ភ្នំពេញ៖ អង្គភាពព័ត៌មាន CEN យើងខ្ញុំសូមចូលរួមអបអរសាទរយ៉ាងក្លៀវក្លាចំពោះទិវាជ័យជម្នះជាប្រវត្តិសាស្ត្រនេះ ដោយសូមនាំយកមកជូនប្រិយមិត្តអ្នកអានជាទីគោរពនូវអត្ថបទជាលក្ខណៈប្រវត្តិសាស្ត្រដែលទាក់ទិននឹងព្រឹត្តការណ៍ដ៏មានអត្ថន័យ និងខ្លឹមសារដ៏ជ្រាលជ្រៅ ចាក់ជ្រៅទៅក្នុងជីវភាពសង្គមនៃប្រជាជនកម្ពុជាយើងជាទូទៅមកទល់បច្ចុប្បន្ន ហើយ ៧ មករា ២០២១ ដែល បន្តមកពី ៧មករា ១៩៧៩ គឺជា ៧ មករា ថ្មីសន្លាងមួយ ពោលគឺ “៧មករា ជាមួយនឹងតំណក់ប្រេងដំបូងក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជាដែលត្រូវបានជូនដំណឹងជាដំបូងតាមរយៈបណ្តាញទំនាក់ទំនងសង្គមនៃ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា នាវេលាព្រឹកព្រហាម ថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០” កន្លងទៅថ្មីៗនេះ។
“ដកស្រង់សុន្ទរកថា លោក រស់ សម័យ អតីតអគ្គលេខាធិការនៃមជ្ឈិមរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ថ្លែងនៅថ្ងៃទី១១ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩” បច្ចុប្បន្ន ឯកឧត្តម រស់ សម័យ ជាទីប្រឹក្សាក្រសួងមហាផ្ទៃ។ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ពួក ប៉ុល ពត បានអនុវត្តនូវគោលនយោបាយប្រល័យពូជសាសន៍ប្រកបដោយសោកនាដកម្ម គាបសង្កត់ប្រជាជនឲ្យធ្វើពលកម្មយ៉ាងលំបាកវេទនា ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញយ៉ាងសាហាវឃោរឃៅ មកលើប្រជាជនកម្ពុជា ប្រែក្លាយសាលារៀន វត្តអារាមទៅជាគុក បង្កើតឡើងនូវរណ្តៅសាកសពជាសមូហភាព នៅពាសពេញផ្ទៃប្រទេស។
ក្នុងរយៈពេល៣ឆ្នាំ ៨ខែ និង២០ថ្ងៃ (ពីថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ចុងឆ្នាំ១៩៧៨) របប ប៉ុល ពត បានសម្លាប់ ប្រជាជនកម្ពុជាស្លូតត្រង់គ្មានទោសពៃរ៍អស់ជាង៣លាននាក់ លុបបំបាត់ចោលនូវរាល់មូលដ្ឋានផលិតកម្មសង្គម លុបបំបាត់ចោលនូវទីក្រុង-ប្រជុំជន លុបបំបាត់ចោលផលិតកម្មឧស្សាហកម្ម និងសិប្បកម្ម ទំនាក់ទំនងរូបិយប័ណ្ណ ជំនួញជួញដូរ និងបានរុញច្រានកម្ពុជាដល់មាត់ជ្រោះនៃវិនាសកម្មសម្លាប់រង្គាល។ របបងងឹតងងល់អន្ធការដ៏គួរឲ្យអាម៉ាស បានគ្របដណ្តប់លើទឹកដីកម្ពុជាដ៏ឈឺចាប់ “កម្ពុជាដែលគ្មានសេរីភាពក្នុងការដើរហើរ ប្រជុំប្រមូលផ្តុំ គ្មានសេរីភាពបញ្ចេញមតិ សេរីភាពខាងជំនឿសាសនា គ្មានសេរីភាពក្នុងការសិក្សា សេរីភាព អាពាហ៍ពិពាហ៍ គ្មានមន្ទីរពេទ្យ គ្មានចាយលុយ គ្មានផ្សារផ្សោ គ្មានវត្តអារាម ហើយគ្មានទាំងទឹកភ្នែកសម្រាប់យំសោកនៅចំពោះមុខនៃការឈឺចាប់របស់ប្រជាជាតិខ្លួនឯងផង ហើយនៅសល់តែម្យ៉ាងប៉ុណ្ណោះគឺ គំនុំចងកំហឹង និងនិរាសព្រាត់ប្រាស” ។
ក្រោយពីការងើបឈរឡើងនៃកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធបដិវត្តកម្ពុជា នៅភូមិភាគបូណ៌នាថ្ងៃទី០២ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៨ ទាំហាន ប៉ុល ពត បានបង្កើតការរាត្បាតកំទេចផ្ទៃក្នុងខ្លួនឯងផង និងត្រូវប្រឈមមុខនឹងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធបដិវត្តន៍កម្ពុជាផង នៅតែបន្តធើ្វសកម្មភាព តាមកន្លែងជាច្រើន។ ដើម្បី គាំពារកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ បដិវត្តន៍ កម្ពុជាំអោយស្ថិតស្ថេរគង់វង្ស និង រីកចម្រើនទៅបាន ទើបចាប់ពីថ្ងៃទី ១៤ ខែមិថុនា រហូតដល់ ៣០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៧៨ វៀតណាម បានប្រើប្រាស់កម្លាំងទ័ពនៃយោភូមិភាគ៣ , យោធភូមិភាគ៤ និងកម្លាំងពីរកងពល (ចំណុះអោយយោធភូមិភាគ៥) បើកយុទ្ធនាការវាយប្រហារទ្រង់ទ្រាយធំតាមទិសផ្លូវ លេខ១៩ រាប់សិបគីឡូម៉ែត្រ វាយកម្ទេចបាននូវផ្នែកមួយចំនួន នៃកម្លាំងសត្រូវ បណ្តាលអោយកម្លាំងនៃ ទាហាន ប៉ុល ពត ចុះខ្សោយមួយជំហាន។
មិនមែនជាការចៃដន្យនោះទេ តាំងពីពេលនោះមក កងទ័ព ប៉ុល ពត ធ្លាក់ក្នុងសភាពរង្គោះរង្គើហើយ កងពលមួយចំនួន នៃកងទាហាន ប៉ុល ពត ត្រូវរងបរាជ័យនិងបាក់ទ័ព ខ្ចាត់ខ្ចាយ ដោយប្រឈមមុខទៅនឹងសមរភូមិទាំងពីរ ទាំងសមរភូមិ តាមបណ្តាយព្រំដែន ទាំងសមរភូមិនៅផ្ទៃប្រទេស។ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធបដិវត្តន៍កម្ពុជាបានក្រោកឈរឡើង បង្កើតបានជាមូលដ្ឋានទ័ព នៅតាមតំបន់សំខាន់ៗ ជាច្រើន ហើយបានពឹងអាស្រ័យលើប្រជាជន ដោយកសាងសាច់ទ័ពបានធើ្វអោយ ប៉ុល ពត ស្ថិតនៅក្រៅរង្វង់ប្រយុទ្ធ និងធ្វើអោយទ័ពស្រួច ប៉ុល ពត ចុះថមថយកម្លាំងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។
ក្នុងអំឡុងពេលពីខែ ឧសភា ដល់ វិច្ចិកា ១៩៧៨ វៀតណាមបានជួយកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ បដិវត្តន៍កម្ពុជា ពង្រីកខ្លួនបានដល់ទៅ ៥ កងវរៈសេនាធំ , ៥ កងវរៈសេនាធំ ធ្វើជាជំនួយដល់ ២៤ក្រុម ក្នុងពេលនោះ យោធាសកម្មកសាងបាននូវអង្គភាព ចាត់តាំងបក្ស ត្រៀមបង្កើតអង្គការរណសិរស្ស និងរចនាសម្ព័ន្ធដឹកនាំ។ ដោយមានការជួយទំនុកបម្រុងពីវៀតណាម រណសិរស្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី០២ ខែធ្នូរ ឆ្នាំ១៩៧៨ នៅឃុំជើងឃ្លូ ស្រុកស្នូល ខេត្តក្រចេះ ប្រទេសកម្ពុជាំ ។រណសិរស្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា បានប្រកាសបង្ហាញមុខ ជាឱឡាឫក ព្រមទាំងបានប្រកាសចេញនួវ គោលនយោបាយ ១១ ខ ដែលក្នុងនោះបានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់នូវការបេ្តជ្ញា សាមគ្គីភាព ប្រមូលផ្តុំរាល់កម្លាំងស្នេហាជាតិ វាយផ្តួលរំលំ បនប្រតិកិរិយាប៉ុល ពត លុបបំបាត់ចោលនូវរបបប្រល័យពូជសាសន៍ សាហាវព្រៃផ្សៃ បង្កើតឡើងនូវរបបប្រជាធិបតេយ្យ។
រណសិរស្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ក៏បានបង្កើនសាមគ្គីភាព រវាងប្រជាជនកម្ពុជា និងប្រជាជនវៀតណាម និងប្រជាជនស្នេហាសន្តិភាព និងសច្ចៈធម៌លើពិភពលោក អំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាល អង្ការអន្តរជាតិនានាលើពិភពលោក អោយជួយកម្ពុជា លើគ្រប់វិស័យ ដើម្បីបុព្វហេតុ តស៊ូដ៏យុត្តិធម៌របស់ប្រជាជនកម្ពុជា។ ស្ថិតនៅចំពោះមុខ អំពើឈ្លានពានរបស់ទាហាន ប៉ុល ពត និងឆ្លើយតបទៅនឹងការអំពាវនាវរបស់រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ កងទ័ពស្ម័គ្រចិត្តវៀតណាមរួមជាមួយនឹងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធបដិវត្តន៍កម្ពុជា បានបើកយុទ្ធនាការវាយប្រហារ នៅតាមខ្សែបន្ទាត់បណ្តោយព្រំដែន ។ ថ្ងៃទី២៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ ខ្សែត្រៀមការពារជួរមុខ របស់ទាហាន ប៉ុល ពត ត្រូវបានបំផ្លិចបំផ្លាញហើយមកដល់ ថ្ងៃទី៣១ ខែឆ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ កងទ័ព និងប្រជាជនយើង បានសម្រេចនូវភារកិច្ចវាយផ្ដួលរំលំទាហាន ប៉ុល ពត និងដណ្តើមបានកាន់កាប់វិញនូវបូរណភាពទឹកដីនៃមាតុភូមិ ដែលសត្រូវដណ្តើមយកទៅកាន់កាប់អស់ជាង៣ឆ្នាំ។
ថ្ងៃទី០២ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ កងពលធំទ័ពស្រួចរបស់ ប៉ុល ពត ចំនួន៥ ដែលក្នុងនោះ មួយកងពលធំទ័ពស្រួចរួមមាន ៥កងពល បានធ្វើការរារាំងដំណើរទៅមុខនៃក្បួនទ័ពឆ្ពោះទៅភ្នំពេញ (តាមផ្លូវជាតិលេខ១ លេខ៧ និងលេខ២) ត្រូវបានទ័ពយើងកម្ទេច និងរត់បាក់ទ័ពខ្ចាត់ ខ្ចាយអស់គ្មានសល់។
ថ្ងៃទី០៦ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ កងទ័ពស្ម័គ្រចិត្តវៀតណាម និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ចាប់ផ្តើមប្រមូលផ្តុំបើកយុទ្ធនាការវាយសម្រុកឆ្ពោះទៅកាន់ រដ្ឋធានីភ្នំពេញ ហើយពីរថ្ងៃក្រោយមក ពោលគឺ នៅថ្ងៃទី០៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ រដ្ឋធានីភ្នំពេញត្រូវបានរំដោះទាំងស្រុងពីបនប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត ។
ថ្ងៃទី០៨ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ក្រុមប្រឹក្សាប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា ត្រូវបានប្រកាសបង្កើតឡើងដោយមានសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាអាទិ៍ថា លុបបំបាត់ចោលទាំងស្រុងនូវរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត, បង្កើតឡើងវិញនូវរបបនយោបាយសាធារណរដ្ឋប្រជាមាតិតុកម្ពុជា ។ ថ្ងៃទី១៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានរំដោះទាំងស្រុង ទាហាន ប៉ុល ពត ភាគច្រើនត្រូវបានវាយកម្ទេចនិងរត់បាក់ទ័ពខ្ចាត់ខ្ចាយ រីឯចំនួនដែលនៅសេសសល់ បានរត់ទៅជ្រកពួននៅឯព្រំដែនខាងលិច និងខាងទិសពាយ័ព្យនៃកម្ពុជា។
ពីថ្ងៃទី២៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ ដល់ ថ្ងៃទី១៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ កងទ័ពស្ម័គ្រចិត្តវៀតណាម និងកងទ័ពប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា បានកម្ទេច និងធ្វើអោយកងទ័ព ប៉ុល ពត ចំនួន ១៨កងពលរត់បាក់ទ័ពខ្ចាត់ខ្ចាយ , កងទ័ព ប៉ុល ពត ១២,០០០នាក់ស្លាប់ ចាប់រស់ ៨,៨០០នាក់ ចុះចូលសារភាព ៣,២០០នាក់ និងបាក់ទ័ពខ្ចាត់ខ្ចាយនៅនឹងកន្លែង ៤៤,០០០នាក់ រំដោះ ប្រជាជនកម្ពុជាបានជាង ៤លាននាក់ រឹបអូសបានទាំងស្រុងនូវមូលដ្ឋានសម្ភារ:សឹក និងមធ្យោបាយបច្ចេកទេសរបស់ទាហាន ប៉ុល ពត វាយកម្ទេចក្បាលម៉ាស៊ីនត្រួតត្រារបស់បនប្រតិកិរិយា ប៉ុល ពត ទាំងពីមជ្ឃិមរហូតដល់មូលដ្ឋាន។
ក្នុងរយៈពេលតតាំងសង្គ្រាមជិតពីរឆ្នាំ ទាហាន ប៉ុល ពត បានសម្លាប់ និងចាប់ប្រជាជន វៀតណាមនៅតាមឃុំនានា តាមបណ្តោយព្រំដែនជាង ៣ម៉ឺននាក់ , ប្រជាជនវៀតណាម ៤០០,០០០នាក់ គ្មានផ្ទះសម្បែងជ្រកកោន ផ្ទះសម្បែងជាង ៣ពាន់ខ្នង ត្រូវបានពួកវាបំផ្លាញ ចោល (យោងតាមស្ថិតិនៃសៀវភៅពហុវចនាធិប្បាយ យោធាវៀតណាមភាគI ហាណូយ ២០១៥ ទំព័រ៣៦១) ។
អត្ថន័យជាប្រវត្តិសាស្ត្រនៃជ័យជម្នះ
ទិវាជ័យជម្នះ ៧ មករា ១៩៧៩ មានអត្ថន័យជាប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ធំធេងចំពោះជោគវាសនានៃប្រទេសកម្ពុជា ទិវានេះបានលុបបំបាត់ចោលទាំងស្រុងនូវរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត បង្កើតឡើងនូវរបបសាធារណរដ្ឋប្រជាមាតិតុកម្ពុជា សង្គ្រោះប្រជាជនកម្ពុជាឲ្យរួចផុតពីគ្រោះមហន្តរាយនៃអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ (ឈាមហូរជាស្ទឹង ឆ្អឹងគរជាភ្នំ) ដណ្តើមបានមកវិញនូវសិទិ្ធរស់រានមានជិវិត សិទិ្ធធ្វើជាមនុស្ស និងឈានចូលទំព័រសករាជថ្មី ឯករាជ្យ និងសេរីភាពពិតប្រាកដ ធ្វើឲ្យប្រទេសជាតិ និង ប្រជាជន បានរស់ឡើងវិញ កសាងជីវភាពរស់នៅក្នុងសន្តិភាពដ៏ស្រស់បំព្រង។
ទិវាមហាជ័យជម្នះ ៧ មករា ១៩៧៩ គឺជាជ័យជម្នះរួមរបស់ប្រជាជនទាំងពីរ ប្រទេសវៀតណាម និងកម្ពុជា ដែលស្តែងចេញនូវកម្លាំងនៃស្មារតីសាមគ្គីភាពដ៏ស្មោះសរ រួមធ្លុងតែមួយ អស់ពីវាចាចិត្តរវាងប្រជាជាតិទាំងពីរ វៀតណាម-កម្ពុជា ពូនជ្រុំចំណងសាមគ្គីភាព មិត្តភាពជា ប្រពៃណី និងសហការលើគ្រប់វិស័យរវាងប្រទេសទាំងពីរ ដោយឈរលើគោលការណ៍សន្តិភាព គោរពឯករាជ្យ បូរណភាពទឹកដី រវាងគ្នា និងគ្នាទៅវិញទៅមក គោរពផលប្រយោជន៍ត្រឹមត្រូវ សមរម្យទៅវិញទៅមក ដើម្បីវឌ្ឍនភាព និងភាពសំបូររុងរឿងនៃប្រទេសនីមួយៗ ។
ជ័យជម្នះលើរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត បានរួមចំណែកវិភាគទានដល់ស្ថិរភាព ក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងនៅលើសាកលលោកផង ដែលតស៊ូបកអាក្រាតរបបប្រកាន់ពូជ សាសន៍ ពណ៌សម្បុរ របបផ្តាច់ការ ព្រមទាំងបានផ្ញើសារដល់មនុស្សជាតិលើពិភពលោកយើង ឲ្យប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះមុខនៃគ្រោះមហន្តរាយនៃលទ្ធិជាតិនិយម ចង្អៀតចង្អល់ និងលទ្ធិហ្វាស៊ីសបែបថ្មី ៕ រក្សាសិទ្ធិ ដោយ CEN
