ភ្នំពេញ ៖ ក្នុងរយៈពេលជាង ៤០ឆ្នាំ នៃការដឹកនាំរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា កន្លងមកនេះ កម្ពុជាសម្រេចបាននូវសមិទ្ធផលសេដ្ឋកិច្ច-សង្គម ជាច្រើន ដោយអនុវត្តបានយ៉ាងជោគជ័យនូវកម្មវិធីនយោបាយ និងយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណ ដំណាក់កាលទី៣ របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដឹកនាំដោយសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី។
ទោះបីជាស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិពុំមានស្ថិរភាពយ៉ាងណាក៏ដោយចុះ ក៏កម្ពុជានៅតែរក្សាបាននូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនជាមធ្យម ៧,៧% ដែរ ក្នុងរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ ដោយបានស្ដែងឡើងតាមរយៈការបើកទូលាយនូវវិស័យ ឧស្សាហកម្ម វាយនភណ្ឌ សំណង់ កសិកម្ម ទេសចរណ៍ និងអចលនទ្រព្យ។
កម្រិតជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាត្រូវបានកែលម្អគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ដោយអត្រានៃភាពក្រីក្រ បានថយចុះពី ៣៣,៥% នៅឆ្នាំ២០០៤ មកនៅត្រឹម ១៣% នាឆ្នាំ២០១៦។ ដើម្បីសម្រេចបាននូវកិច្ចការនេះ ប្រទេសជាតិបានអនុវត្តនូវគោលនយោបាយ ម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច ដោយមានការប្រុងប្រយ័ត្ន សំដៅរក្សាកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ឱ្យប្រកបទៅដោយស្ថេរភាព ជំរុញពិពិធកម្មសេដ្ឋកិច្ច និងកម្លាំងប្រកួតប្រជែង ជំរុញផលិតកម្ម និងការប្រើប្រាស់ទាំងផលិតផល និងកម្លាំងពលកម្មក្នុងស្រុក។
សន្តិភាព ស្ថេរភាពនយោបាយ និងសន្តិសុខ បានជួយដល់ប្រទេសជាតិបន្តសម្រេចបាននូវសមិទ្ធផលសំខាន់ៗក្នុងការអភិវឌ្ឍ និងលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន។ ក្នុងបរិបទនៃការផ្លាស់ប្ដូរជាសាកល និងតំបន់ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នៅតែប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការរក្សាគោលនយោបាយអព្យាក្រឹត មិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ រួមចំណែកយ៉ាងធំធេងក្នុងការការពារបូរណភាពទឹកដី អធិបតេយ្យភាព ផលប្រយោជន៍ជាតិ និងអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ។
កម្ពុជាជាសមាជិកដ៏សកម្មជាច្រើននៃរចនាសម្ព័ន្ធសហប្រតិបត្តិការតំបន់ មានជាអាទិ៍ គណៈកម្មាធិការអន្តរជាតិទន្លេមេគង្គ អង្គការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍកម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម និងអនុតំបន់ទន្លេមេគង្គបើកទូលាយ។ កម្ពុជាមានទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មជាមួយនឹងប្រទេស និងដែនដីប្រមាណ ១៦០ លើពិភពលោក និងកំពុងបើកទូលាយ ឆ្ពោះទៅរកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយនឹងបណ្ដាប្រទេសធំៗ និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ជាច្រើនទៀត ហើយកម្ពុជាក៏កំពុងតែខិតខំប្រឹងប្រែងបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្លាស់ប្ដូរបទពិសោធន៍ជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាងឲ្យកាន់តែប្រសើរជាបន្តបន្ទាប់ទៀតផងដែរ។
ស្ដីពីប្រទេសក្បែរខាងជាប់កម្ពុជាភាគខាងកើតឯណេះវិញ ដែលមានលក្ខណៈសម្បត្តិសេដ្ឋកិច្ចស្រដៀងគ្នានឹងកម្ពុជាដែរនោះ គឺប្រទេសវៀតណាម ដែលពេលនេះ កំពុងទទួលនូវព្រឹត្តិការណ៍នយោបាយដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់ប្រទេសខ្លួននោះ គឺមហាសន្និបាតបក្សកុម្មុយនីស្តវៀតណាម លើកទី១៣ ជាបក្សនយោបាយដែលកំពុងដឹកនាំប្រទេសសព្វថ្ងៃនេះ។
គួររំលឹកថា កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០២១ កន្លងមក លោក ហ្វាង ប៊ិញគន់ សមាជិកគណៈកម្មាធិការកណ្ដាល ប្រធានគណៈកម្មការកិច្ចការបរទេសនៃគណបក្សកុម្មុយនីស្តវៀតណាម បានប្រកាសឱ្យដឹងពីការរៀបចំសន្និសីទកាសែតមួយ ស្ដីពី គោលនយោបាយ យុទ្ធសាស្ត្រ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ជម្រាបជូនអង្គទូត និងអង្គការអន្តរជាតិនានា ប្រចាំនៅប្រទេសវៀតណាម ដើម្បីចូលរួមជ្រួតជ្រាប អំពីខ្លឹមសាររួមនៃមហាសន្និបាតកុម្មុយនីស្តវៀតណាមលើកទី១៣ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅ នៅរដ្ឋធានីហាណូយ ចាប់ពី ថ្ងៃទី២៥ ខែមករា ដល់ ថ្ងៃទី២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ ព្រោះនេះជាព្រឹត្តិការណ៍នយោបាយដ៏មានសារៈសំខាន់បំផុតរបស់ប្រទេសវៀតណាម។
យោងតាមព័ត៌មាននៃទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានវៀតណាម បានឲ្យដឹងថា មហាសន្និបាតនេះនិងមានការអញ្ជើញចូលរួមពីប្រតិភូ ១៥៨៧នាក់ តំណាងឲ្យសមាជិកសមាជិកាបក្សកុម្មុយនីស្តវៀតណាមសរុបចិត្ត ៥,២លាននា់។
បើតាមលោក ហ្វាង ប៊ិញគន់ ប្រទេសវៀតណាមបានឆ្លងកាត់ការអនុវត្តនូវកិច្ចការផ្លាស់ប្ដូរថ្មីអស់រយៈពេល ៣៥ឆ្នាំកន្លងមកហើយ ដោយសម្រេចបាននូវសមិទ្ធផលដ៏ធំធេង មានអត្ថន័យជាប្រវត្តិសាស្ត្រក្នុងកិច្ចការកសាង និងការពារប្រទេស។ ក្នុងបរិបទនៃសភាពការណ៍អន្តរជាតិ និងតំបន់មានការ ប្រែប្រួលយ៉ាងស្មុគស្មាញ បានលេចឡើងនូវការលំបាកជាច្រើន ការប្រឈមដ៏ធំក្នុងសភាពនៃការចៃដន្យ ហើយបានបង្កឡើង ទាំងការប្រឈមផង និងជាឱកាសអភិវឌ្ឍន៍ផង ដែលពេលនោះបក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាម បានកំណត់នូវភារកិច្ចដ៏សំខាន់ក្នុងការបន្តដឹកនាំប្រទេស ជំរុញការផ្លាស់ប្ដូរថ្មី សកម្មក្នុងការធ្វើសមាហរណកម្មអន្តរជាតិ។
ក្នុងថេរវាលា ៣៥ឆ្នាំ នៃដំណើរការផ្លាស់ប្ដូរថ្មី វៀតណាមបានសម្រេចនូវសមិទ្ធផលសំខាន់ក្នុងកិច្ចការឧស្សាហូបនីយកម្ម អគ្គិសនីភាវូបនីយកម្ម ដោយបាននាំប្រទេសជាតិពីប្រទេសមួយដ៏ក្រីក្របំផុតលើពិភពលោក ទៅកាន់ប្រទេសមួយដែលមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតទាប ហើយពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ប្រទេសនេះកាន់តែធ្វើសមាហរណកម្មចូលជ្រៅទៅក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក ហើយដែលឆ្លើយតបមកវិញ គឺបានធ្វើឱ្យជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន ត្រូវបានកែលម្អពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ កិត្តិស័ព្ទ និងកិត្យានុភាពរបស់ប្រទេសជាតិលើឆាកអន្តរជាតិ កាន់តែត្រូវបានលើកកម្ពស់ឡើង។
វៀតណាម បានឈានឡើងដោយបានក្លាយទៅជារដ្ឋមួយក្នុងចំណោមរដ្ឋ ដែលមានខឿនឧស្សាហកម្មប្រកបដោយថាមពល ប្រកួតប្រជែងសាកល (CIP) ក្នុងកម្រិតដ៏ខ្ពស់ស្ថិតនៅក្នុងក្រុមនៃបណ្ដាប្រទេស ដែលមានថាមពលក្នុងលំដាប់ប្រកួតប្រជែង ក្នុងទីតាំងទី៤៤ លើពិភពលោក នាឆ្នាំ២០១៨ នេះបើយោងតាមអង្គការ UNIDO ។ ក្នុងដំណាក់កាលពី ឆ្នាំ១៩៩០ ដល់ ២០១៨ វៀតណាមបានឡើងចំណាត់ថ្នាក់រហូតដល់ទៅ ៥០កាំ , ពីឆ្នាំ ២០១០ ដល់ ២០១៨ ឡើង ២៣កាំ។
ឧស្សាហកម្ម គឺជាវិស័យដែលមានកំណើនខ្ពស់បំផុតនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចជាតិវៀតណាម រួមវិភាគទានប្រមាណ ៣៨% នៅក្នុងផលិតផលជាតិសរុប (GDP) ហើយបានក្លាយទៅជាវិស័យដ៏ស្រួចនៃការនាំចេញរួមចំណែកនាំឲ្យប្រទេសវៀតណាមដណ្ដើមបានលំដាប់ទី២២ នៃបណ្តាប្រទេសនាំចេញដ៏ធំ នាឆ្នាំ២០១៨ កន្លងមក។
នៅក្នុងចំណោមទំនិញ ៣២មុខ នៃការនាំចេញនោះ គិតជាបរិមាណទឹកប្រាក់ សរុប ១ពាន់លានដុល្លារ នាឆ្នាំ២០១៩ ក្នុងនោះទំនិញឧស្សាហកម្ម មាន ២៩មុខ ក្នុងចំណោម ៣២មុខ នៃទំនិញនាំចេញ ហើយ ៥/៥ នៃទំនិញនាំចេញបានកើនដល់ ១០ពាន់លានដុល្លារ មានមុខទំនិញដូចជា គ្រឿងអេឡិចត្រូនិច វាយនភណ្ឌ គ្រឿងឈើ ម៉ាស៊ីន ឧបករណ៍ បរិក្ខារនានា ។ វិស័យឧស្សាហកម្មមួយចំនួន មានទីតាំងឈរជើងយ៉ាងរឹងមាំលើពិភពលោកនាសព្វថ្ងៃនេះ ដូចជា វាយនភណ្ឌ
ជាប់លំដាប់ទី៧ខាងការនាំចេញ , ស្បែកជាប់លំដាប់ទី៣ ផ្នែកផលិតកម្មជាប់លំដាប់ទី២ខាងនាំចេញ រីឯគ្រឿងឈើវិញជាប់លំដាប់ទី៥ ខាងនាំចេញ។
បើយោងតាមចំណាត់ថ្នាក់អាជីវកម្មធំៗបំផុតនៅប្រទេសវៀតណាមប្រចាំឆ្នាំ២០១៩ កន្លងមកក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុន ១០ធំៗបំផុត មានក្រុមហ៊ុនចំនួន៨ ដែលស្ថិតនៅក្នុងវិស័យ ឧស្សាហកម្ម ក្នុងនោះ ៧/១០ ជាក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុក ត្រូវជា ៥/១០ នៃក្រុមហ៊ុនឯកជនធំៗបំផុត នៅក្នុងទូទាំងប្រទេស។ ក្រុមហ៊ុនឧស្សាហកម្មវៀតណាមធំៗប្រមូលផ្តុំលើវិស័យនានាមានដូចជា ប្រេង អគ្គិសនី រ៉ែ រថយន្ត ដែកថែប ទឹកដោះគោ និងគ្រឿបរិភោគផ្សេងៗ។
ដំណើរការរៀបចំឡើងវិញនូវទម្រង់ឧស្សាហកម្មរបស់វៀតណាម ត្រូវបានធ្វើឡើង ដោយផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹងរូបភាពបង្កើនកំណើន លើកកម្ពស់ទិន្នផលពលកម្មឲ្យបានខ្ពស់បំផុត នៅក្នុងសមាសភាពសេដ្ឋកិច្ចជាតិជាមួយនឹងអត្រាកំណើនផលិតផលជាតិ សរុប (GDP) កើន ពី ២៦,៦៣% នាឆ្នាំ២០១១ មក ២៧,៨១% នៅឆ្នាំ២០១៥ និង២៨,៥៥% នៅឆ្នាំ២០១៩។
រចនាសម្ព័ន្ធនៃវិស័យឧស្សាហកម្មបានបម្រែបម្រួលទៅតាមទិសដៅបន្ថយអត្រា ឧស្សាហកម្មរុករក (ពី៣៦,៤៧% នៅឆ្នាំ ២០១១ ចុះមកដល់ ២៦,៦១% នៅឆ្នាំ ២០១៩) ហើយកើន អត្រាឧស្សាហកម្មកែច្នៃបង្កើតថ្មី(ពី ៤៩,៨២% នៅឆ្នាំ ២០១១ ទៅដល់ ៥៤,៥៧% នៅឆ្នាំ ២០១៩) ហើយបានក្លាយជាចលករកំណើនដ៏សំខាន់នៃវិស័យឧស្សាហមក្មទាំងមូល។
រចនាសម្ព័ន្ធបច្ចេកវិជ្ជានៅក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្ម មានការផ្លាស់ប្តូរទៅតាមទិសដៅ និងបច្ចេកវិជ្ជាទំនើបជឿនលឿនកាន់តែទំនើបជាងមុន ដោយមានការប្រែប្រួលយ៉ាងខ្លាំងពីវិស័យ ដែលប្រើកម្លាំងពលកម្មច្រើនដូចជា វាយនភណ្ឌ និងស្បែក នៅក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្មបច្ចេកវិជ្ជា ដូចជា ម៉ាស៊ីនគណិតូបករណ៍ ផលិតផលអេឡិកត្រូនិក ទូរស័ព្ទ ជាដើម។
ការវិនិយោគដើម្បីអភិវឌ្ឍក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្មកាន់តែត្រូវបានបើកទូលាយឡើង ការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស ឬ FDI បានក្លាយទៅជាកម្លាំងដ៏សំខាន់សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ ឧស្សាហកម្ម និងរំកិលរចនាសម្ព័ន្ធអភិវឌ្ឍន៍ឧស្សាហកម្មវៀតណាម តាមផ្លូវទំនើបកម្ម (អត្រា ៧០%នៃទុនវិនិយោគដោយផ្ទាល់ពីបរទេសនៅក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនានា ក្នុងនោះ នៅក្នុងឧស្សាហកម្មកែច្នៃ ច្នៃបង្កើតថ្មី មានអត្រាដ៏ធំបំផុត ពោលគឺ រហូតដល់ទៅប្រមាណ ៦០% ឯណោះ)។
ការវិនិយោគទុនដោយផ្ទាល់ពីបរទេស (FDI) មាននូវតួនាទីធំក្នុងការបង្កើតឡើង នូវរូបភាពមួយចំនួននៃវិស័យឧស្សាហកម្មដែលជាកម្លាំងដ៏ស្រួចស្រាល់នៃសេដ្ឋកិច្ចមានជាអាទិ៍ សារគមនាគមន៍ ការរុករកចម្រាញ់ប្រេងឥន្ធនៈ អេឡិកត្រូនិក បច្ចេកវិជ្ជាព៌តមានវិទ្យា ដែកថែប ស៊ីម៉ងត៍ វាយនភ័ណ្ឌ ឧស្សាហកម្មស្បែក… បានបង្កើតឡើងនូវមូលដ្ឋានគ្រឹះដ៏សំខាន់សម្រាប់ កំណើន រយ:ពេលវែង ក៏ដូចជាជំរុញដំណើរការទំនើបនីយកម្ម និង ឧស្សាហូបនីយកម្ម របស់វៀតណាម។
ក្នុងរយ:ពេលកន្លងមក មេដឹកនាំកម្ពុជានិងវៀតណាមបានឯកភាពគ្នាបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍ ដោយបានចេញនូវសេចក្តីប្រកាសរួម និងចុះហត្ថលេខារួម លើកិច្ចព្រមព្រៀងនានារវាងប្រទេសទាំងពីរ ផ្សព្វផ្សាយព៌ត៌មានបានយ៉ាងស៊ីជម្រៅ ជូនដល់ប្រជាជន ជាពិសេស មនុស្សជំនាន់ក្រោយ ស្តីពីទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម អនុវត្តន៍បានយ៉ាងល្អប្រពៃនូវអនុស្សរណៈ និងផែនការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ស្តីពី ការការពារប្រទេស និងសន្តិសុខ មាននូវ ដំណោះស្រាយជាក់ស្តែងសម្រាប់ដោះស្រាយនូវការលំបាកនានា ដើម្បីនាំមកនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ច រវាងប្រទេសទាំងពីរ ឲ្យមានការអភិវឌ្ឍន៍រឹងមាំ បន្តរក្សានូវសកម្មភាព ពាណិជ្ជកម្ម និងសម្រួលដល់ការដឹកជញ្ជូនផ្លាស់ប្តូរទំនិញនៅតាមច្រកព្រំដែនរួម ក្នុងដំណាក់កាលនៃការផ្ទុះឡើងនៃរោគរាតត្បាតសាកល COVID-19។
សព្វថ្ងៃនេះ បើនិយាយពីការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងវិនិយោគទុនរបស់វៀតណាមមកកាន់កម្ពុជា គឺទទួលបាននូវលទ្ធផលល្អប្រពៃណាស់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៥ រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន, វៀតណាម បានវិនិយោគមកកាន់កម្ពុជាលើគម្រោងចំនួន ១៨៤ គិតជាបរិមាណទឹកប្រាក់ប្រមាណ ២,៧៦ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ជាប់លំដាប់ទី៣ នៃការវិនិយោគចេញក្រៅប្រទេសរបស់វៀតណាម ហើយចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៥ រហូតមកទល់នឹងសព្វថ្ងៃនេះ វៀតណាមបានអនុវត្តនូវគម្រោង វិនិយោគចំនួន ១០ ដែលគម្រោងនីមួយៗមានបរិមាណទឹកប្រាក់សរុបពី ៣០ ដល់ ៧០លានដុល្លារអាមេរិក ដោយផ្តោតទៅលើវិស័យ កសិកម្ម ធនាគារ និង ទូរគមនាគមន៍។
ជាមួយនឹងលទ្ធផលដ៏គួរជាទីគាប់ចិត្តក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចរវាងប្រទេសទាំងពីរក្នុងរយ:កាលកន្លងមក បាននិងកំពុងតែបង្កលក្ខណ:ងាយស្រួលដល់ប្រទេសទាំងពីរ បន្តជំរុញទំនាក់ទំនងឲ្យកាន់តែល្អប្រសើរឡើងបន្ថែមទៀត នូវរាល់កិច្ចការជាក់ស្តែង។
ជាមួយនឹងគម្រោងពហុបំណងពិពិធកម្មនូវរាល់ចំណងទាក់ទងក្រៅប្រទេស ឈរលើស្មារតីពង្រឹងឯករាជ្យជាតិ អធិបតេយ្យភាពជាតិ និងបូរណភាពទឹកដី កម្ពុជានឹងបន្តអនុវត្តនូវគោលនយោបាយការបរទេសដោយបើកទូលាយ បង្កើនទំនាក់ទំនងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយនឹងបណ្តាប្រទេសធំៗ ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ និងមិត្តភក្ដិជាប្រពៃណី ក្នុងនោះក៏មានវៀតណាមផង។
ជាមួយនឹងទំនាក់ទំនងជាប្រពៃណីពីក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រនិងសុឆន្ទៈនៃប្រទេសទាំងពីរ ទំនាក់ទំនង កម្ពុជាវៀតណាម នឹងបន្តចម្រើនលូតលាស់ដោយនាំមកនូវ ផលប្រយោជន៍ និងវិបុលភាព សម្រាប់ប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរដូចមាននៅក្នុងការបញ្ជាក់អះអាងរបស់ សម្តេច តេជោ ហ៊ុនសែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នាឳកាសខួបលើកទី៤២ ទិវារំដោះជាតិកម្ពុជា (៧មករា ១៩៧៩ -៧មករា ២០២១) កន្លងមក៕ដោយ ៖ អង្គភាពព័ត៌មាន CEN
