ភ្នំពេញ៖ នៅក្នុងដំណើរនៃការកសាងជាតិ ក្នុងរយៈពេលជិតពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ កម្ពុជាសម្រេចបាននូវសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់ប្រមាណ ៧,៧ភាគរយ បានធ្វើឲ្យទំហំនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (ផ.ស.ស) មានការកើនឡើងប្រមាណ៦ដង ប្រមាណតែជាង៣ប៊ីលានដុល្លារ ក្នុងឆ្នាំ២០០០ ឡើងដល់ប្រមាណជាង២៤ប៊ីលានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០១៨។
លោក វង្សី វិស្សុត រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ និងជាអនុប្រធានឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ព្រឹកថ្ងៃទី១០ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ២០១៨នេះ បានអញ្ជើញធ្វើបាឋកថាក្រោមប្រធានបទ កាលានុវត្តភាព និងការប្រឈមក្នុងដំណើរការកសាងជាតិ
ជូនយុវជនដែលជានិស្សិតមក គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សានានា ដោយមានទាំងការនិមន្តរបស់សមណនិស្សិតនៅមជ្ឈមណ្ឌលសហប្រតិបត្តិការកម្ពុជា-កូរ៉េ (CKCC)។
នៅក្នុងបទបាឋកថានេះ លោក វង្សី វិស្សុត បានលើកឡើងថា នៅក្នុងដំណើរ នៃការកសាងជាតិ ក្នុងរយៈពេលជិតពីរទសវត្សរ៍ចុង ក្រោយនេះ កម្ពុជាសម្រេចបាននូវសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់ ប្រមាណ៧,៧ភាគរយ បើគិតពីឆ្នាំ២០០០ ដល់ឆ្នាំ២០១៧។ ទន្ទឹមនឹងនេះ រចនា សម្ព័ន្ធ នៃសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ក៏កាន់តែមានទំនើបកម្ម និងបានផ្លាស់ប្តូរពីប្រទេសពឹងផ្អែកលើវិស័យកសិកម្ម ទៅជាប្រទេសពឹងផ្អែកលើវិស័យឧស្សាហកម្ម។ ប្រការនេះ បានធ្វើឲ្យទំហំនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (ផ.ស.ស) គិតតាមថ្លៃបច្ចុប្បន្ន មានការកើនឡើងប្រមាណ៦ដង ពោលគឺពីប្រមាណតែជាង៣ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងឆ្នាំ២០០០ឡើងដល់ប្រមាណជាង២៤ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ២០១៨។
ប្រាក់ចំណូលរបស់ប្រជាជនម្នាក់ធៀបនឹង ផ.ស.ស ក៏បានកើនឡើងប្រមាណ៥ដង ពោលគឺពីប្រមាណតែ២៨៨ដុល្លារ ក្នុងឆ្នាំ២០០០ឡើងដល់១៥៦៣ ដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ដែលធ្វើឲ្យប្រទេសកម្ពុជា បានក្លាយជាប្រទេសចំណូលមធ្យមកម្រិតទាបនៅឆ្នាំ២០១៥កន្លង ទៅ។ ក្រៅពីការសម្រេច បាននូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់, កម្ពុជាក៏មានស្ថិរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចដ៏ល្អប្រសើរផងដែរ។ ជាក់ស្តែងអត្រា អតិផរណាមានកម្រិតទាប គឺក្នុងរង្វង់៣,០ភាគរយ និងអត្រាប្តូរប្រាក់ ក្នុងកម្រិត៤០៣៧រៀល/ដុល្លារ ដែលធ្វើឲ្យមានកំណើននៃចំណូលពិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ទំហំពាណិជ្ជកម្ម ក៏មានការកើនឡើងពី ប្រមាណតែជាង៣ប៊ីលានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០០០ឡើងដល់ប្រមាណជាង២៨ប៊ីលានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ក្នុងខណៈដែលដំណើរការ នៃធ្វើពិពិធកម្មក្នុងការនាំចេញ ទាំងលើមុខទំនិញ និងទាំងទីផ្សារនាំចេញកាន់តែមានសន្ទុះល្អជាលំដាប់។ ទុនបម្រុងអន្តរជាតិ ក៏មានកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់ គួរឲ្យកត់សម្គាល់ក្នុងខណៈដែលប្រាក់បញ្ញើធនាគារ នៅបន្តរក្សាទំហំធៀបនឹងផ.ស.ស ដែលឆ្លុះបញ្ចំងឲ្យឃើញពីការកើនឡើងនូវទំនុកចិត្តលើវិស័យវិស័យធនាគារ។
លោកបានគូសបញ្ជាក់ អំពីការកើនឡើងនៃសមត្ថភាពខាងថវិការបស់កម្ពុជា ដែលកើតចេញពីការខិតខំប្រឹងប្រែង របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការកៀគរចំណូលគ្រប់ប្រភេទ ក៏ដូចជាប្រកាន់ខ្ជាប់នូវវិន័យថវិកាក្នុងការចាយវាយ។ ជាក់ស្តែងចំណូលក្នុងប្រទេសមានការកើនឡើងពីប្រមាណត្រឹមតែ ១,៤២៣លានរៀល ក្នុងឆ្នាំ២០០០ ឡើងដល់ប្រមាណ១៩,០១៧លានរៀល ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ដែលចំណូលនេះ គឺមួយផ្នែកបានពីការប្រមូលពី អ្នកមានចំណូលខ្ពស់ និងមធ្យម ហើយចំណូលនេះត្រូវបានយកមកជួយដល់ការអភិវឌ្ឍវិស័យសង្គមកិច្ច និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនានា សម្រាប់ជួយដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រ និងអ្នកមានចំណូលទាប ក្នុងគោលដៅកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងលើកកម្ពស់ជីវភាព របស់ប្រជាជនកម្ពុជាទាំងមូល ក្នុងខណៈមានការបន្ធូរបន្ថយពន្ធ និងអនុគ្រោះពន្ធ, ការមិនយកកម្រៃពីសេវាសាធារណៈមូលដ្ឋាន និងចាំបាច់មួយចំនួន, ការកាត់បន្ថយថ្លៃទឹកស្អាត និងអគ្គិសនី រួមទាំងការទទួលបាននូវ សេវាសុខាភិបាលដោយឥតគិតថ្លៃ ចំពោះប្រជាជនដែលមានប្រាក់ចំណូលទាប។
ទន្ទឹមនឹងនេះ ចំណាយសរុបថវិការដ្ឋក៏ត្រូវបានបង្កើនយ៉ាងគំហុក ពីប្រមាណតែ ២.០៤០លានរៀល ក្នុងឆ្នាំ២០០០ ឡើងដល់ប្រមាណ ២៤.០៥៥ ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ផងដែរ ដើម្បីលើកស្ទួយដល់ប្រតិបត្តិការរបស់រដ្ឋ, ការដំឡើងប្រាក់បៀវត្សរ៍ជូនមន្ត្រីរាជការ, ការពង្រីក និងកែលំអរគុណភាពសេវាសាធារណៈ ព្រមទាំងការវិនិយោគ លើកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងៗ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ
កម្រិតបំណុលសាធារណៈរបស់កម្ពុជា ក៏ស្ថិតក្នុងក្រុមប្រទេស ដែលមានអនុបាត បំណុលទាបបំផុតក្នុងតំបន់ ហើយស្ថានភាពបំណុលត្រូវបានវាយតម្លៃថា មានចីរភាព និងហានិភ័យកម្រិតទាប។
ជារួមនៅក្នុងដំណើការកសាងជាតិនៅក្នុងរយៈពេលជាងពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ប្រទេសកម្ពុជាបានងើបឡើងវិញ ជាប្រជាជាតិមួយដែលមានឯកភាពទឹកដី មានឯកភាពរដ្ឋអំណាច និងមានមុខមាត់លើឆាកអន្តរជាតិបន្ទាប់ពីសង្គ្រាមសឹងតែរលាយបាត់ពីផែនទីពិភពលោក ហើយបើទោះបីទឹកដីត្រូវបានរួមតូចក្តី។ ការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាទូទៅមានលក្ខណៈវិជ្ជមាន ទោះបីជាមានការខ្វះចន្លោះខ្លះ និងមាននៅសល់បញ្ហាប្រឈមធំៗ និងផលវិបាកមួយចំនួនបណ្តាលមកពីការផ្លាស់ប្តូរប្រព័ន្ធក្តី។
ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ ស្ថានភាពនយោបាយពិភពលោក និងតំបន់ ក៏នឹងមានការប្រែប្រួលផងដែរ ដោយសារការប្រែប្រួលនៃភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងភាពតានតឹង នៃភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់ពិភពលោក និងតំបន់ព្រមទាំងបញ្ហាមួយចំនួនទៀត។ ជាមួយគ្នានេះដែរ ទោះបីស្ថានភាពនៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក និងតំបន់ នឹងងើបឡើងវិញក្តី តែសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក និងតំបន់ ក៏ត្រូវប្រឈមនឹងបញ្ហាមួយចំនួនផងដែរ។ បរិការណ៍ខាងលើនេះ នឹងធ្វើឲ្យកម្ពុជា អាចចាប់យកកាលានុវត្តភាព មួយចំនួនមកធ្វើការអភិវឌ្ឍមូលដ្ឋាន សេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនតែកម្ពុជានឹងត្រូវជួបប្រទះនូវបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួនផងដែរ។
លោក វង្សី វិស្សុត បានបន្តថា ដើម្បីចាប់យកកាលានុវត្តភាព និងដោះស្រាយនូវបញ្ហាប្រឈមសេដ្ឋកិច្ចខាងលើនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយ និងយុទ្ធសាស្ត្រសំខាន់ៗមួយចំនួន រួមមាន៖ យុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណ ដំណាក់កាលទី៣គោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍ វិស័យឧស្សាហកម្ម ២០១៥-២០២៥ និងការរៀបចំ យុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណ ដំណាក់កាលទី៤ និងចក្ខុវិស័យ ២០៥០។
លោកបានគូសបញ្ជាក់ថា ដើម្បីធ្វើឲ្យចក្ខុវិស័យរបស់កម្ពុជា នៅឆ្នាំ២០៥០នេះ អាចក្លាយជាការពិតហើយកម្ពុជាអាចក្លាយជាប្រជាជាតិមួយ ដែលមានភាពខ្លាំង និងល្បីរន្ទឺឡើងវិញដូចសម័យមហានរគរ ដំណើរការកសាងជាតិ ត្រូវផ្អែកលើកម្លាំងចំនួន៥គឺ ទី១៖កម្លាំងបង្រួបបង្រួមជាតិ (Unifying) តាមរយៈការស្វែងរកនូវបំណងប្រថ្នារួម និងលើកគុណតម្លៃសង្គម និងបុគ្គល ដោយផ្អែកលើជំនឿ សាសនា វប្បធម៌ និងប្រវិត្តសាស្ត្រ ដើម្បីចង់ភ្ជាប់ជាតិរបស់យើង កុំឲ្យបែកគ្នា និងកសាងឲ្យក្លាយទៅជាកោសិកាសង្គមមួយដ៏រស់រវើក, ទី២៖កម្លាំងការពារជាតិ (Defending) តាមរយៈការអភិវឌ្ឍ និងលើកកម្ពស់សមត្ថភាពកងទ័ព ក្នុងបុព្វហេតុការពារជាតិ និងនយោបាយការទូត ដើម្បីការពាររាល់ផលប្រយោជន៍លើឆាកអន្តរជាតិ, ទី៣៖កម្លាំងស្ថិរកម្ម (Stabizing) តាមរយៈការបង្កើតឲ្យមានយន្តការប្រិតតុល្យការ នៃអំណាច, ការដោះស្រាយទំនាស់ និងការគ្រប់គ្រងវិបត្តិ, ទី៤៖កម្លាំងកសាងជាតិ (Building) តាមរយៈជំរុញអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ប្រកបដោយកំណើនខ្ពស់, បរិយាប័ន្ន និងចិរភាព និងការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស ព្រមទាំងវិទ្យាសាស្ត្រ និងបចេ្ចកវិទ្យា និងទី៥៖កម្លាំងគាំពារ (Protecting) តាមរយៈការបង្កើតឲ្យមានរបបការគាំពារសង្គម, កម្មវិធីជំនួយសង្គម និងការពារ បិរិស្ថាននិងធនធានធម្មជាតិ៕ ដោយ ៖ បញ្ញាស័ក្តិ
