវាពិភពលោក ប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃអង្គារទី១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០នេះ ក្រោមប្រធានបទ “សាមគ្គីភាពជាសកល និងការទទួលខុសត្រូវរួមគ្នា” ។ ទិវានេះប្រារព្ធឡើងក្នុងគោលបំណងរួមគ្នាជាសកលដើម្បីបង្ហាញនូវការគាំទ្រដល់អ្នកផ្ទុកនិងអ្នករងផលប៉ះពាល់ មេរោគអេដស៍ ហើយនិងរំឭកដល់អ្នកដែលបានបាត់បង់ជីវិតដោយសារជំងឺអេដស៍។ ពី
ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនេះ ទូលព្រះបង្គំ ខ្ញុំព្រះករុណា ខ្ញុំសូមសម្តែងការគាំទ្រពេញទំហឹងចំពោះគ្រប់សកម្មភាព ទាំងអស់ដែលបាននិងកំពុងអនុវត្តក្នុងការជំរុញការយល់ដឹងជាសាធារណៈឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយនៅទូទាំង ប្រទេស ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថនៃការប្រព្រឹត្តប្រឈមនឹងការឆ្លង ការចម្លងមេរោគអេដស៍ និងដើម្បីសុខភាពល្អ របស់យើងទាំងអស់គ្នា។ ពិតណាស់ថា ជំងឺអេដស៍មិនត្រឹមតែធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពនិងអាយុជីវិតតែ ប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងបង្កនូវផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានដល់ការអភិវឌ្ឍសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងខ្លាំងទៀតផង។ តាមទស្សនទាននេះ យើងទាំងអស់គ្នាចាំបាច់ត្រូវបន្តយកចិត្តទុកដាក់ទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលមេរោគអេដស៍និង ជំងឺអេដស៍ដោយមិនត្រូវធ្វេសប្រហែសឡើយ ។ យើងប្រារព្ធទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ ១ ធ្នូ ២០២០ ក្រោមប្រធានបទ “សាមគ្គីភាពជាសកល និងការទទួលខុសត្រូវរួមគ្នា” នេះ ដើម្បីបង្ហាញការចូលរួមទទួល ខុសត្រូវរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការប្រយុទ្ធនឹងមេរោគអេដស៍និងជំងឺអេដស៍ ដែលអង្គការសហប្រជាជាតិ បានកំណត់ថាឱ្យអស់អេដស៍នៅឆ្នាំ២០៣០។
តាមរបាយការណ៍របស់អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍បានបង្ហាញថា អត្រាផ្ទុកមេរោគអេដស៍ក្នុង ចំណោមមនុស្សពេញវ័យ ដែលមានអាយុចាប់ពី១៥ ដល់៤៩ឆ្នាំ បានថយចុះពី០,៨% នៅឆ្នាំ២០១០ មកនៅត្រឹម០,៥% នៅឆ្នាំ២០១៩។ ក្នុងនោះ ចំនួនអ្នកស្លាប់គ្រប់វ័យដោយសារជំងឺអេដស៍បានថយចុះពីចំនួន ប្រមាណ២ ៣០០នាក់ នៅឆ្នាំ២០១០ មកនៅត្រឹមចំនួនប្រមាណ១ ៣០០នាក់ក្នុងឆ្នាំ២០១៩។ បច្ចុប្បន្ននេះ ចំនួនអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍គ្រប់វ័យមានប្រមាណ៧៣ ០០០នាក់ ក្នុងនោះ ៨៤% បានធ្វើតេស្តឈាមដឹងពិត ប្រាកដថា បានផ្ទុកមេរោគអេដស៍១០០% បានទទួលសេវាព្យាបាលដោយឱសថប្រឆាំងមេរោគអេដស៍ និង៩៦% ទទួលបានប្រសិទ្ធភាពនៃការព្យាបាល នាំឱ្យមានសុខភាពល្អ។ ចំនួនអ្នកឆ្លងថ្មីគ្រប់វ័យ បានថយចុះ ពីចំនួនប្រមាណ១ ៩០០នាក់ នៅឆ្នាំ២០១០ មកនៅត្រឹមប្រមាណ៧៨០នាក់ នៅឆ្នាំ២០១៩។
សមិទ្ធផលទាំងនេះ កំពុងតែបង្ហាញឱ្យឃើញនូវសញ្ញាវិជ្ជមានលើប្រសិទ្ធភាពនិងគុណភាពខ្ពស់នៃកិច្ច អន្តរាគមន៍របស់យើង ក្នុងការទប់ស្កាត់ការរាលដាលមេរោគអេដស៍និងជំងឺអេដស៍ ដើម្បីឈានទៅសម្រេចបាន គោលដៅ ៩៥ ៩៥ ៩៥ ឬគោលដៅបញ្ចប់អេដស៍នៅឆ្នាំ២០២៥ គឺ៥ឆ្នាំមុនកាលកំណត់របស់អង្គការសហ ប្រជាជាតិ។
ក៏ប៉ុន្តែ យើងមិនត្រូវភ្លេចខ្លួនស្កប់ស្កល់ជាមួយជោគជ័យដែលយើងទទួលបាននោះឡើយ ព្រោះថា ចាប់តាំងពីមានការរាតត្បាតមេរោគអេដស៍ក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៨០មក រហូតដល់ពេលនេះ ពិភពលោកមិន ទាន់ រកឃើញវាក់សាំង ឬឱសថព្យាបាលជំងឺអេដស៍ឱ្យជាសះស្បើយជាស្ថាពរនៅឡើយទេ។ ម្យ៉ាងទៀត នៅ កម្ពុជា យើងមានអ្នកផ្ទុកមេរោតអេដស៍ប្រមាណ១២ ០០០នាក់ នៅមិនទាន់បានត្រឡប់មកធ្វើតេស្តឈាម ដើម្បីបញ្ជាក់ពិតប្រាកដអំពីស្ថានភាពមេរោគអេដស៍នៅក្នុងខ្លួននោះទេ។ អ្នកជំងឺអេដស៍មួយចំនួនទៀតបាន និងកំពុងលះបង់ការព្យាបាលឡើងវិញ។ ជាមួយគ្នានោះ ប្រជាជនគន្លឹះដូចជា ក្រុមបុរសរួមភេទជាមួយបុរស ក្រុមបំប្លែងភេទ ស្ត្រីបម្រើសេវាកម្សាន្តសប្បាយមានចំនួនកើនឡើង និងមានអត្រាឆ្លងមេរោគអេដស៍ខ្ពស់ ដែល អាចនាំឱ្យមានការចម្លងមេរោគអេដស៍ទៅប្រជាពលរដ្ឋទូទៅទៀតផង។
នៅចំពោះមុខហានិភ័យនៃការរីករាលដាលឡើងវិញនៃជំងឺអេដស៍ ទូលព្រះបង្គំ ខ្ញុំព្រះករុណា ខ្ញុំសូម អំពាវនាវជាថ្មីម្តងទៀតដល់ជនរួមជាតិយើង ទាំងប្រុស ទាំងស្រី ទាំងក្មេង ទាំងចាស់ ឱ្យខិតខំទប់ស្កាត់មេរោគ អេដស៍និងជំងឺអេដស៍ ដោយចូលរួមជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងចរន្តជាតិតែមួយ ឆ្ពោះទៅបញ្ចប់អេដស៍នៅកម្ពុជា នៅឆ្នាំ២០២៥ខាងមុខដោយជោគជ័យ។ ការចូលរួមទាំងនោះរួមមាន ការធ្វើតេស្តឈាមរកមេរោគអេដស៍ ការប្រើប្រាស់ស្រោមអនាម័យឱ្យបានទូលំទូលាយ ការមិនរើសអើងអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ និងការជួយឧបត្ថម្ភ គាំទ្រអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ដែលជាជនក្រីក្រជាដើម។
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅតែចាត់ទុកការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងមេរោគអេដស៍និងជំងឺអេដស៍ជាអាទិភាពខ្ពស់ ព្រោះមេរោគអេដស៍ជាការគំរាមកំហែងដល់សុខភាពសាធារណៈ ដែលជាគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតរបស់ប្រជា ពលរដ្ឋ និងដែលប៉ះពាល់ ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរដល់ការអភិវឌ្ឍសង្គមនិងសេដ្ឋកិច្ច។ រាជរដ្ឋាភិបាលដែលមានអាជ្ញាធរជាតិ ប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ជាសេនាធិការ នឹងបន្តខិតខំចាត់វិធានការគ្រប់យ៉ាង ដើម្បីឈានទៅសម្រេចគោលដៅ ដូចជាអ្នកឆ្លងមេរោគអេដស៍ថ្មីមិនលើសពីមួយនាក់ក្នុងមួយថ្ងៃ និងអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺអេដស៍មិនលើសពីបីនាក់ក្នុងមួយថ្ងៃ។ ហើយសម្តេចជំនឿយ៉ាងមុតមាំថា កម្ពុជាយើងអាចសម្រេចគោលដៅ ៕ ដោយ៖បញ្ញាស័ក្តិ
